کارخانه های تولید کننده لوله در ایران
در لیست تولید کنندگان لوله فولادی رسول دانیال زاده در ایران، کارخانه های تولیدی این مقاطع فولادی در دو نوع درزدار و بدون درز معرفی می شوند. صنعت ساخت و ساز و صنایع تولیدی بسیاری در کشور به انواع لوله نیاز دارند تا انتقال سیالات به خوبی صورت گیرد. بیشترین تولیدکنندگان این مقطع در استان مرکزی، اصفهان و تهران قرار گرفته اند. بیشترین میزان تولید لوله مانیسمان در ایران، در استان سمنان انجام می شود.
تولیدکنندگان ورق فولادی
انواع ورق فولادی، اعم از ورق گرم، روق روغنی، ورق گالوانیزه و … کالاهایی بسیار پرکاربرد به شمار می روند، به طوری که نمی توان آن ها را به صنعتی خاص محدود کرد. ورق به طور کلی در دو نوع ورق گرم و ورق سرد دسته بندی می شود که هر یک از آن ها ماده اولیه انواع دیگر ورق و ساخت مقاطع فولادی دیگری چون پروفیل به شمار می روند. تولید ورق فولادی در ایران توسط چندین کارخانه و عمدتا توسط کارخانه های مرکزی و جنوب غربی ایران انجام می شود.
تولید پروفیل در کارخانه های ایرانی
در ایران، انواع پروفیل توسط کارخانه های مختلف تولید می شوند. استان های تهران، مرکزی و اصفهان با داشتن بالاترین میزان تولید پروفیل ایران، رتبه های یک تا 3 را به خود اختصاص داده اند. این مقاطع، کاربرد بسیاری در صنایع ساخت و ساز دارند. در اطلس پروفیل ایران، لیست تولیدامروزه صنعت فولاد را مادر صنایع می دانند و تولید و مصرف فولاد یکی از شاخص های سنجش پیشرفت و توسعه یک کشور به شمار می رود. در این مقاله قصد داریم به معرفی و بررسی مهم ترین کارخانه های فولاد ایران بپردازیم. البته ابتدا کمی در مورد جایگاه و تاریخچه فولاد ایران در جهان صحبت می کنیم و سپس به معرفی لیست تولیدکنندگان فولاد ایران و محصولات مهم هر کارخانه، می پردازیم:
قدیمی ترین کارخانه فولاد ایران را بشناسید
ذوب آهن اصفهان بزرگ ترین کارخانه فولاد ایران و بزرگترین تولیدکننده محصولات طویل در خاورمیانه است که انواع مقاطع فولادی ساختمانی و صنعتی را تولید می کند. درست است که قرارداد ساخت این کارخانه سال 44 بسته شد اما ساخت و تکمیلش تا سال 50 طول کشید. ذوب آهن اصفهان نقش مهمی در شکل گیری دیگر صنایع فولادی ایران دارد برای همین است که لقب مادر صنعت فولاد را به آن داده اند.
عمده تولیدات این شرکت به فرآورده های فولاد ساختمانی و صنعتی تعلق دارد؛ تیرآهن، میلگرد(آجدار و ساده)، نبشی و ناودانی، ریل و شمش فولادی از محصولات این کارخانه است. البته ذوب آهن محصولات فرعی هم دارد، مثل؛ چدن جامد، قطران، گسیلن، تولوئن، بنزن، سولفات آمونیوم، کک، سرباره فولادسازی و کوره بلند، غبار مرطوب فولادسازی (لجن صنعتی)، آهک، اکسیژن گاز و مایع و ازت مایع. در حال حاضر ذوب آهن اصفهان تنها شرکتی است که از فرآیند کوره بلند برای تولید فولاد استفاده می کند. قیمت میلگرد ذوب و دیگر محصولات فولاد ساختمانی این شرکت نسبت به کارخانه های دیگر کمتر است و از طرفی تیرآهن های این کارخانه به دلیل وسعت سایز، طرفداران بیشتری دارد.
لیست تولیدکنندگان فولاد ایران، بزرگ ترین و قدرتمندترین ها
بزرگ ترین کارخانه های فولاد ایران عبارت است از:
- فولاد مبارکه اصفهان
• مجتمع ذوب آهن اصفهان
• فولاد خوزستان
• فولاد اکسین اهواز
جایگاه کارخانه های فولاد ایران در جهان چگونه است؟
همواره صنعت فولاد در ایران جایگاه اقتصادی بالایی داشته به خصوص در سال های اخیر باوجود تحریم ها توانسته با ارزآوری قابل قبول به اقتصاد کشور کمک نماید. صنعت فولاد ایران در حال حاضر توانسته با افزایش تولید و صادرات رتبه دهم تولید فولاد در جهان را به خود اختصاص دهد که پیشرفت چشمگیری را نشان می دهد.
به دلیل داشتن منابع بسیار انرژی، ذخیره سنگ آهن و عوامل دیگر ایران نسبت به دیگر کشورها توان فولادی بالاتری دارد. در برنامه پنج ساله ششم توسعه چشم اندازهای بالاتری برای صنعت فولاد در نظر گرفته شده و انتظار می رود تا سال 1404 ایران با افزایش تولیدات فولادی خود به حدود 50 میلیون تن رتبه جهانی خود را در این حوزه بهبود ببخشد.
مقتدرترین کارخانه های فولاد ایران کدام ها هستند؟
درست است که تحریم ها دیگر اجازه نمی دهد همچنان با فخر درباره جایگاه ایران در فولاد جهان صحبت کنیم اما یک زمانی ما در میان 66 کشور تولیدکننده فولاد روی این زمین، با افتخار و سری بلند، در رتبه یازدهم بودیم. آماری که نشان از قدرت بالای ما در صنعت فولاد دارد. در کنار پتروشیمی و نفت، فولاد هم یکی از صنایع مادر ایران است. برای همین است که اسم ایران در محافل فولادی دنیا در کنار بزرگان دیگر برده می شود. شاید فولاد کشور دیگر نتواند پایش را از مرزها آنطرف تر بگذارد اما مهم این است که در این صنعت بسیار پیشرفت کرده ایم و تنه به فولادسازی های بزرگ دنیا می زنیم.
به محض اینکه صحبت از صنعت فولادسازی می شود، نمی شود از لیست 111 کارخانه فولاد چشم پوشی کرد. لیست تولیدکنندگان فولاد ایران که از قَدَر قدرت ها و فعالان فولادسازی کشور، طویل شده است و اسامی ذوب آهن اصفهان، فولاد مبارکه و فولاد خوزستان در ابتدایش، چشم را می نوازد. آنچه خواهید خواند درباره همین سه بزرگوار است! بزرگترین ها و بهترین ها… کارخانه هایی که بار 70 درصد از حجم تولید فولاد داخل را به دوش می کشند.
با اولین کارخانه فولاد خصوصی و دولتی در کشور آشنا شوید
اینهمه هیاهو در فولاد کشور در واقع در 1306 شمسی (1927 میلادی) جرقه اش زده شد. وقتی شرکتی به نام «گروه ملی صنایع فولاد ایران» تصمیم گرفت نیازهای فولادی ایران را در همین خاک وطن تامین کند. بگذریم از اینکه تمام آن خواب های شیرین را هیولای جنگ جهانی، آشفت، اما در نهایت نزدیک 35 سال بعدش، در سال 1342، کلنگ احداث این کارخانه فولاد، خاک اهواز را به لرزه انداخت. این کارخانه، اولین کارخانه نورد فولاد (شکل دهی به فولاد) برای تولید انواع میلگرد و نبشی در ایران بود.
در واقع چراغ اول استقلال فولادی در کشور توسط شرکتی خصوصی روشن شد. شرکت ذوب آهن اصفهانی که به عنوان اولین کارخانه فولاد در کشور معرفی می شود، در حقیقت چهار پنج سال بعد از شرکت ملی صنایع فولاد ایران توسط حکومت وقت ساخته و کوره هایش گرم شد. حالا اما «ذوب آهن اصفهان» است که حرف اول را در تولید فولاد ساختمانی می زند و بعد از آن، کارخانه فولاد مبارکه و فولاد خوزستان قرار دارند.
بیایید از تاریخ کمک بگیریم؛ همانجا که درباره احداث هرکدام از این کارخانه صحبت شده است. اینکه قرارداد ساخت ذوب آهن، سال 1344 شمسی بین ایران و شوروی بسته شد. به صورت کاملا دولتی. فولاد مبارکه که در بخش خصوصی پایه اش گذاشته شد، سال 71 کوره هایش را روشن کرد و حالا تولید سالانه اش به بیش از 10 میلیون تن در سال رسیده است. فولاد مبارکه را غول تولید ورق های فولادی در کشور می دانند.
کوره های قوس الکتریکی کارخانه فولاد خوزستان هم 12 فروردین 1368 گرم شدند و با تولید سالانه نزدیک به 4 میلیون تن در سال، تبدیل شده است به بزرگ ترین قطب تولید شمش فولاد و دومین قطب تولید فولاد خام در کشور. فولاد خوزستان توسط دولت ساخته شد و سال 87 با اجرایی شدن اصل 44 قانون اساسی (واگذاری بخشی از صنایع استراتژیک و مادر به بخش خصوصی) به بخش خصوصی واگذار شد.
مادر صنعت فولاد کشور را بشناسید
ذوب آهن اصفهان اولین و بزرگترین کارخانه تولیدکننده فولاد ساختمانی و ریلی در ایران و بزرگترین تولیدکننده محصولات طویل در خاورمیانه است که انواع مقاطع فولادی ساختمانی و صنعتی را تولید می کند. درست است که قرارداد ساخت این کارخانه سال 44 بسته شد اما ساخت و تکمیلش تا سال 50 طول کشید. ذوب آهن اصفهان نقش مهمی در شکل گیری دیگر صنایع فولادی ایران دارد برای همین است که لقب مادر صنعت فولاد را به آن داده اند.
عمده تولیدات این شرکت به فرآورده های فولاد ساختمانی و صنعتی تعلق دارد؛ تیرآهن، میلگرد(آجدار و ساده)، نبشی و ناودانی، ریل و شمش فولادی از محصولات این کارخانه است. البته ذوب آهن محصولات فرعی هم دارد، مثل؛ چدن جامد، قطران، گسیلن، تولوئن، بنزن، سولفات آمونیوم، کک، سرباره فولادسازی و کوره بلند، غبار مرطوب فولادسازی (لجن صنعتی)، آهک، اکسیژن گاز و مایع و ازت مایع. در حال حاضر ذوب آهن اصفهان تنها شرکتی است که از فرآیند کوره بلند برای تولید فولاد استفاده می کند. و دیگر محصولات فولاد ساختمانی این شرکت نسبت به کارخانه های دیگر کمتر است و از طرفی تیرآهن های این کارخانه به دلیل وسعت سایز، طرفداران بیشتری دارد.
فولاد مبارکه، صدر لیست تولیدکنندگان فولاد در ایران
اصلش این است که مبارکه اصفهان از 23 دی 1371 چراغش روشن شد و حالا تبدیل به بزرگ ترین مجتمع تولید فولاد شده است. اما عملیات ساختمانی اش از 11 سال قبل از 71 شروع شده بود، یعنی 1360. 8 سال بعد (1368) با اینکه جنگ شروع شده بود، عملیات ساختمانی همچنان ادامه داشت و در نهایت در دی ماه 71 خط تولید توسط رئیس جمهور وقت (مرحوم آیت الله هاشمی رفسنجانی) افتتاح شد. با تولید 2.4 میلیون تن در سال، یکی از قوی ترین هاست.
گروه فولاد مبارکه از ابتدا تا انتهای حلقه های زنجیره تولید را در خود دارد. یعنی از سنگ آهن تا محصول نهایی. از آنجایی که این کارخانه غول ورق فولادی کشور است به تبع ورق هایش بیشتر طرفدار دارد اما نکته این است که قیمت محصولات این کارخانه نسبت به سایر کارخانه های فولاد ایران، بیشتر است! انجمن فولاد جهانی میزان کل مقاطع فولادی تولیدشده شرکت توسعه و نوسازی صنایع و معادن ایران شرکت های تابعه ازجمله کارخانه فولاد مبارکه اصفهان، مجتمع ذوب آهن اصفهان، فولاد خوزستان و شرکت ملی فولاد ایران (NISCO) رامورد بررسی قرار داده که در جدول زیر به نتایج آن اشاره شده است:
کارخانه فولاد مبارکه یکی از تولیدکنندگان ورق قلع اندود
فولاد یا آهن قلع اندود شده فولادی است که بر روی آن لایه نازکی از قلع قرار گرفته است. معمولاً مقاطع فولادی قلع اندود شده برای جلوگیری از زنگ زدگی استفاده می شوند. جالب است بدانید ورق های قلع اندود شده بر اساس روش الکترولیت اسیدی با محلول فرواستان تولید می گردند. کارخانه فولاد مبارکه و شرکت فولاد توان آور آسیا از جمله کارخانه های فولاد ایران هستند که ورق قلع اندود تولید می کنند. همچنین ورق های قلع اندود از قزاقستان، روسیه، چین و کره نیز به داخل کشور وارد می شوند.
شرکت های وابسته به کارخانه فولاد مبارکه اصفهان کدام اند؟
ازجمله شرکت های وابسته مجتمع فولاد مبارکه اصفهان می توان به شرکت فولاد هرمزگان جنوب، شرکت صنایع معدنی فولاد سنگان خراسان، شرکت فولاد سفیددشت چهارمحال و بختیاری، شرکت فولاد امیرکبیر کاشان و … اشاره کرد. مقاطع فولادی تولیدشده در کارخانه فولاد هرمزگان عمدتاً فولادهای کربنی برای کاربرد نورد به صورت گرم و سرد هستند. محصولات تولیدی این شرکت برای پروفیل سازی، لوله های آب، نفت ومخازن تحت فشار و قطعات سنگین فولادی، ساخت ورق بدنۀ خودرو، بدنۀ لوازم خانگی و همچنین کاربردهای ویژه مانند ورق های قلع اندود و گالوانیزه به کار می روند.
شرکت سنگان یک واحد گندله سازی 5 میلیون تنی است که گندله موردنیاز زنجیرۀ تولید فولاد کارخانه فولاد مبارکه را تامین می نماید. شرکت فولاد سفیددشت چهارمحال بختیاری آهن اسفنجی، تختال نازک و تولید ورق به ظرفیت یک میلیون تن را تولید می کند. انواع ورق گالوانیزه جهت مصارف صنعتی و خودرو با ظرفیت 400 هزار تن در سال توسط شرکت ورق خودرو چهارمحال و بختیاری تولید می گردد.
مهم ترین محصولات کارخانه فولاد مبارکه اصفهان
مهم ترین محصولات کارخانه فولاد مبارکه اصفهان عبارت اند از:
ورق سیاه فولاد مبارکه
ورق سیاه یکی از مهم ترین محصولات تولیدشده در کارخانه فولاد مبارکه است، این ورق های فولادی کاملاً صاف و صیقلی هستند که به دو صورت رول و شیت به بازار عرضه می شود. ضخامت های 2، 2.5، 3، 4، 5، 6، 8، 10، 12، 15 میلی متر از این محصول در بازار موجود است.
ورق روغنی فولاد مبارکه
یکی دیگر از محصولات مهم کارخانه فولاد مبارکه اصفهان ورق روغنی است که به شیوه نورد سرد تولید می شود. این ورق از سه نوع فولاد ST12، ST13 و ST14 تولید می شود که در میزان سختی باهم متفاوت اند. ورق روغنی اصفهان در ضخامت های 0.3 تا 3 میلی متر با عرض های 100 تا 125 سانتی متر در بازار موجود است. قیمت ورق روغنی مبارکه را میتوانید بصورت روزانه در صفحه فولاد مبارکه در بخش تامین کنندگان (لیست تولیدکنندگان فولاد ایران) دریافت کنید.
معرفی بزرگ ترین تولیدکننده شمش در میان کارخانه های فولاد ایران
کارخانه فولاد خوزستان بزرگ ترین عرضه کننده شمش فولاد، اولین مجتمع تولید آهن و فولاد کشور به روش احیا مستقیم و کوره قوس الکتریکی و دومین قطب تولید فولاد خام در کشور است که در سال 1368پس از پانزده سال از طرح اولیه خود افتتاح شد. شرکت فولاد خوزستان، چند کارخانه زیرمجموعه دارد، مثل؛ کارخانجات گندله سازی، کارخانجات احیای مستقیم و بخش فولاد سازی برای عرضه محصولات میانی و نهایی.
بد نیست بدانید تا قبل از تحریم ها و در سال 97 کارخانه فولاد خوزستان به میزان 57 درصد از تولید خود را به دیگر کشورها صادر کرد. شرکت فولاد خوزستان همچون شرکت فولاد مبارکه اصفهان ورق های فولادی تولیدی می کند و این ورق ها در کارگاه ها بنا بر نیاز تبدیل به تسمه فولادی یا سپر فولادی می شود. البته کار اصلی این کارخانه تولید شمش(ماده اولیه ساخت محصولات فولادی) برای دیگر کارخانه های فولاد ایران است. پس می توانید به راحتی تصور کنید که محصول اصلی این کارخانه فولاد چقدر متقاضی دارد؟
ذوب آهن اولین کارخانه فولاد ایران و سومین در لیست تولیدکنندگان فولاد ایران
بزرگ ترین کارخانه ذوب آهن ایران، ذوب آهن اصفهان است که از این نظر، در رتبه اول کارخانه های فولاد ایران قرار دارد و به تولید فولاد ساختمانی و ریلی می پردازد. این کارخانه بزرگ ترین تولیدکننده محصولات طویل در خاورمیانه است که انواع مقاطع فولادی ساختمانی و صنعتی را تولید می کند. اولین بار کارخانه ذوب آهن اصفهان در سال 1350 با تولید محصولات چدنی به بهره برداری رسید. ظرفیت تولید مقاطع فولادی این کارخانه در حدود 2526000 میلیون تن در سال است.
مقاطع فولادی تولیدشده در کارخانه فولاد ذوب آهن کدم اند؟
تیرآهن
میلگرد (آجدار و ساده)
نبشی و ناودانی
ریل
شمش فولادی، چدن جامد، قطران، گسیلن، تولوئن، بنزن، سولفات آمونیوم، کک، سرباره فولادسازی و کوره بلند، غبار مرطوب فولادسازی (لجن صنعتی)، آهک، اکسیژن گاز و مایع و ازت مایع از دیگر محصولات این کارخانه است.