چند پس ازانتشار ویندوز 10 بود که بسیاری از کاربران، این سیستم عامل جدید را نصب کردند و بسیاری دیگر از کاربران همچنان مشغول سبک و سنگین کردن برای خرید ویندوز 10 بودند و شاید هنوز تصمیم قطعی برای آن نگرفته باشند. حال ما میخواهیم در ادامه به معرفی محصول، مشخصات سختافزاری مورد نیاز برای نصب آن و امکانات آن بپردازیم.

معرفی تاریخچه ویندوز 10
اگر سیستم عاملی وجود داشته باشد که در برابر دیدگان همه و در میان آنها رشد کرده و توسعه یافته باشد، آن سیستم عامل ویندوز 10 است. از زمان معرفی نسخهی پیشنمایش فنی ویندوز ۱۰ در ماه اکتبر، همهی تغییرات جزئی و دگرگونیهای کلی این نسخه از سیستم عامل مایکروسافت، توسط گروه بزرگی از داوطلبان آزمایش و ارزیابی شده است. گروهی که به گزارش خود مایکروسافت بالغ بر ۵ میلیون نفر هستند و نظراتشان را در مورد عملکرد، امکانات و ویژگیهای ویندوز ۱۰ در اختیار مایکروسافت میگذارند.
اما روز ۲۹ جولای (هفتم مرداد)، عرضهی رسمی ویندوز ۱۰ آغاز شد. در این تاریخ، خردهفروشها فروش رسمی کامپیوترهایی با سیستم عامل ویندوز ۱۰ را آغاز کردند و کاربران ویندوز ۷ و ۸ عملاً این امکان را یافتند که به نسخهی نهایی سیستم عامل مایکروسافت بهروزرسانی شوند. البته در مورد ویندوز ۱۰ دیگر نمیشود از «نسخهی نهایی» حرف زد، چرا که مایکروسافت همراه با این سیستم عامل جدید، فلسفهی تازهای را هم وارد کار کرده است و آن را «ویندوز به عنوان یک سرویس» میخواند.
در دورهی آزمایشی ویندوز ۱۰، امکانات و ویژگیهای جدید به صورت مداوم به این سیستم عامل افزوده شد و در اختیار کاربران آزمایشی قرار گرفت، اکنون قرار است این روند در مورد نسخهی عمومی ویندوز ۱۰ نیز ادامه پیدا کند و این نسخه نیز به مرور زمان توسعه بیابد. به عبارت دیگر، چیزی به عنوان ویندوز ۱۱ وجود نخواهد داشت و بهروزرسانیها و امکانات مهم که پیش از این برای نسخههای بعدی نگه داشته میشد، از این به بعد رفته رفته و به محض آماده شدن، به ویندوز ۱۰ اضافه خواهد شد.
این روند باعث میشود ویندوز ۱۰ پلتفرمی متغیر و تطبیقپذیر باشد. سیستم عاملی که هنگام نصب یک چیز است، اما یک سال بعد میتواند به چیزی کاملاً جدید تغییر ماهیت دهد. این در حالی است که مایکروسافت برای نسخهی مخصوص کسبوکار یا business گزینهی ثابت نگه داشتن سیستم عامل و جلوگیری از تغییر و بهروزرسانی را در نظر گرفته است. اما مشتریانی که از نسخهی Home ویندوز ۱۰ استفاده میکنند، امکان غیرفعال کردن بهروزرسانیها و یا عقب انداختن دریافت فایلهای جدید را نخواهند داشت.
چرا ویندوز ۱۰؟
ویندوز ۱۰ چیزی بیش از یک سیستم عامل معمولی است. این نرمافزار در واقع نشاندهندهی پوستاندازی مایکروسافت است. اکنون مایکروسافت از یک شرکت تولید نرمافزار کامپیوتر که بخش گوشی هوشمند هم دارد، به پلتفرمی یکپارچه تبدیل شده، و از گوشیهای موبایل گرفته تا کامپیوترهای سرور را زیر یک چتر جمع کرده است. به زودی مایکروسافت محصولات الکترونیک دیگری، از جمله ابزارهای پوشیدنی، ایکسباکس وان، سرفیس هاب (یک نمایشگر مخصوص برای اتاقهای کنفرانس) و هولو لنز (هدست واقعیت افزودهی مایکروسافت) را هم به این مجموعه اضافه خواهد کرد.
همهی این دستگاهها و وسایل دیجیتال، پیرامون ایدهی «اپهای یکپارچه» جمع شدهاند. اپلیکیشنهایی با رابطی کاربری لمسی که روی دستگاههای مجهز به ویندوز ۱۰ نصب میشوند. البته اساس این ایده، تکاملیافتهی ایدهی ویندوز ۸ است، اما مایکروسافت از زمان معرفی ویندوز ۸ تا کنون راه درازی را پیموده است.
پلتفرم قدیمی مترو که نقش پنجرهی دسترسی به نرمافزارهای ویندوز ۸ را داشت، زمخت بود و با کامپیوترهای رومیزی و لپتاپها تناسب نداشت. مایکروسافت ویندوز RT را هم در این مرحله معرفی کرد که کسی روی خوش به آن نشان نداد. کاربران البته همیشه هوش و ذکاوت خاص خودشان را دارند: خیلی زود معلوم شد ویندوز RT یک بنبست است و الان هم قرار نیست به ویندوز ۱۰ بهروزرسانی شود.
این میان، ویندوز فون، با اینکه از زبان طراحی مترو استفاده میکرد، پلتفرمی کاملاً جدا و مستقل بود و اپلیکیشنهای خاص خودش را داشت. «ویندوز استور»، فروشگاه اپلیکیشنهای ویندوز فون، در واقع تلاش مایکروسافت بود برای شبیهسازی موفقیت اپل در جهانی که تبلت و گوشی هوشمند فرمانروایی میکرد.
اما سرانجام اپلیکیشنهای یکپارچه مایکروسافت را به رویاهایش نزدیک کرد. به کمک ویندوز ۱۰ میتوانید یکی از این اپلیکیشنهای یکپارچه را روی لپتاپ اجرا کنید، همین اپ را میتوانید در یک تبلت مجهز به ویندوز ۱۰ نیز به صورت تمامصفحه باز کنید. در اینجا فقط از بازیها حرف نمیزنیم، مایکروسافت هماکنون پورتهای یکپارچهای از اپهای آفیس را معرفی کرده است و به شدت تلاش میکند تا صاحبان کسب و کار را قانع کند که از این پلتفرم برای پروژههای داخلیشان نیز استفاده کنند.
اینکه این ایده در جهان واقعی چطور کار کند، به پشتیبانی و حمایت توسعهدهندگان طرف سوم بستگی دارد. اما این وضعیت جدید و امکاناتی که مایکروسافت معرفی کرده، بسیار جذابتر از سه سال پیش و زمان آغاز به کار ویندوز استور است. با توجه به شرایط خوبی که مایکروسافت برای بهروزرسانی ویندوز ۱۰ در نظر گرفته است، این پلتفرم یک بازار عظیم خواهد بود. مایکروسافت هم امیدوار است تا سال ۲۰۱۷، ویندوز ۱۰ روی یک میلیارد دستگاه نصب شود.
امکانات جدید ویندوز ۱۰
مهمترین این امکانات، منوی استارت جدید این سیستم عامل است. منوی استارت جدید، فقط بازگشت منوی استارت قدیمی ویندوز ۷ نیست، بلکه این بار به کاشیهای زندهی مایکروسافت مجهز شده است. کاشیهای زندهای که به سبک ویندوز فون، اطلاعات مختصری از قبیل اخبار، وضعیت هوا و ایمیلها را به صورت زنده نمایش میدهند.
این صفحه به صورت پیشفرض اندازهای بزرگ دارد و تقریباً یک چهارم یک صفحهنمایش فول اچدی را اشغال میکند. اما خودتان میتوانید این صفحه را بزرگ یا کوچک کنید و چیدمان کاشیها را تغییر بدهید. در دستگاههایی که صفحهنمایش لمسی دارند، منوی استارت به صورت تمامصفحه باز میشود که در واقع یادآور صفحهی آغاز یا استارت ویندوز ۸ است.
سومین امکان جدید و مهم ویندوز ۱۰، مرورگر کاملاً جدید مایکروسافت است که ابتدا با نام رمز «پروژهی اسپارتان» شناخته میشد و اکنون عنوان نهایی «مایکروسافت اج» برای آن انتخاب شده است. حتی برخی ممکن است بگویند اج زیادی ساد است، چون اکنون امکان اضافه کردن افزونه را ندارد. این مرورگر ریسپانسیو یا به اصطلاح مطابقتپذیر و استفاده از آن آسان است و از آنجا که در دستهی اپهای یکپارچه قرار میگیرد، میتوانید در دستگاههای ویندوزی مختلف، به راحتی از آن استفاده کنید.
در «مایکروسافت اج» شاهد چند ویژگی جالب جدید نیز هستیم. از جمله امکان یادداشتنویسی به شما اجازه میدهد با یک قلم استیلوس (البته در نمایشگرهای لمسی) کنار صفحات وب یادداشت بنویسید و سپس این صفحه را ذخیره یا همرسانی کنید. این امکان هم وجود دارد که بعداً در یک دستگاه ویندوزی دیگر، به همین صفحه و همین یادداشتها دسترسی داشته باشید.
اج با کورتانا هم همکاری میکند. مثلاً در برخی موارد، هنگام وبگردی، کورتانا میتواند اطلاعاتی را در اختیار شما بگذارد. فرض کنید وبسایت یک رستوران را باز میکنید، در این حالت ممکن است کورتانا پیغامی را در کنار نوار آدرس نمایش دهد و آدرس و اطلاعات دیگری از آن رستوران را در اختیارتان بگذارد.
آیا نصب ویندوز ۱۰ منطقی است؟
در سالهای گذشته، معمولا وقتی لپتاپ جدید میخریدیم، صاحب ویندوز جدیدی هم میشدیم و از مزایای آخرین نسخهی سیستم عامل مایکروسافت بهره میبردیم. مایکروسافت میخواهد با ویندوز ۱۰ این وضعیت را عوض کند. اگر در حال حاضر از کاربران ویندوز ۷ یا ۸ باشید، احتمالاً تا کنون با پیغام «رزور» یا reserve برای بهروزرسانی به ویندوز ۱۰ مواجه شدهاید.
برخی تبلتهایی که از ویندوز ۸ استفاده میکنند، حافظهی داخلی کمی دارند و ممکن است برای دریافت فایلهای بهروزرسانی ویندوز ۱۰ به اندازهی کافی جا نداشته باشند. مایکروسافت گفته است راه حلی برای این مشکل ارائه خواهد داد. به احتمال زیاد این راه حل، امکان نصب ویندوز ۱۰ روی این تبلتها به کمک یک فلش یواسبی خواهد بود.
اگر کاربر ویندوز ۸ هستید، بهروزرسانی به ویندوز ۱۰ کاملاً به نفعتان خواهد بود. زیرا اگرچه در بهروزرسانی ویندوز ۸٫۱، بسیاری از کمبودها و نقصهای نسخهی ۸ رفع شد، اما همچنان کمبودهایی مانند منوی استارت نامناسب احساس میشد. منوی استارتی که (در ویندوز ۸٫۱) به صورت تمامصفحه باز میشود و امکان دسترسی آسان به نرمافزارهای نصب شده را نمیدهد.
دیگر اینکه هرچند اپهای یکپارچه با ویندوز ۸٫۱ سازگار خواهند بود، اما انتظار میرود توسعهدهندگان بیشتر روی ویندوز ۱۰ تمرکز داشته باشند. خود مایکروسافت هم نخستین پیشنمایشهای یکپارچهی آفیس، اکسل و پاورپوینت را تنها برای ویندوز ۱۰ معرفی کرده است.
تنها دلیل برای ادامهی استفاده از ویندوز ۸، علاقه به استفاده از مدیا سنتر میتواند باشد. در ویندوز ۱۰ دیگر خبری از مدیا سنتر نیست. چرا که احتمالاً مهندسان مایکروسافت، در عصر اپلیکیشنهای صوتی و تصویریِ تلویزیونهای هوشمند و ایکسباکس وان، ضرورتی برای ادامهی کار روی مدیا سنتر نیافتهاند.
اما باید توجه داشته باشیم که گرچه ویندوز ۱۰ میخواهد چیزی بیشتر از یک سیستم عامل معمولی کامپیوتر باشد، ولی مایکروسافت میداند که همچنان کامپیوترهای معمولی، مهمترین پلتفرمهای ویندوز ۱۰ خواهند بود. به همین دلیل است که در این سیستم عامل همچنان به نرمافزارهای قبلی دسترسی خواهید داشت.
مشخصات سختافزاری مورد نیاز برای نصب ویندوز ۱۰
اگر نگران این هستید که آیا مشخصات سختافزاری دستگاه شما برای اجرای ویندوز ۱۰ است یا نه، خبر خوش این است که طبق اعلام رسمی مایکروسافت، مشخصات مورد نیاز برای ویندوز ۱۰، دقیقاً همانند مشخصات لازم برای ویندوز ۷ و ویندوز ۸ است؛ بنابراین با نصب ویندوز ۱۰، مشکلی برای سرعت و عملکرد کامپیوترتان پیش نخواهد آمد.
در مورد پایدار بودن و میزان خطا و اشکال در این نسخه از ویندوز، در دورهی عرضهی آزمایشی این سیستم عامل شاهد صفحهی آبی و مشکلاتی مربوط به درایور سختافزارها بودهایم، اما گزارش همهی این مشکلات در اختیار مایکروسافت قرار گرفته است و هر چه جلوتر آمدهایم، کیفیت ویندوز ۱۰ و رضایت آزمایشکنندگان بیشتر شده است. در واقع اگر اکنون از ویندوز ۷ یا ۸ استفاده میکنید و از آن راضی هستید، تقریباً دلیلی وجود ندارد که از نصب و استفاده از ویندوز ۱۰ پشیمان شوید.
پشتیبانی از ویندوز ۷ کمکم متوقف خواهد شد. هرچند عرضهی وصلههای امنیتی برای این نسخه همچنان ادامه خواهد یافت، اما نرمافزارهای آن بهروزرسانی نخواهند شد. بد نیست این نکته را بدانید که پشتیبانی رسمی از ویندوز ۷ قرار است در سال ۲۰۲۰ متوقف شود. در سوی دیگر، ویندوز ۱۰ و مدل بهروزرسانی دائمی آن قرار گرفته است. این موضوع یعنی اینکه پشتیبانی از ویندوز ۱۰ هیچ وقت متوقف نمیشود و به زودی شما هم به جمع کاربران آن اضافه میشوید.
ویندوز ۱۰ در آینده
بهروزرسانی مهم بعدی برای پاییز آینده برنامهریزی شده است و احتمالاً با این بهرورزرسانی شاهد تغییرات مهمی هم در مرورگر اج خواهیم بود. این موضوع برای ما کاربران ایرانی میتواند دردسرساز باشد. چرا که دریافت این بهروزرسانیها نیازمند پهنای باند نسبتاً بالا است و میتواند حجم زیادی از ترافیک ماهیانه ما را مصرف کند. نکتهی دیگر اینکه در نسخههای آزمایشی امکان تعیین سقف سرعت دانلود برای دریافت فایلهای بهروزرسانی وجود ندارد و ممکن است هنگام دریافت این فایلها، تا چندین ساعت تمام پهنای باند شما اشغال باشد. روی هم رفته امکان دریافت بهروزرسانیهای جدید برای کاربران ایرانی وجود دارد، اما سرعت پایین اینترنت میتواند این بهروزرسانی را ناخوشایند کند.
نکتهی بعدی این است که مایکروسافت از هماکنون خبر میدهد که برای بهروزرسانیهای بعدی ویندوز ۱۰ ایدههای تازهای در سر دارد. این یعنی ممکن است پس از چند بهروزرسانی، شکل و شمایل ویندوز ۱۰ عوض شود و با سیستمعاملی کاملاً نو طرف شویم و ضمانتی وجود ندارد که آن سیستم عامل را هم بپسندیم. اما همچنان دلایلی برای خوشبینی وجود دارد. مهمترین دلیل این است که مایکروسافت همچنان به آزمایش نسخههای جدید و امکانات و ویژگیهای تازه ادامه خواهد داد.
حرف آخر
روی هم رفته میتوانیم بگوییم ویندوز ۱۰ یک تحوّل بزرگ و مثبت است. این سیستم عامل روی کامپیوترهای معمولی همان کارایی و آسودگی ویندوز ۷ را دارد و از طرف دیگر، با تبلتها هم به خوبی کار میکند. آیا ویندوز ۱۰ یک سیستم عامل کامل و بدوننقص است؟ هیچ وقت جواب چنین پرسشی مثبت نخواهد بود. کورتانا مشکلات زیادی دارد و ممکن است از طراحی برخی قسمتهای آن خوشتان نیاید. اما تمرکز کردن روی ایرادهای جزئی چندان منطقی نیست، وقتی ویندوز ۱۰ به دنبال اهداف بلندپروازانهتری است. نرمافزارهای یکپارچه که روی همهی دستگاههای ویندوزی نصب میشوند و ویندوز به عنوان سرویس، چیزهایی نیستند که بتوانیم به سادگی نادیده بگیریم.