در طب سنتی یا طب ایرانی توصیه های مختلفی برای درمان سرفه های خشک و نیز سرفه های خلط دار وجود دارد و درمان ها بر اساس مزاج و نوع سرفه متفاوت است. مثلا درمانی که برای سرفه های خشک توصیه می شود با روش های درمانیِ سرفه های خلط دار متفاوت است.
هرچند روش درمان سرفه ها با هم متفاوتند اما یک سری توصیه ها مثل استراحت کافی پرهیز از مصرف غذا های سرخ شده غذا های چرب و خوراکی های بسیار سرد سیگار نکشیدن و نوشیدن مایعات کافی برای هردو نوع سرفه کاربرد دارد و توصیه می شود.
همچنین در هوای سرد یا خشک سینه و گلو نباید بدون پوشش مناسب باشند و باید پوشانده شوند. درضمن باید بدانید که برخی غذا ها و خوراکی ها از نظر طب سنتی غذا های خشکی زا هستند و بعضی از غذا ها و خوراکی ها مرطوب یا رطوبت زا؛ بنابراین اگر بعد از ابتلا به سرماخوردگی سرفه دارید اما بیماری تان آنقدر آزاردهنده نیست که نیاز به مراجعه به پزشک داشته باشید در قدم اول باید تشخیص دهید دچار کدام سرفه هستید؛ خشک یا خلط دار؟ تا درمان های خوراکیِ خانگی را بر همان اساس انتخاب و اجرا کنید.
در این گزارش درمان های تاییدشده ی طب سنتی برای هر یک از سرفه ها – خشک و خلط دار – توضیح داده می شود:
درمان سرفه های خشک
سرفه خشک نوعی سرفه است که با تولید مخاط یا خلط در مجاری تنفسی همراه نیست. به همین دلیل معمولا دردناک و آزاردهنده است. خیلی از افراد تصور می کنند سرفه هیچ راه درمانی ندارد و برای همین درد آن را تحمل می کنند. اما حتی سرفه هم درمان دارد یا می توان با روش هایی حداقل درد آن را کم کرد. در زیر راه های درمان و کنترل سرفه خشک عنوان می شود.
شستشوی حلق و بینی با آب نمک: نمک به دلیل خاصیت ضدباکتریایی که دارد می تواند در بهبود بیماری های تنفسی و همچنین درمان انواع سرفه به خصوص سرفه خشک موثر باشد.
شربت ها و دم نوش های مرطوب کننده: مصرف شربت هایی مانند شربت به دانه شربت تخم بالنگو یا دم نوش های گرم مانند بابونه آویشن به لیمو و پنیرک می تواند مخاط گلو را نرم کند و از خشکی گلو و سرفه های خشک جلوگیری کند.
چای و عسل: چای و عسل دو ترکیب اثربخش برای درمان سرفه خشک محسوب می شوند. اگر دچار خشکی سینه هستید بهتر است دمنوش چای و عسل را در وعده صبحانه یا عصرانه خود قرار دهید.
چرب کردن سینه و گلو: چرب کردن سینه و گلو با روغن بنفشه یا روغن بادام شیرین می تواند به تسکین سرفه های خشک کمک کند. این ترفند طلایی را کمتر کسی می شناسد اما اگر آن را امتحان کنید می بینید که تا چه حد اثربخش است.
خوردن غذا های مرطوب: خوردن غذا هایی مانند سوپ های گرم و آبکی و مصرف میوه های آبدار مانند سیب و گلابی برای بهبود و درمان سرفه های خشک توصیه می شود.
درمان سرفه های خلط دار
سرفه های خلط دار یکی از علائم ابتلا به عفونت های ناشی از سرماخوردگی و آنفلوآنزا است. خلط نوع خاصی از مخاط است که از ریه ها و گلو نشأت می گیرد. خلط گلو معمولا کمی غلیظ تر از مخاطی است که در بینی و سینوس ها تولید می شود. در بیشتر موارد علت سرفه های خلط دار نگران کننده نیست و درواقع به پاک شدن ریه ها از عفونت کمک می کند اما در مواردی هم سرفه همراه با خلط از ابتلا به بیماری های دیگری خبر می دهد. اما چه روش هایی برای درمان این نوع سرفه اثربخش است؟
دم نوش های رقیق کننده خلط: دم نوش هایی مثل زنجبیل گل ختمی نعناع و آویشن به خارج کردن خلط از ریه ها کمک می کنند و التهاب را کاهش می دهند.
مایعات ولرم: مهم ترین و ساده ترین راهکاری که می توانید برای درمان سرفه خلطی استفاده کنید نوشیدن آب ولرم است. مصرف مایعات به رقیق شدن مخاط و پاکسازی خلط در قفسه سینه و بینی کمک می کند. نوشیدن آب گرم همچنین موجب کاهش سرفه می شود و درد قفسه سینه و گلو را تا حد زیادی کم می کند.
مصرف عسل: مصرف عسل طبیعی به ویژه همراه با لیموترش یا آب ولرم به عنوان یک ضدعفونی کننده طبیعی عمل کرده و به دفع خلط کمک می کند.
ماساژ و بادکش کردن سینه: در طب سنتی ایرانی بادکش روی سینه و گرم نگه داشتن آن برای کمک به دفع خلط و بهبود وضعیت ریه ها توصیه می شود. ماساژ قفسه سینه ماساژ دادن سینه دوش گرفتن با آب گرم و بخور گرم هم به بهبود سرفه های خلط دار کمک می کند.