قبل از انتخاب منبع، ابتدا سطح علمی خودتان را ارزیابی کنید
در طی سالهای دبیرستان ارتباطتان با درس شیمی چگونه بود؟ آیا در یادگیری این درس مشکل اساسی داشتید؟ بهتر است نگاهی به نمرات امتحانات خود بیندازید یا درصد آزمونهای آزمایشیتان را بررسی کنید. وضعیت شما در درس شیمی از سه حالت خارج نیست؛ یا در این درس ضعف پایهای دارید، یا بسیار به آن علاقه داشته و روی مطالب کتابتان مسلط هستید، حالت سوم هم بین دو حالت قبلی قرار دارد و شما به طور کلی وضعیت متوسطی در این درس دارید. قبل از اینکه ادامه این مقاله را مطالعه کنید، به اندازه کافی زمان صرف کرده و سطح علمی خودتان را در درس شیمی ارزیابی کنید؛ زیرا این مهمترین گام شما قبل از انتخاب منبع کمک آموزشی مورد نظرتان خواهد بود.
کتاب نام آشنا و مشهور شیمی مبتکران
شیمی جامع خیلی سبز قدیمی ترین و معروف ترین کتاب شیمی کنکور، کتاب نام آشنای مبتکران به قلم دکتر بهمن بازرگان است. نقطه قوت این کتاب درسنامه قوی آن است که با لحنی روان و صمیمانه نوشته شده است. به علاوه در کنار درسنامه قوی و جامع، این کتاب شامل تستهای طبقه بندی شده و استاندارد است؛ دسته بندی تستهای این کتاب به حدی دقیق است که داوطلبان را در انتخاب تست مناسب آنها راهنمایی میکند.
برای مثال توصیه میشود که داوطلبان ضعیف و متوسط حتما تستهایی تحت عنوان تستهای بسیار مهم یا Very Important Test و تستهای مربوط به مطالب حفظی کتاب درسی را کار کنند. در ادامه برای رسیدن به درصد بالا در درس شیمی میتوانید از تستهای سطح بالا استفاده کنید و به منظور مرور سریع مطالب، تستهای VIT طراحی شدهاند. کتابهای شیمی پایه دهم و یازدهم مبتکران هم به صورت تک جلدی و هم به صورت دو جلدی موجود هستند؛ اگر از نظر تایم تحت فشار هستید بهتر است کتابهای پایه تک جلدی را تهیه کنید اما اگر دانشآموز پایه دهم یا یازدهم هستید؛ کتابهای دوجلدی برای شما مناسبتر هستند. برای پایه دوازدهم نیز کتابهای شیمی مبتکران در دو جلد تالیف شدهاند.
- اگر اغلب در گرفتن نمره خوب در درس شیمی ناکام بودهاید یا درصد آزمونهای آزمایشی شما به زحمت به 30 درصد میرسد، به احتمال زیاد شما در درس شیمی از پایه ضعف دارید. بهترین منبع برای شما، منبعی است که درسنامه محور باشد؛ یعنی یک درسنامه قوی و کامل داشته باشد و در کنار آن به بررسی سوالات تستی استاندارد و متوسطی پرداخته شده باشد.
- این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که برای موفقیت در درس شیمی، تسلط روی مطالب و متن کتاب درسی بسیار مهم و ضروری است؛ پس از کتاب درسی خود به هیچ وجه غافل نشوید.
- اگر متن کتاب درسی را مطالعه کردهاید و به یک تسلط نسبی در این درس رسیدهاید اما هنوز هم به درصد مد نظرتان دست پیدا نکردهاید و در فهم برخی از مطالب کتاب مشکل دارید، سطح شما در درس شیمی متوسط است و احتمالا درصد شما در آزمونهای آزمایشی بین 30 تا 50 درصد است. منبع مناسب شما، منبعی است که در کنار مرور مجدد مطالب، تستهای نسبتا دشوار و چالشی داشته باشد تا شما به کمک این تستها بتوانید اشکال کار خود را پیدا کرده و آن را رفع کنید. شما میتوانید همزمان از منابع مربوط به دانشآموزان ضعیف و قوی استفاده کنید.
- بعد از درک کامل مطالب کتاب درسی و اتمام اولین منبع کمک آموزشیتان، اگر احساس میکنید ابهامی در درس شیمی ندارید و میتوانید در اکثر آزمونهای آزمایشی درصد بالای 50 درصد کسب کنید؛ شما از سطح متوسط هم عبور کردهاید و وضعیت بسیار خوبی در درس شیمی دارید. البته این موضوع نباید باعث شود خیالتان از جانب این درس کاملا راحت شده و آن را به اندازه کافی مطالعه نکنید. سبک مطالعه شما باید متفاوت از سایر داوطلبان باشد؛ توصیه میکنیم در این مرحله از منابع تست محور و آزمون محور استفاده کنید؛ زیرا وقت آن رسیده که با حل تستهای متنوع و دشوار دانشتان را به چالش بکشید.
برای موفقیت در درس شیمی، تسلط روی مطالب و متن کتاب درسی بسیار مهم و ضروری است.
آشنایی کلی با درس شیمی و روش مطالعه آن
در یک نگاه کلی درس شیمی از دو بخش تشکیل شده است: 1) مفاهیم 2) مسائل. برخی از داوطلبان تصور اشتباهی از مفاهیم درس شیمی دارند و تصور میکنند که این دسته از مطالب، کاملا حفظی هستند و در نتیجه در اکثر مواقع این مطالب را جدی نمیگیرند و فقط روی یادگیری مسائل شیمی تمرکز میکنند.
بررسی موشکافانه سوالات شیمی کنکورهای سالهای اخیر، این حقیقت را به ما نشان میدهد که از قضا مفاهیم درس شیمی پتانسیل این را دارند که سوالات مشکل و مفهومی از آنها طرح شود. پس توجه ویژهای به مفاهیم درس شیمی به خصوص کتاب شیمی پایه دهم داشته باشید؛ برای تسلط بر مفاهیم درس شیمی، بهتر است در کنار مطالعه دقیق متن کتاب درسی، از منابع درسنامه محور استفاده کنید. اگر مشکل شما در درس شیمی حل مسائل آن است، بهترین روش برای رفع این مشکل، حل سوالات و تستهای متنوع است؛ پس بهتر است با توجه به سطح علمیتان، به سراغ کتابهای تست محور بروید.
اگر به تازگی مطالعه درس شیمی را آغاز کردهاید و روش مطالعه این درس را نمیدانید، میتوانید از روشی که در ادامه معرفی میکنیم استفاده کنید. ابتدا یک سر فصل از کتاب درسی خود انتخاب کنید و مطالب مربوط به آن را با دقت از کتاب درسیتان مطالعه کنید، در گام بعدی سر فصل مورد نظر را از قسمت درسنامه کتاب کمک آموزشی خود پیدا کرده و مطالعه کنید. در مرحله بعد برای تثبیت آموختههایتان تست آموزشی استاندارد کار کنید. وقتی یک فصل را به طور کامل و به این روش مطالعه کردید، میتوانید از کل مطالب فصل مورد نظر تست زماندار حل کنید.
بهترین منابع دور اول شیمی برای داوطلبان ضعیف و متوسط
اگر در درس شیمی ضعف دارید به احتمال زیاد نمیتوانید با این درس ارتباط برقرار کنید؛ پس بهتر است به دنبال منبعی باشید که شما را با درس شیمی آشتی دهد. منبع مناسب برای داوطلبان ضعیف و متوسط، منبعی است که درسنامه قوی و کاملی دارد، به علاوه باید بیان و لحن درسنامه این کتاب به گونهای باشد که دانشآموزان را به مطالعه درس شیمی علاقه مند کند. در ادامه برخی از بهترین منابع دور اول شیمی برای داوطلبان ضعیف و متوسط را مورد بررسی قرار میدهیم.
کتابهای خوشرنگ طلایی و نقرهای گاج
به طور کلی کتابهای شیمی انتشارات گاج، از هر نظر کتابهای قوی و کاملی هستند؛ این کتابها شامل کتابهای میکروطلایی و میکرو نقرهای هستند. اگر دانشآموز دهمی یا یازدهمی هستید یا قصد دارید درس شیمی را به صورت اصولی و پایهای بیاموزید، توصیه ما به شما کتابهای میکرو نقرهای گاج است؛ زیرا درسنامه این کتاب کامل و جامع است و تستهای این کتاب استاندارد و طبقه بندی شده هستند. کتاب شیمی میکروطلایی گاج بیشتر مناسب دانشآموزان متوسط رو به بالا است که میخواهند درصد خود را در درس شیمی ارتقا دهند؛ این کتاب تستهای متنوع و خلاقانهای دارد. در جلد دوم آن قرار دارد. است.
کتابهای محبوب و پرطرفدار خیلی سبز
یکی دیگر از کتابهایی که درسنامه بسیار دقیق و کاملی دارد، کتاب جامع خیلی سبز است که در دو جلد تالیف شده است. طراحی و صفحه آرایی این کتاب بسیار جذاب است و لحن به کار رفته در درسنامه آن به حدی صمیمانه است که حضور یک استاد باتجربه و حرفهای را در کنار خودتان احساس خواهید کرد.
جلد اول این کتاب شامل درسنامه کاربردی و به دور از حاشیه پردازی اضافی است همچنین در جلد اول به تعداد کافی تستهای تیپبندی شده آورده شده است. در جلد دوم این کتاب پاسخنامه تشریحی گنجانده شده است که در کنار تشریح پاسخ هر سوال، به نکات مفید و کاربردی اشاره میکند. اگر میخواهید مطالعه درس شیمی را از صفر و به صورت پایهای آغاز کنید، این کتاب دقیقا برای شما طراحی شده است.
شیمی جامع کنکور انتشارات منتشران
کتاب شیمی جامع کنکور منتشران، برای داوطلبان کنکور رشته تجربی و رشته ریاضی، شامل مقاطع دهم، یازدهم و دوازدهم توسط انتشارات منتشران به چاپ رسیده است. مولفان این کتاب مهندس افشین احمدی و دنیای شیمی پات هستند. ساختار کتاب شیمی جامع کنکور تست منتشران
در ابتدای این کتاب همه تست ها آمده و در بخش پایانی هم درسنامه ها و پاسخنامه تست ها قرار گرفته است.
اما به این کتاب فقط میتوانید به عنوان منبع دور اول نگاه کنید و برای تسلط بیشتر روی مطالب و کسب درصدهای بالاتر در درس شیمی، در کنار این کتاب به کتابهای تست محور نیز نیاز خواهید داشت. در کتاب جامع خیلی سبز برای مرور سریع مطالب حفظی کتابهای درسی سه پایه، قسمتی تحت عنوان ضمیمه در نظر گرفته شده است که یکی از نقاط قوت این کتاب محسوب میشود.
اگر دانشآموز پایه دهم یا یازدهم هستید و زمان کافی برای یادگیری عمیق و مفهومی درس شیمی را در اختیار دارید، توصیه ما به شما کتاب های شیمی پایه به پایه خیلی سبز است.
معرفی منابع تست محور، مخصوص داوطلبان قوی
بعد از اینکه به متن کتابهای درسی شیمی مسلط شدید و یک منبع درسنامه محور مانند کتاب جامع خیلی سبز یا کتاب جامع مبتکران را مطالعه کردید، اکنون زمان آن فرا رسیده است که قدم بزرگتری بردارید. در ابتدای مقاله به این موضوع اشاره کردیم که طی سالهای اخیر طراحان سوالات درس شیمی در کنکور سراسری در طرح سوالات این درس خلاقیت زیادی به خرج دادهاند و سطح سوالات شیمی کنکور از آن ریتم ثابت همیشگیاش خارج شده است. در چنین شرایطی برای کسب درصد مطلوب در این درس، بهترین کار حل تست و آزمونهای متنوع است. پس شما به عنوان یک دانشآموز قوی باید آنقدر تست کار کنید تا با انواع تیپهای مختلف سوالات آشنا شوید. در ادامه چند کتاب مناسب سطح شما را معرفی میکنیم:
کتاب شیمی جامع مهر و ماه
اکثر کتابهای جامع درس شیمی در دو جلد تالیف شدهاند؛ اما کتاب شیمی جامع مهر و ماه از این قاعده مستثنی است و تمام مطالب این کتاب از جمله تست، درسنامه و پاسخ تشریحی همگی در یک جلد گنجانده شدهاند. درسنامه این کتاب بسیار مختصر است و تنها به نکات مهم و اصلی اشاره دارد، نقطه قوت کتاب شیمی جامع مهر و ماه این است که تستها را به بهترین نحو ممکن طبقه بندی کرده است و اکثر تستهای این کتاب ترکیبی و پیشرفته هستند. به علاوه در قسمت پاسخنامه تشریحی این کتاب، ترفندهایی برای محاسبه سریع سوالات آموزش داده میشود.
تک جلدی بودن این کتاب یکی دیگر از مزایای آن محسوب میشود؛ زیرا این موضوع در عین حال که باعث صرفه جویی در هزینهها میشود، امکان جابهجایی راحت این کتاب را هم فراهم میکند.
کتاب های جامع شیمی نشر الگو
یک دانشآموز قوی در روزهای نزدیک به برگزاری کنکور سراسری، به یک منبع مناسب برای جمع بندی مطالب نیاز دارد. در مقالههای قبلی به این موضوع اشاره کردیم که بهترین روش جمع بندی مطالب، حل تست و آزمون زماندار و سپس تحلیب و رفع اشکال آن است.
کتاب جامع شیمی نشر الگو در دو جلد تالیف شده و منبع بسیار خوبی برای جمع بندی مطالب است. جلد اول این کتاب مخصوص پایههای دهم و یازدهم و جلد دوم آن مربوط به مطالب پایه دوازدهم است. این کتاب یک منبع درسنامه محور محسوب نمیشود و طبیعتا درسنامه کامل و جامعی ندارد اما شامل تستهای خلاقانه و قوی است که از آسان به سخت چیده شدهاند.
به منظور کاهش حجم این کتابها و نیز تدریس تصویری برخی از نکات، با اسکن کردن QR کد موجود در صفحات این کتاب میتوانید از آموزش ویدیویی مطالب استفاده کنید.
شبیه سازی سوالات کنکور سراسری با کتاب شیمی موج آزمون
از جمله منابع عالی برای مرور سریع مطالب و نکات درس شیمی و حل آزمونهای شبیه سازی شده کنکور سراسری، کتاب موج آزمون است.
کتاب موج آزمون انتشارات الگو نیز از آن دسته کتابهایی است که به عنوان یک داوطلب قوی و برای جمع بندی مطالب، میتوانید روی آن حساب کنید. در این کتاب علاوه بر آزمونهای جامع سطح بندی شده، در قسمت پاسخنامه تشریحی، برخی نکات اساسی و مهم مورد بررسی قرار گرفته است و نیز میانبرهای محاسباتی مفیدی برای انجام سادهتر محاسبات ریاضی مسئلهها آورده شده است. مجموعه کتابهای شیمی موج آزمون در دو جلد و الگو تالیف شده است.
یک دانشآموز قوی در روزهای نزدیک به برگزاری کنکور سراسری، به یک منبع مناسب برای جمع بندی مطالب نیاز دارد و بهترین روش جمع بندی مطالب، حل تست و آزمون است.
با مطالعه این کتابها، کسی در درس شیمی حریفتان نمیشود
اگر احساس میکنید تستهای کتابتان برای شما آسان یا تکراری هستند یا میخواهید در آزمونهای آزمایشی شاهد رشد چشم گیر درصد درس شیمیتان باشید؛ باید به دنبال منابع سختتر و پیشرفتهتری بروید. گاهی علی رقم ساعت مطالعه بالایی که در این درس دارید، باز هم به نتیجه دلخواه خود نمیرسید و نمیتوانید آنطور که باید پیشرفت کنید. راهحل مشکل شما در حل آزمونهای زماندار و تحلیل دقیق و رفع اشکال این آزمونها است. لازم است تستهای سطح بالا و پیشرفته کار کنید تا بعدا سر جلسه کنکور سراسری بتوانید از پس هر مدل تستی بربیایید. بهترین منابع برای حل تستهای سطح بالا و چالشی در درس شیمی را در ادامه معرفی میکنیم:
کتاب های شیمی آزمون محور فار
اگرچه کتاب های شیمی آزمون محور فار در سه جلد شامل ، و تالیف شدهاند و شاید این موضوع از نظر برخی از داوطلبان نکته منفی باشد؛ اما چالشیترین و دشوارترین تستهای مربوط به درس شیمی، در این کتابها گنجانده شدهاند. اگر روی تستهای این کتاب به تسلط کافی برسید، میتوانیم تضمین کنیم که دیگر کسی در درس شیمی حریفتان نمیشود.
البته واضح است که کتاب های شیمی آزمون محور فار فاقد درسنامه قوی و مفصل هستند و فقط برای دانشآموزان با سطح پیشرفته کاربرد دارند