چگونه می توان مهریه پرداخت نکرد؟

آیا فرار از پرداخت مهریه عاقلانه است؟

یک سوال که باید قبل از هر سوال دیگری به آن پاسخ داده شود این است که آیا تلاش برای عدم پرداخت مهریه همسر با توجه به این که در قانون و شرع بر روی آن تاکید شده است کار درستی است؟ و آیا می توان با مشاوره با یک وکیل خانواده بهترین راه فرار از پرداخت مهریه را به این منظور پیدا کرد؟ در پاسخ باید گفت که در صورتی که شما توان مالی لازم برای پرداخت مهریه را داشته باشید به نظر می رسد که بهترین راه پرداخت آن به همسرتان باشد. زیرا که مهریه به عنوان یک دین بر گردن شما خواهد ماند و در هر صورت ممکن است که روزی همسر شما از هر طریقی که شده است آن را مطالبه کند.

روش های قانونی زیادی هستند که زن می تواند با استفاده از آن ها اثبات کند که مرد او دارایی لازم را برای پرداخت مهریه دارد و در عوض راه هایی هم هستند که شاید بتوانند به عنوان بهترین راه فرار از پرداخت مهریه توسط مردها مورد استفاده قرار گیرند. شما می توانید در این مورد با یک وکیل متخصص در مطالبه مهریه و آشنا به روش های پرداخت مهریه و یا تقسیط آن مشورت کنید تا اطلاعات جامع تری در اختیار شما قرار دهد.

بهترین راه فرار از پرداخت مهریه چیست؟

همان طور که گفته شد بهترین راه برای امتناع از پرداخت یکباره مهریه (در صورتی که توان مالی نداشته باشید) اثبات عدم توان مالی شما در دادگاه می باشد.

در این راستا باید به نکته توجه کنید. اول این که خانه ای که از آن شما است و در آن زندگی می کنید می تواند به عنوان مستثنیات دین شناخته شود. هم چنین ابزار کار و امکاناتی که برای امرار معاش به آن ها نیاز دارید را می توانید با کمک وکیل به عنوان مستثنات دین از توقیف حفظ کنید.

برای همین در مواردی نیاز به یافتن بهترین راه فرار از پرداخت مهریه نیست. زیرا که روش های قانونی برای عدم پرداخت مهریه با استفاده از امکانات و ابزار کاری یا خانه ای که در آن زندگی می کنید وجود دارد.

برای همین در این موارد نیازی به نگرانی و توسل به روش های دیگر مانند واگذاری صوری امول به آشنایان و نزدیکان شما وجود ندارد. با این وجود هنوز هم دیده می شود که عده ای از این روش ها برای عدم پرداخت مهریه استفاده می کنند و از واگذاری صوری اموال و یا مخفی کردن دارایی ها به عنوان بهترین راه فرار از پرداخت مهریه یاد می کنند.

مشاوره حقوقی در ارتباط با پرداخت مهریه

در صورتی که همسر شما قصد مطالبه مهریه را داشته باشد و اقدامات قانونی برای این کار را شروع کرده باشد، به عنوان یک مرد در صورتی که قصد یافتن بهترین راه فرار از پرداخت مهریه را دارید، ابتدا به توان مالی خود توجه کنید و ببینید که آیا امکان عدم واگذاری بخشی از اموال مانند خانه و تجهیزات مورد استفاده برای امرار معاش به عنوان مستثنیات دین وجود دارد. در این صورت می توانید به راحتی به روش های قانونی از پرداخت مهریه و واگذاری منزل و یا ابزار امرار معاش امتناع کنید.

این درست است که عده ای با مخفی کردن اموال و یا واگذاری ان به صورت صوری تلاش می کنند تا از این روش ها به عنوان بهترین راه فرار از پرداخت مهریه استفاده کنند، اما ممکن است زن بتواند اثبات کند که معاملات صوری بوده است.

برای همین در صورتی که می خواهید به این مشکلات مواجه نشوید و حتی الامکان از ابزار قانونی استفاده کنید، و برای مثال به مشاوره حقوقی با در ارتباط با روش های قانونی امتناع از پرداخت مهریه و یا استثنا نمودن بعضی از اموال ضروری داشته باشید، می توانید با موسسه حقوقی تهران وکیل تماس بگیرید.

به طور حتم می توانیم پس از ارائه مشاوره های رایگان به شما، مشکلاتی که با پرداخت مهریه برای شما به وجود خواهد امد را گوش بدهیم و سعی کنیم با معرفی بهترین سعی در ارائه مشاوره های لازم به منظور تصمیم گیری در مورد نحوه پرداخت مهریه داشته باشیم. همکاران ما تلاش خواهند کرد تا با توجه به میزان مهریه و دارایی شما راه حل مناسبی را پیشنهاد کنند.

چگونگی محاسبه میزان مهریه :

هرگاه مهریه وجه نقد باشد و زوجین هنگام وقوع عقد برای وصول و پرداخت آن به توافق نکرده باشند، به ترتیب زیر عمل می شود:
متوسط شاخص بهای سال قبل تقسیم بر متوسط شاخص بهای سال وقوع عقد نتیجه به دست آمده ضربدر مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه.
در صورت فوت زوج که مهریه باید از ترکه وی پرداخت شود مبنای محاسبه تاریخ فوت خواهد بود. توضیح آن که شاخص بهای سال های قبل و سال قبل از وصول از طرف بانک مرکزی تهیه و در اختیار دستگاه قضای قرار می دهد و فهرست این شاخص ها به دادگاه ها و ادارات ثبت ارسال می گردد و مبنای محاسبه قرار می گیرد.

نحوه محاسبه ارزش مهریه وجه رایج کشور

بر اساس ماده ۲ آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی مصوب مورخ 1377/02/13 هیئت محترم وزیران، نحوه محاسبه ارزش فعلی مهریه به ترتیب ذیل می باشد:
مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه × (عدد شاخص در سال قبل) تقسیم بر (عدد شاخص در سال وقوع عقد) = ارزش مهریه در حال حاضر
به طور مثال اگر ازدواجی با مبلغ مهریه 200/000 ریال در سال 1352 تحقق یافته و قرار باشد مبلغ مذکور در حال حاضر تأدیه گردد، برای محاسبه مبلغ مهریه در حال حاضر (سال 1386) از رابطه ذیل استفاده می گردد:
مبلغ مهریه مندرج در عقدنامه × (عدد شاخص در سال 1386) تقسیم بر (عدد شاخص در سال 1352) = ارزش مهریه در حال حاضر (1386) بر اساس رابطه فوق و با توجه به اعداد شاخص که در جدول پیوست آمده است:
ریال ۵۲٫۵۳۱٫۹۱۴ = 200/000 ریال * ( 123/45) / ( 47/ 0 ) = ارزش مهریه در حال حاضر (سال 1386)
در نتیجه مهریه قابل پرداخت در سال 1386 (زمان تأدیه) معادل 52/531/914 ریال می باشد.
بدیهی است که تا سال 1386 به پایان نرسد، صورت کسر فوق، شاخص سال 1385 یعنی عدد 123/45 خواهد بود و بعد از اتمام سال 1386 و ورود به سال 1397 شاخص سال 1386 جایگزین شاخص 1385 خواهد گردید.

اجرا گذاشتن مهریه طبق قانون جدید :

قبل از بخشنامه جدید، نحوه گرفتن مهریه به دو طریق بود. یکی از طریق دادگاه خانواده و دیگری از طریق اجرای ثبت. (اجرای ثبت اداره‌ای‌ است که هر مطالبه‌ای که مستند به سند رسمی باشد از جمله سند نکاح از طریق آن پیگیری می‌شود). اما طبق بخشنامه جدید زوجین نمی‌توانند مستقیم به دادگاه مراجعه کنند و ابتدا باید از طریق اجرای ثبت اقدام شود.

به این معنی که مطابق بخشنامه جدید نحوه اجرا گذاشتن مهریه به این صورت است که زوجین به دفترخانه‌ای که ازدواجشان در آنجا ثبت شده مراجعه و درخواست اجرائیه می‌کنند. اجرائیه صادر می‌شود و به آدرس طرف مقابل فرستاده می‌شود و به او ۱۰ روز مهلت داده می‌شود که مهریه را پرداخت کند که غالباً زوج در این مهلت مهریه را پرداخت نمی‌کند.

بعد از اینکه مهلت سپری شد و زوج مهریه را پرداخت نکرد زوجه با مدارک به اجرای ثبت مراجعه می‌کند و درخواست تشکیل پرونده اجرایی می‌دهد. سپس از دارایی‌های زوج استعلام گرفته می‌شود تا مشخص شود دارایی دارد یا خیر. که در صورت داشتن دارایی دستور توقیف آن صادر می‌شود. وقتی این مراحل در اجرای ثبت تمام شد اگر دارایی زوج کفایت مهریه را نکرد راهنمایی می‌شوند که به دادگاه مراجعه کنند و از طریق آن حکم بگیرند زیرا اجرای ثبت مجاز به صدور حکم جلب نیست و به این ترتیب باید مابقی مطالبات را از دادگاه درخواست کرد.

فرار از دین و راه های اثبات آن

1- فرار از دین زمانی مفهوم پیدا می کند که شخصی بخاطر این که دین دیگری را پرداخت ننماید، اموال خود را منتقل نماید به نحوی که اموال باقی مانده بدهکار تکافوی پرداخت دین را ننماید.

2- فرار از دین هم دارای جنبه حقوقی می باشد و هم دارای جنبه کیفری.

3- برای این که دعوای فرار از دین دردادگاه احراز گردد خواهان باید اثبات نماید که قصد خوانده از انتقال اموال، نپرداختن دین وی و یا به عبارت دیگر فرار از دین بوده است.

4- دلایل اثباتی فرار از دین می تواند هر دلیل قانونی مندرج در قانون مدنی از جمله اقرار، اسناد، شهادت شهود و غیره باشد.

5- به عنوان مثال اگر شخص مدیون قبل از سر رسید چک صادره، اتومبیل خود را منتقل نماید و قصد وی از این انتقال این باشد که دین خود به دیگری را پرداخت ننماید، امکان تقدیم دادخواست فرار از دین وجود دارد.

6- چنانچه در مثال فوق مدیون اتومبیل خود را به مادر خود منتقل نماید بدون این که هیچ گونه وجهی بین ایشان ردو بدل گردد، قرائن و امارات موجود دلالت بر این دارد که مدیون به قصد فرار از دین اتومبیل را منتقل نموده است.

7- قانونگذار در قانون مدنی آورده است که اگر معامله به قصد فرار از دین باشد و ثابت شود که بطور صوری انجام شده معامله باطل می باشد.

8- منظور از صوری بودن معامله این است که طرفین اراده ای برای انجام معامله نداشته باشند و قصد واقعی آنها معامله کردن نباشد.

9- از جنبه کیفری، چنانچه شخص مدیون با سوء نیت و در حالی که بقیه اموال وی تکافوی پرداخت بدهی طلبکار را نمی دهد ، مبادرت به انتقال مال به دیگری نماید دارای مسئولیت کیفری می باشد و در صورت احراز این موضوع در دادگاه به مجازات مقرر در قانون محکوم خواهد شد.

10- چنانچه بطلان معامله در دادگاه احراز گردد، طلبکار می تواند با توقیف مال نسبت به وصول طلب خود از محل مال توقیف شده اقدام نماید.

ویژگی‌ها و آثار مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

عندالمطالبه بودن مهریه: به این معنی است که به محض امضای عقدنامه، زن اگر بخواهد می‌تواند با مراجعه به محاکم و دادگاه‌های خانواده یا مراجعه به اجرای ثبت بخواهد که مهر یا قسمتی از مهریه را بپردازد.

عندالاستطاعه بودن مهریه: به این معنی است که زن زمانی می‌تواند مهریه خودش را مطالبه کند و مرد را ملزم به پرداخت آن کند که استطاعت پرداخت مهریه را به عهده زوج ببیند یعنی مرد توان پرداخت داشته باشد، اگر توان پرداخت نداشته باشد زن این حق را نخواهد داشت.

بر این اساس خانمی که همه مهریه‌اش عندالمطالبه باشد مثل گذشته است و هر زمان که بخواهد می‌تواند آن را مطالبه کند چه به صورت دادخواست در دادگاه خانواده و چه به صورت مطالبه‌ی اجرایی از طریق اجرای ثبت و اگر تمام مهریه خانم در عقدنامه جدید از وصف عندالاستطاعه برخوردار باشد دیگر این دختر خانم نمی‌تواند مهریه‌اش را بخواهد مگر اینکه ضمن دادخواست مطالبه مهریه، لیست اموال و دارایی زوج را ارائه کند و به هر نحوی که هست ثابت کند که این آقا تمکن و قدرت پرداخت مهریه درخواستی ایشان را دارد.

درباره اضافه شدن دو شرط جدید به عقدنامه‌ها با محتوای «مهریه به صورت عندالمطالبه است» و «مهریه به صورت عندالاستطاعه است»، در قانون و در دفترچه عقدنامه تصریح شده است که زن به محض وقوع عقد مالک مهریه است و می‌تواند نسبت به آنچه زوج به عنوان مهریه تعهد کرده است، اقدام قانونی کند، این مهریه ممکن است عین یا وجه نقد باشد یعنی کافی است که مالیت داشته باشد و از لحاظ قانون، خلاف شرع و قانون نباشد.

در روزگار گذشته رسم معمول قراردادن اشیای غیرمنقول از قبیل خانه، زمین و ملک برای مهریه زنان بوده است. اما در روزگار فعلی پول و سکه جای خود را به اموال غیرمنقول برای اختصاص به مهریه زنان داده است. مهریه به محض مطالبه زوجه باید پرداخت شود و به عبارتی در اصطلاح حقوقی «حال» است یعنی بدهی که زوج به گردن گرفته و از نظر فقهی و شرعی باید بپردازد و اگر از پرداخت آن طفره رفت می‌توان از طریق بخش اجرایی ثبت و مراجع قانونی آن را وصول کرد.

در مورد عندالاستطاعه در شروط ضمن عقد، پرداخت مهریه با انجام عقد واجب می‌شود و مرد باید آن را بپردازد اما نکته مهم این است که اگر مردی دین نداشته باشد و نخواهد بر اساس حکم شرع مهریه را پرداخت کند، به هیچ عنوان زیر بار پرداخت مهریه نمی‌رود و به شیوه‌های گوناگون از پرداخت آن طفره خواهد رفت.

با توجه به اینکه مهریه وقتی مطالبه می‌شود که در خانواده اختلافی به وجود آمده باشد بنابراین مردها از پرداخت آن طفره می‌روند و خانم‌ها تنها می‌توانند شوهرشان را به زندان بفرستند اما وقتی استطاعت مطرح می‌شود فقط باید استطاعت مرد اثبات شود و او به زندان نمی‌رود، عملاً اتفاق خاصی نمی‌افتد می‌توان گفت در نظر گرفتن شرط عندالاستطاعه نه مردها امتیاز بیشتری دارند و نه زن‌ها دچار مشکل می‌شوند…

قانون جدید مهریه در سال ۹۹ و ۱۴۰۰

در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی چنین عنوان شده است که «به مجرد عقد، زن مالک مهر می‌شود و می‌تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بکند». در تبصره الحاقی اشاره می‌کند که «چنانچه مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تعیین نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌شود محاسبه و پرداخت خواهد شد.

مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی (توافق) کرده باشند، آئین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارایی تهیه و به تصویب هیأت وزیران خواهد رسید».

با این مفهوم که اگر مهریه، وجه رایج در نظر گرفته شود، با توجه به تغییرات ایجاد شده در شاخص قیمت سالانه نسبت به سال اجرای عقد و اعلام شده توسط بانک مرکزی تعیین و محاسبه می‌شود تا پرداخت شود. از این رو این بدان معناست که اگر زن درخواست مهریه خود را از طریق دادگاه پیگیری کند، مرد (زوج) ملزم به پرداخت آن بر اساس شاخص قیمت‌های سالانه خواهد بود، در غیر این صورت مرد مدیون (بدهکار) زن (زوجه) خواهد شد.

در قانون جدید مهریه در سال ۹۹ برخی به اشتباه، گمان می‌کنند که اگر مهریه همسر مثلاً ۵۰۰ سکه طلا باشد، مردان تنها ملزم به پرداخت ۱۱۰ سکه طلا خواهند بود، در حالی که قانون مهریه سال ۹۹ در جهت حبس‌زدایی و کمتر کردن آمار زندانیان مهریه در نظر گرفته می‌شود و بدان معنی است که پس از مطالبه مهریه توسط زن، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه، محکومیت‌های مالی به همراه خواهد داشت.

یعنی زن می‌تواند تا سقف ۱۱۰ سکه طلا حکم جلب شوهر خود را از دادگاه بگیرد، اما مابقی مهریه نیز باید پرداخت شود و مرد می‌تواند درخواست تقسیط بدهی را ارائه دهد، این مقدار تقسیط شده می‌تواند با تعیین میزان و شرایط اقساط توسط دادگاه، به زن یا زوجه پرداخت شود