تفاوت میلگرد و آرماتور چیست؟
خرید تیرآهن: معمولا میلگرد و آرماتور با یکدیگر اشتباه گرفته می شوند. برای دانستن تفاوت آرماتور با میلگرد ابتدا باید با تعریف آرماتور آشنا شویم. آرماتورها همان میلگردهای تغییر شکل یافته ای هستند که آماده قرارگیری در بتن می باشند. به عبارتی دیگر، زمانی که میلگرد تغییر شکل داده شود و آماده بتن ریزی باشد، به آن آرماتور می گویند.
در نتیجه می توان گفت آرماتور همان میلگرد است با این تفاوت که قبل از قرارگیری در بتن بر روی آن عملیات هایی مانند خمکاری، برشکاری یا جوش دادن به دیگر میلگردها، انجام می گیرد. اگر مایل به دریافت اطلاعات بیشتر در مورد آرماتور، انواع آن و روش های کلی استفاده از آرماتورها هستید پیشنهاد می کنیم مقاله زیر را مطالعه نمایید.
بیشتر بخوانید: آرماتور چیست؟ معرفی انواع آرماتور و مزایای آرماتوربندی
به دلیل همین تفاوت جزئی میلگرد و آرماتور، در اکثر مواقع از کلمه میلگرد برای هر دو منظور استفاده می شود. در این مقاله نیز بیشتر از کلمه میلگرد به نمایندگی از هر دو مفهوم میلگرد و آرماتور استفاده می کنیم.
پیشینه استفاده از میلگرد در سازه ها
خرید میلگرد: بتن هزاران سال است که برای طیف گسترده ای از پروژه های ساختمانی استفاده می شود. به عنوان مثال، در روم باستان از بتن بسیار استفاده می کردند. با این حال، ساخت بتن آرمه یا بتن تسلیح شده با میلگرد نسبتاً جدید است و کمتر از ۲۰۰ سال است که قدمت دارد.
مورخان در مورد نام اولین کسی که از بتن آرمه در پروژه ساختمانی استفاده کرد اختلاف نظر دارند. برخی این مسئله را به صنعتگری به نام فرانسوا کونیه (Francois Coignet)، انتصاب می دهند که اولین خانه ای را با بتن مسلح ساخته است. برخی دیگر بر این باورند که یک باغبان به نام جوزف مونیر (Joseph Monier) اولین کسی بود که از بتن مسلح در پروژه های محوطه سازی استفاده کرد و در نهایت عده ای دیگر این توسعه را به جوزف لوئیس لامبوت (Joseph Louis Lambot) نسبت می دهند. با این حال، اجماع تمام مورخان بر این گزینه است که این تکنیک در حدود سال ۱۸۵۰ در فرانسه توسعه یافت و مونیر برای تکنیک خود در سال ۱۸۶۷ حق امتیاز (ثبت اختراع) دریافت کرد.
قیمت مفتولی: در ادامه استفاده از بتن آرمه به سرعت به روش برای ساختمان سازی در اروپا تبدیل گردید و پس از آن در آمریکا توسعه یافت. در سال ۱۸۷۸، شخصی به نام تادئوس هایت اولین نفری بود که ثبت اختراع این سیستم را در ایالات متحده دریافت کرد. پس از آن یک پالایشگاه متعلق به شرکت The Pacific Coast Borax اولین پروژه ساختمانی آمریکا با سیستم بتن آرمه را اجرا کرد. در نهایت در ربع اول قرن بیستم، ساخت و ساز با سیستم بتن آرمه به انتخاب اصلی برای پروژه های جدید تبدیل شده بود.
از جمله مزایای استفاده از بتن آرمه، امکان ساخت ساختمان با تعداد طبقات بالا می باشد. ساختمان های ساخته شده با استفاده از چوب در تعداد طبقات محدودیت داشتند. ساخت و ساز با سنگ نیز با اینکه امکان ساخت طبقات بیشتر را می داد، اما روشی مقرون به صرفه نبود. در حال حاضر بیش از یک قرن است که ساخت پل ها، بزرگراه ها، میادین ورزشی، مدارس، سدها، فرودگاه ها و بسیاری از پروژه های دیگر به استحکام و دوام بتن مسلح متکی هستند.
استانداردهای بین المللی میلگرد
مشخصات میلگردها بر اساس استاندارد ملی کشورهای مختلف متفاوت است. در جدول زیر استانداردهای بین المللی و استانداردهای ملی برای تولید میلگردهای فولادی را مشاهده می کنید.
در بین استانداردهای فوق استانداردهای آمریکایی (ASTM)، روسی (GOST)، استاندارد آلمانی (DIN)، استاندارد بریتانیایی (BS)، JIS (استاندارد ژاپنی) و استاندارد هندی (IS) معروف تر بوده و بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند. در ایران نیز استانداردGOST 5781 کشور روسیه پر استفاده ترین استاندارد ساخت این مقطع فولادی می باشد که طبق آن محصولات در ۴ گرید A1، A2، A3 و A4 طبقه بندی می شوند.
جدول استانداردهای بین المللی و استانداردهای ملی کشورهای مختلف
| نام کشور | استانداردهای میلگرد |
| ایران | ISNO 3132 |
| روسیه | GOST 5781 |
| بریتانیا | BS 4449 |
| آلمان | DIN 488-1:1984 DIN 488-2:2009 DIN 488.6 2010 |
| الجزایر | NA 8634 |
| آرژانتین | ۲۰۰۴ IRAM-IAS U500-528 2004, DN A420 |
| استرالیا و نیوزیلند | AS/NZS 4671 : 2001 |
| بلاروس | STB 1704-2006 STB 1704-2012 |
| برزیل | ABNT NBR7480 |
| بلغارستان | BDS 9252:2007 |
| کانادا | AN/CSA-G30.18-M92 G30.18-09EN reaffirmed 2014 |
| شیلی | NCh 204 |
| چین | GB 1499.2 2007 |
| کلمبیا | NTC 2289-2015 NTC 2289 2007 |
| اکوادور | NTE INEN 102:2015 NTE INEN 2167:2017 |
| مصر | ES 262-2/2009 ISO: 6935-2/2007 |
| اتیوپی | ES ISO 6935-2:2011 |
| اروپا | EN 10080 2005 |
| فرانسه | NF A 35-080-1 NF A 35 – 016 : 96 |
| استاندارد بین المللی GOST | GOST 5781-82 GOST 10884-94 |
| یونان | ELOT 971 : 90 |
| هند | IS 1786 2008 |
| استاندارد بین المللی ISO | ISO 6935 2:2007 |
| اسرائیل | SI 4466 |
| ایتالیا | D.M.14 / 01/2008 |
| ژاپن | JIS G3112 2010 |
| مکزیک | NMX-C-407-ONNCCE-2001 NMX-B-457-Canacero-2013 |
| پرو | PNTP 341 031 2015 PNTP 339 186 2015 |
| پرتقال | PS 90 : 98 |
| رومانی | STAS 438/1 SR 438-1: 2012 |
| فدراسیون روسیه | STO ASChM 7-93 GOST R 52544-2006 |
| عربستان سعودی | SASO 2/1992 |
| اسپانیا | UNE 36065 2011 UNE 36068 2011 |
| تایوان | CNS 560 2005 |
| تونس | NT 26.05 |
| ترکیه | NT 26.05 |
| اکراین | DSTU 3760:2006 |
| انگلستان | BS 4449:1997 BS 4449:2005 BS 4429 2005 |
| آمریکا | ASTM A615 – 14 ASTM A706 – 14 |
| ویتنام | TCVN 1651-2 2008 |
استانداردهای میلگرد در ایران
استاندارد ملی ایران برای تولید میلگردهای فولادی، استاندارد INSO3132 می باشد که تحت عنوان « میلگردهای فولادی گرم نوردیده برای تسلیح بتن – ویژگی ها و روشهای آزمون» در سال ۱۳۶۹ تهیه و در سال ۱۳۸۱ نسخه جدید آن تجدیدنظر و ارائه شد. هدف از تدوین این استاندارد، تعیین ویژگی ها و روش های آزمون میلگردهای فولادی گرم نوردیده ساده و آجدار برای تسلیح بتن می باشد. کارخانه ذوب آهن به عنوان یکی از بزرگ ترین تولید کنندگان میلگرد در ایران برای تولید محصولات خود، از این استاندارد استفاده می کند.
| گروه | استاندارد ۳۱۳۲ | مقاومت کششی (MPa) | مقاومت تسلیم (MPa) | شکل ظاهری | رده سختی |
| A1 | (S240) | ۳۶۰ | ۲۴۰ | میلگرد ساده | نرم |
| A2 | (S340) | ۵۰۰ | ۳۰۰ | میلگرد آجدار مارپیچ | نیمه سخت |
| A3 | (S400) | ۶۰۰ | ۴۰۰ | میلگرد آجدار جناغی | نیمه سخت |
| A4 | (S500) | ۶۵۰ | ۵۰۰ | میلگرد آجدار مرکب | سخت |
منابعی که برای تهیه استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۳۲ مورد استفاده قرار گرفته است چکیده ای از استانداردهای جهانی DIN، ISO، GOST، JIS ،BS و ASTM می باشد که در ادامه به معرفی و ارائه توضیح مختصری در رابطه با هر کدام از آن ها می پردازیم:
- استاندارد DIN : حروف DIN مخفف “Deutsches Institut für Normung” به معنای “موسسه آلمانی استانداردسازی” است. استاندارد DIN استانداردی است که در مؤسسه استانداردسازی آلمان (DIN) در برلین تهیه شده است و استانداردهای یکپارچه ای مانند کیفیت، حداقل عملکرد، ویژگی ها، ابعاد و غیره را برای محصولات و فرآیندها تعیین می کند. استانداردهای آلمانی استفاده شده در استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۳۲، شامل DIN 488-1:2009 ، DIN 488-2:2009 و DIN 488-3:2009 می باشد.
- استاندارد ISO: عبارت ISO مخفف the International Organization for Standardizationو به معنی سازمان بین المللی استاندارد ایزو می باشد. کار تهیه استانداردهای بین المللی معمولاً از طریق کمیته های فنی ISO انجام می شود. با این حال نفوذ استاندارد ISO در مورد میلگرد کم است و استانداردهای ملی در این زمینه کاربرد بیشتری دارند. استانداردهای ISO 6935 -1:2007 و ISO 6935 -2:2007 از مراجع استفاده شده در استاندارد ملی ایران ۳۱۳۲ می باشند.
- استاندراد GOST: عبارت GOST مخفف GOvernment STandard Russia به معنی استاندارد دولتی روسیه می باشد و معرف گروهی از استانداردهای توسعه یافته در اتحاد جماهیر شوروی است. استاندارد شماره GOST 5781-82 :1993 در استاندارد ملی ایران به کار گرفته شده است.
- استاندارد JIS: استانداردهای صنعتی ژاپن Japanese Industrial Standards (JIS) استانداردهای مورد استفاده برای فعالیت های صنعتی در ژاپن می باشد. فرآیند استانداردسازی توسط کمیته استانداردهای صنعتی ژاپن هماهنگ می شود و از طریق انجمن استاندارد ژاپن منتشر می گردد. استاندارد JIS G 3112 :2010 ژاپن یکی دیگر از مراجع استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۳۲ در زمینه مشخصات میلگرد می باشد.
- استاندارد BS: موسسه استاندارد بریتانیا یا British Standards مرجع استانداردگذاری در انگلیس است. این مؤسسه برای گستره وسیعی از کالاها و خدمات استاندارد تعیین می کند. در استاندارد ملی ایران از استاندارد BS 4449:2005+A2:2009 به عنوان یکی از مراجع مشخصات میلگرد استفاده شده است.
- استاندراد ASTM: ASTM یکی از بزرگ ترین سازمان های بین المللی توسعه دهنده استاندارد است. استانداردهای گسترده این سازمان، بر اساس اجماع به تصویب می رسد. این سازمان دارای ۳۰٬۰۰۰ عضو از ۱۲۰ کشور جهان می باشد. از ASTM A 615/A 615M در استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۳۲ بهره گرفته شده است.
انواع میلگرد بر اساس شکل ظاهری
طبق استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۳۲، میلگردهای گرم نوردیده برای تسلیح بتن، به دو دسته میلگرد ساده و میلگرد آج دار تقسیم می شوند. طبقه بندی میلگردهای ساده و آج دار در 4 گرید و به صورت زیر انجام می شود:
- میلگرد ساده یا میلگرد A1
- میلگرد آجدار مارپیچ یا میلگرد A2
- میلگرد آجدار جناغی یا میلگرد A3
- میلگرد آجدار مرکب یا میلگرد A4
میلگرد نوع A1
میلگرد A1 یا میلگرد ساده به میلگردی گفته می شود که در تمام سطح آن هیچگونه آج یا برجستگی وجود ندارد. میلگردهای ساده معمولا در سایز ۶ تا ۲۰ میلی متر تولید و عرضه می شوند و در استاندارد ملی ایران شماره ۳۱۳۲ با علامت مشخصه س۲۴۰ نشان داده می شوند. این نوع میلگرد در ترکیب شیمایی خود کمترین میزان کربن را دارد که منجر به انعطاف بالا و قابلیت شکل پذیری و جوش پذیری مناسب آن می شود. برای آشنایی بیشتر با این نوع میلگرد توصیه می کنیم مقاله اختصاصی زیر را مطالعه نمایید.
قیمت میلگرد ساده
به طور کل قیمت میلگرد ساده به دلیل نداشتن آج و نحوه تولید متفاوت، کمی پایین تر از قیمت میلگردهای آجدار با همان سایز است. برای دانستن قیمت روز میلگرد ساده و نوسان قیمت آن باید لیست قیمت این نوع میلگرد را به صورت روزانه بررسی کنید. برای این منظور کافی است به صفحه زیر مراجعه کنید و قیمت میلگرد ساده تمامی کارخانه های بازار را به صورت روزانه مشاهده نمایید.