مشکلات مربوط به تخمدان یکی از عمده ترین دلایل ناباروری است؛ تقریباً ۷۰ درصد زنان با مشکل ناباروری با عامل اختلالات تخمدانی روبرو هستند. رژیم غذایی می‌تواند در تقویت عملکرد تخمدان بسیار مؤثر باشد.
مطالعات نشان می‌دهد مصرف بیش از اندازه قند، شکر و خوراکی های شیرین علاوه بر افزایش احتمال ابتلا به دیابت، سبب بروز تنبلی تخمدان و در نتیجه ناباروری خانم ها می‌شود؛ چراکه مصرف مواد قندی سبب ترشح انسولین اضافی در بدن شده که این موضوع یکی از دلایل اصلی بروز تنبلی تخمدان می‌باشد.
به همین علت پزشک برای تقویت تخمدان ضعیف و افزایش شانس باروری، انجام ورزش های روزانه و استفاده از رژیم غذایی مناسب را توصیه می‌کند. به طور کلی می‌توان گفت که عوامل بسیاری نظیر تغذیه، وزن نرمال، ورزش و استفاده از برخی از داروها بر تقویت و درمان تنبلی تخمدان تأثیرگذار هستند که در ادامه به بررسی آن ها می‌پردازیم:
تنبلی تخمدان چیست؟
تنبلی تخمدان یا سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال هورمونی است که در زنان و دختران جوان و در سن باروری ممکن است ایجاد شود. این اختلال باعث ایجاد تجمع‌ها و کیست‌هایی از مایعات ایجاد می‌شود که می‌تواند تخمک گذاری منظم را با اختلال مواجه کند. کیست‌های تولید شده در به طور کلی مضر نیستند اما در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به بروز مشکلات جدی در زمینه باروری زنان شود.
این بیماری در زنان به صورت ژنتیکی ایجاد می‌شود، بنابراین اگر در خانواده خود سابقه این بیماری را دارید، علائم آن را بیشتر جدی بگیرید. از جمله علائم و نشانه‌های این بیماری می‌توان به پوست چرب، ریزش مو، قاعدگی نامنظم، خشکی واژن، بی حالی و غیره اشاره شد. تشخیص تنبلی تخمدان نیازمند انجام آزمایش‌ها و سونوگرافی است که پزشک متخصص در صورت نیاز آن را برای شخص تجویز می‌کند.
رژیم غذایی مناسب برای درمان تنبلی تخمدان
تغذیه مناسب سبب تقویت تخمدان و رحم، و افزایش قدرت باروری می‌شود؛ در واقع امکان تنظیم هورمون های زنانه بوسیله تغذیه و رژیم غذایی مناسب امکان پذیر می‌باشد. مصرف برخی از ویتامین ها به طور مثال ویتامین c و آنتی اکسیدان و مواد معدنی برای باروری زنان ضروری است.
رژیم غذایی ضد التهابی
پیروی از یک رژیم غذایی با خوراکی‌های ضد التهاب مانند روغن زیتون، ماهی‌های چرب، سبزیجات برگ‌دار و انواع توت‌ها می‌تواند بسیاری از علائم مرتبط با التهاب نظیر خستگی را کاهش دهد.
رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین (GI)
به دلیل سرعت هضم آهسته غذاهایی با سطح (Glycemic Index) GI اندک، سطح انسولین به‌طور ناگهانی و به مقدار زیاد افزایش نمی‌یابد. این مواد غذایی برخلاف انواعی از کربوهیدرات‌ها، به سلامت تخمدان کمک می‌کنند و عبارتند از: آجیل، حبوبات، دانه‌ها، غلات کامل، سبزیجات نشاسته‌ای، میوه‌ها و دیگر غذاهای فراوری‌شده با کربوهیدرات کم.
پیشگیری از تنبلی تخمدان و کمک به بهبود و درمان آن در بسیاری از موارد، با انتخاب یک رژیم غذایی سالم امکان‌پذیر است. جهت به عنوان یک التهاب خفیف، می‌توان از غذاهای ضدالتهاب نظیر گوجه فرنگی، ادویه‌هایی همچون زردچوبه، سبزیجات برگ‌دار و پر فیبر، روغن زیتون، ماهی‌های چرب و… کمک گرفت.
چربی‌های سالم مانند امگا ۳ و منابعی از قبیل آووکادو، ماهی روغنی، آجیل و دانه‌ها نیز به بهبود تنبلی تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک کمک می‌کند. به‌طور کلی با انتخاب سبک زندگی سالم و رژیم غذایی استاندارد می‌توان تا حد زیادی به درمان ضعیف بودن تخمدان و مشکلات ناشی از آن کمک کرد.
لبنیات کم چرب
استفاده از لبنیات پرچرب سبب بروز تنبلی تخمدان می‌شود. البته این موضوع به این معنی نیست که باید از مصرف هرگونه چربی پرهیز کرد؛ در واقع چربی های غیراشباع و اسیدهای چرب امگا ۳ برخلاف چربی های ترانس و اشباع شده برای سلامت بدن ضروری هستند. خوراکی هایی نظیر آووکادو، آجیل، تخمه و ماهی های روغنی سرشار از چربی های مفید هستند.
غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان هایی نظیر اسیدفولیک سبب بهبود باروری زنان و مردان می‌شود. اسید فولیک سبب تقویت سیستم عصبی و ویتامین B9 باعث تقویت سیستم ایمنی در برابر بیماری های قلبی، پوکی استخوان، نقص های مادرزادی، سرطان پستان و لوزالمعده می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد مصرف روزانه ۵ گرم گردو که سرشار از آنتی اکسیدان است، کیفیت و کمیت اسپرم را ارتقا داده و در نتیجه شانس لقاح را افزایش می‌دهد.
برخی از گروه های مواد غذایی حاوی آنتی اکسیدان عبارتند از: میوه ها، سبزیجات برگ دار و تیره، آجیل ها و …
استفاده از گوشت مرغ های محلی و ارگانیک
مرغ های ماشینی در سوله های متراکم و بسته پرورش داده می‌شوند و از غذاهای غیر ارگانیک استفاده می‌کنند. توصیه می‌شود برای تقویت تخمدان تنبل، به جای استفاده از گوشت مرغ های ماشینی، از گوشت مرغ هایی که دارایی برچسب ارگانیک هستند استفاده شود.
صرف صبحانه مقوی
صرف صبحانه به صورت مرتب، سبب برطرف شدن اثرات هورمونی سندروم تخمدان پلی کیستیک می‌شود. مصرف کالری بیشتر در صبحانه برای زنانی که وزنی نرمال دارند و مبتلا به تنبلی تخمدان هستند، می‌تواند سطح انسولین را تا ۸ درصد و سطح تستوسترون را تا ۵۰ درصد کاهش دهد و در نتیجه این موضوع سبب تقویت قدرت باروری خانم می‌شود.
متوقف کردن مصرف کربوهیدرات
رژیم غذایی با میزان کربوهیدرات پایین سبب تناسب اندام، کاهش سطح انسولین و در نتیجه منظم شدن قاعدگی می‌شود.
مصرف فیبر بیشتر
فیبر، سطح هورمون بدن و قندخون را متعادل می‌کند و همچنین مصرف روزانه ۱۰ گرم فیبر، خطر ناباروری بر اثر اختلالات تخمک گذاری را کاهش می‌دهد.
مصرف بیشتر پروتئین های حیوانی
از آن جا که جذب پروتئین حیوانی در بدن بهتر صورت می‌گیرد، استفاده از منابع پروتئینی حیوانی نظیر گوشت، شیر و تخم مرغ به جای منابع پروتئینی گیاهی مانند آجیل، لوبیا و غلات پیشنهاد می‌شود.
برای تقویت تخمدان چه بخوریم؟
لوبیا سبز
لوبیا سبز از جمله مواد غذایی مفید و با ارزش است که سبب بهبود عملکرد رحم و تخمدان می‌شود.
ریشه ماکا
گیاه ماکا با ریشه بسیار پرخاصیت خود، به تنهایی می‌تواند ۶۰ فیتونوترینت و ۳۱ ماده معدنی مختلف را برای بدن تأمین کند. از خواص ریشه گیاه ماکا باید افزایش سلامت تخمک و اسپرم، تثبیت تعادل هورمونی و افزایش میل جنسی را نام برد. این محصول به شکل پودر یا کپسول عرضه می‌شود و در تولید شکلات نیز به کار می‌رود.
ترکیب عسل و دارچین
در آسیای میانه ترکیب پودر دارچین و عسل را به منظور تقویت تخمدان ضعیف آماده کرده و میل می‌کنند.
کاسنی
استفاده از فرآورده های کاسنی نظیر برگ کاسنی، عرق و پودر آن به علت وجود ویتامین c فراوان، برای بهبود عملکرد تخمدان و رحم بسیار مفید است.
کاهو
استفاده از کاهو در کنار وعده های غذایی بدون سس و یا با سبزی های دیگر سبب تقویت تخمدان تنبل و رحم می‌شود.
کرفس و تره فرنگی
این سبزیجات دارای طبع گرم هستند و مصرف آن ها سبب تقویت رحم و تخمدان خواهد شد.
شیره چغندر
مصرف یک قاشق شیره چغندر هر ۸ ساعت یک بار می‌تواند سبب افزایش قدرت باروری و بهبود عملکرد تخمدان شود.
رازیانه
رازیانه تأثیر مستقیمی بر درمان دردهای زیرشکمی، رحمی، تنظیم تخمک گذاری، پاکسازی رحم، تعادل هورمونی، جلوگیری از بیماری های دستگاه تناسلی و سرطان دهانه رحم و رحم دارد.
حبوبات و عدس
از میان حبوبات، لوبیا و عدس به داشتن آهن معروفند. به طور کلی با مصرف این حبوبات در قالب وعده های غذایی روزانه، علاوه بر آهن می‌توان مواد معدنی و ویتامین های لازم جهت باروری را برای بدن تأمین نمود.
کنجد
خواص دانه های روغنی کنجد بر کسی پوشیده نیست. این دانه ها با داشتن چربی های اشباع شده، به تولید برخی هورمون ها کمک می‌کنند. در واقع، می‌توان با مصرف خمیر دانه کنجد یا ترکیب کنجد با سالاد و غلات، سلامت تخمک ها را بیش از پیش تأمین کرد.
روغن زیتون
روغن زیتون از پرخاصیت ترین روغن هایی است که با داشتن چربی های اشباع شده، التهاب بدن را کاهش می‌دهد و موجب افزایش قدرت باروری می‌شود.
سبزیجات پر برگ
سیر
سیر یک ماده شفابخش و درمانگر بسیاری از بیماری ها است که از گذشته های دور نیز به عنوان خوراکی مؤثری در افزایش اسپرم ها و تقویت آنها و تاثیر در بهبود تخمک ها شناخته می‌شود.
چای سبز
چای سبز یک گیاه مؤثر در تقویت تخمدان ضعیف به حساب می‌آید که با تحریک گلوبولین اتصال‌دهنده، منجر به افزایش تخمک‌گذاری می‌گردد.
گزنه
گیاه گزنه یک گیاه دارویی مفید است که استفاده از دم‌کرده برگ آن به تقویت قدرت باروری زنان کمک می‌کند.
روغن کتان
روغن کتان با داشتن مقادیر زیادی از لیگنان، سطح هورمون استروژن در بدن را تنظیم می‌نماید و باعث بهبود قدرت تولید مثل بانوان می‌شود.
نعناع
نعناع یک گیاه جادویی و بسیار مفید است که در درمان و بهبود بسیاری از بیماری‌ها مؤثر می‌باشد. مصرف روزانه ۲ بار از دم‌کرده نعناع به مدت چند هفته، اثر قابل‌توجهی روی درمان تخمدان پلی‌کیستیک می‌گذارد.
ماهی
همان طور که اشاره شد، ماهی هم در زمره مواد مؤثر بر تقویت باروری قرار می‌گیرد؛ به طوری که امگا ۳ موجود در آن با کاهش سطح هورمون های مردانه در زنان و افزایش حساسیت سلول های آنان به انسولین، نقش اثرگذاری در درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک ایفا می‌کند.
پنج انگشت
گیاه پنج‌انگشت از گیاهان دارویی رایج در طب سنتی می‌باشد که مصرف آن در قالب چای، پودر و عصاره گیاه طی دوره‌های ۶۰ تا ۹۰ روزه، منجر به افزایش سطح هورمون‌های زنان و بهبود تخمک‌گذاری می‌گردد.
دانه چیا
از خواص دانه چیا برای درمان ضعیف بودن تخمدان می‌توان به تاثیر آن در کاهش وزن اشاره کرد. فیبر و پروتئین دو ماده مهم در دانه چیا است که جلوی اشتها را می‌گیرد و موجب آرام هضم شدن غذا می‌شود، درنتیجه فرصت ریزه خواری بین وعده‌های اصلی از بین می‌رود.
زنجبیل
در بسیاری از درمان‌های قدیمی به‌ویژه طب سنتی چین، زنجبیل به‌عنوان یکی از مؤثرترین و بهترین گیاهان در افزایش میل جنسی شناخته می‌شود.
میوه های مفید برای تنبلی تخمدان
میوه‌ها به دلیل اینکه سرشار از فیبر و ویتامین هستند مانند انار و به، می‌توانند مواد مغذی لازم برای مقابله با علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک را تأمین کنند و قدرت باروری را افزایش دهند. گاهی افراد نگران قند میوه‌ها و سطح انسولین هستند و برای همین میوه را از برنامه غذایی خود حذف می‌کنند اما بسیاری از میوه‌ها از قبیل گیلاس، آلو، زردآلو، انگور و… با GI پایین، می‌توانند مصرف شوند.
پس مصرف دو تا سه وعده صحیح و کامل میوه در روز (نه میوه خشک شده و آب میوه) را جهت درمان خانگی تنبلی تخمدان در برنامه خود قرار داده و خوردن سبزیجات را برای دریافت فیبر، آنتی‌اکسیدان و مواد معدنی افزایش دهید.
لازم به ذکر است که با خوردن تعداد معدودی از مغزها یا آجیل به‌عنوان میان‌وعده، می‌توان با پروتئین این دانه‌ها سطح گلوکز را تنظیم کرد؛ همچنین کروم در تنظیم سطح قندخون و انسولین یک ماده معدنی مهم به شمار می‌آید و مصرف کربوهیدرات‌های پیچیده‌تر مثل غلات سبوس دار، کلم بروکلی و آجیل می‌تواند مقدار این ماده را در بدن افزایش دهد.
چه خوراکی هایی برای تخمدان مضر است؟
کافئین سبب بر هم خوردن تعادل هورمونی، افزایش احتمال سقط و بر هم خوردن دوره تخمک گذاری می‌شود.
- آبمیوه های قندی، گازدار و پاستوریزه
آبمیوه های پاستوریزه دارای قند غلیظ شده هستند که سبب بر هم خوردن تعادل هورمونی می‌شوند.
سویا دارای ویژگی هایی است که به استروژن شباهت بسیاری دارد؛ بنابراین توصیه می‌شود از مصرف بیش از حد سویا و فرآورده های آن جلوگیری شود چرا که مصرف بیش از حدش، تأثیر منفی بر تعادل هورمونی می‌گذارد.
غذاها و خوراکی های تراریخته با اثرگذاری بر قدرت باروری به ویژه کاهش تعداد اسپرم ها، باعث ایجاد مشکلات ناباروری در سراسر جهان شده اند. لذا توصیه می‌شود ضمن دقت به برچسب غیرتراریخته حین خرید مواد غذایی، ترجیحاً از خوراکی های ارگانیک و طبیعی استفاده نمود.
- غذاهای ایجاد کننده التهاب
گروهی از غذاها باعث ایجاد التهاب در بدن می‌شود که از جمله آنها می‌توان به گوشت قرمز یا فراوری شده، کره و همچنین سیب زمینی سرخ کرده اشاره کرد. لذا کنار گذاشتن این خوراکی ها هم از رژیم غذایی ضرورت دارد.
خود شکر و قند هم با داشتن کربوهیدرات، باعث ایجاد مشکلاتی می‌شوند که باید از رژیم غذایی حذف گردند. به طور کلی، قندها در انواع فروکتوز، ساکارز و دکستروز قرار دارند و در نوشیدنی های شیرین هم یافت می‌شوند.
لازم است که تا حد امکان، از مصرف غذاهایی مانند کیک، شیرینی، سیب زمینی، دسرهای شیرین، خوراکی های تهیه شده از آرد سفید و نان های بدون سبوس که حاوی مقدار زیادی کربوهیدرات تصفیه شده هستند پرهیز کرد.
پاستا ها و نودل ها با داشتن مقادیر ناچیز فیبر و کربوهیدرات بسیار زیاد، اغلب از آرد سفید و سمولینا تهیه می‌شوند که باید از رژیم غذایی حذف گردند.
مکمل ها و ویتامین های مناسب جهت تقویت تخمدان تنبل
در صورتی که به دنبال مناسب ترین مکمل ها و ویتامین ها جهت درمان تنبلی تخمدان در خانه هستید، موارد زیر را استفاده کنید:
- مولتی ویتامین های بارداری بر خلاف مولتی ویتامین های مصنوعی، از تأثیر تنبلی تخمدان بر بدن می‌کاهند و به تقویت تخمدان ضعیف کمک می‌کنند.
- مصرف ماده معدنی کروم با افزایش فعالیت انسولین، موجب افزایش کنترل قند خون می‌شود که می‌توان آن را در غذاهایی مانند گوجه فرنگی، پیاز، سبوس، غلات کامل و صدف خوراکی یافت.
- ویتامین D با اثرگذاری بر متابولیسم گلوکز باعث منظم شدن عادت ماهانه زنان می‌گردد و از طریق خوراکی هایی مانند تخم مرغ، لبنیات، ماست پرچرب، تن ماهی و ماهی سالمون به دست می‌آید. همچنین می‌توان با قرارگیری در معرض آفتاب، بخشی از ویتامین د مورد نیاز بدن را تأمین کرد.
- کلسیم از جمله مواد مهم و مورد نیاز بدن است که به حفظ سلامتی و افزایش قدرت باروری کمک می‌کند. این ماده مغذی را می‌توان در کلم، کلم پیچ، خردل و شلغم یافت.
- مصرف ویتامین E موجود در فندق، بادام، بادام زمینی، روغن زیتون، تخمه آفتابگردان، سیب زمینی شیرین، جوانه گندم و آووکادو جهت پیشگیری از اکسید شدن روغن های گیاهی در بدن ضروری است.
- ویتامین های گروه B از جمله نیاسین (B3)، ریبوفلاوین (B2) و تیامین (B1) در زمره مهم ترین ویتامین های تقویت قوای جنسی مردان و زنان قرار می‌گیرند. ویتامین B3 به افزایش هیجان جنسی حین مقاربت و ویتامین B12 نیز به تولید هورمون های جنسی کمک می‌کند. همچنین ویتامین B6 با جلوگیری از افزایش پرولاکتین (عامل کاهش میل جنسی) موجب افزایش باروری خانم ها می‌شود. از خوراکی های حاوی ویتامین ب می‌توان حبوبات، ماهی های آزاد به ویژه سالمون، نان و غلات سبوس دار، تخم مرغ، گوشت کم چرب، آجیل، موز و کلم بروکلی را نام برد.
تقویت تخمدان و رحم با کنترل وزن و سلامتی
انجام معاینات زنانه به صورت مرتب و کنترل وزن سبب اطمینان از سلامت رحم و تخمدان و چرخه تخمک گذاری، کنترل قند خون، کیفیت تخمک گذاری و رشد جنین در رحم زنان خواهد شد. همچنین افزایش گردش خون با انجام تمرینات یوگا و نوشیدن آب کافی باعث عملکرد متعادل تخمک و تخمدان می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهد خانم هایی که دارای شاخص های توده بدنی بالاتر از حد طبیعی هستند، نیازمند زمان بیشتری برای وقوع بارداری هستند. کاهش وزن می‌تواند حدود ۱۰ درصد، تخمک گذاری و در نهایت باروری فرد را بهبود بخشد؛ البته وزن زیر حد نرمال هم می‌تواند سبب بهم خوردن تعادل هورمونی و در نهایت کاهش قدرت باروری شود.
استفاده از دارو برای تحریک تخمدان
یکی دیگر از راه‌های تقویت و تحریک تخمدان ضعیف برای باروری و درمان نازایی، استفاده از برخی داروهای محرک تخمک‌گذاری است. تجویز این داروها به صورت تزریقی یا خوراکی در کنار استفاده از روش‌های کمک‌باروری، موجب رشد فولیکول‌ها جهت لقاح و در نتیجه رفع ناباروری می‌شود؛ البته تمام داروها باید تحت نظر متخصص زنان یا اورولوژی تجویز گردد. از جمله داروهای رایج برای تحریک تخمک‌گذاری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کلومیفن سیترات: مصرف داروی کلومیفن سیترات یا کلومید که در فاصله روز سوم تا هفتم یا روز پنجم تا نهم چرخه قاعدگی با دوز مد نظر پزشک (معمولاً ۵۰ میلی‌گرم در روز) آغاز می‌شود، به درمان اختلال تخمک‌گذاری کمک می‌کند. کلومیفن از داروهای کم‌عارضه و بی‌خطر است که با اعلام سطح پایین استروژن در بدن، موجب آزادسازی بیشتر هورمون‌های FSH و LH می‌شود.
- لتروزول: مهارکننده آروماتاز که با نام فمارا یا لتروزول شناخته می‌شود، از جایگزین‌های مناسب کلومیفن و دارویی با عملکرد بسیار قابل قبول است که به تحریک تخمک‌گذاری کمک می‌کند.
- گنادوتروپین ها: برای تحریک تخمدان با آمپول‌های hCG (گنادوتروپین‌ها)، از هورمون‌های FSH و LH به منظور تقویت تخمک‌گذاری استفاده می‌شود که به دلیل احتمال چندقلوزایی یا بروز سندرم تحریک بیش از حد تخمدان، باید با دقت و نظارت کامل تجویز گردد.
- متفورمین: دیگر داروی مناسب برای تحریک تخمدان، متفورمین یا داروهای حساس به انسولین است که بیشتر، مناسب افراد دیابتی مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک می‌باشد.
قهوه گانودرما یک پودر قهوه است که معمولاً از قهوه فوری به اضافه عصاره پودر شده ی قارچ گانودرما لوسیدوم که یک نوع قارچ دارویی است و به آن “رِیشی” یا “لینگژی” هم می گویند درست شده است
قهوه سوپریم دکتر بیز گانودرما مناسب ترین و بهترین داروی گیاهی است که می‌تواند ریه را پاکسازی کند، قوای جسمی و جنسی را تقویت کرده، باعث کاهش وزن و جلوگیری از پیشرفت بیماری MS شود
فروشگاه دکتر بیز ارائه دهنده انواع محصولات دکتر بیز ارگانیک و طبیعی است که در تولید آن از هیچ ماده شیمیایی استفاده نشده است جهت آدرس فروشگاه دکتر بیز کلیک کنید.