بررسی مشکلات مالی دانشجویان و راهکارهای حل این مشکلات

بررسی مشکلات مالی دانشجویان و راهکارهای حل این مشکلات (طبق تحقیقات تیم یونی بوک)

مشکلات مالی دانشجویان به عنوان یکی از مسائل رایج و جدی در سطح جهانی شناخته شده‌ و مختص ایران نیست. مشکلات مالی رایج از چالش‌های اساسی در دوران تحصیل به‌شمار می‌رود و تأثیر قابل توجهی بر روند آموزش و پیشرفت دانشجویان دارد. در این مقاله به بررسی مشکلات مالی دانشجویان و راهکارهای حل این مشکلات می‌پردازیم.

نیم‌نگاهی به مشکلات مالی رایج دانشجویان

شناخت دقیق  و بررسی مشکلات مالی دانشجویان و راهکارهای حل این مشکلات، با توجه به اهمیت اقتصادی و اجتماعی این موضوع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از این رو قبل از ارائه راهکارها، ابتدا نیم‌نگاهی به مشکلات مالی رایج در میان دانشجویان می‌کنیم.

• هزینه‌های مرتبط با تحصیل شامل شهریه، کتاب‌ها، لوازم التحصیل و هزینه‌های زندگی هستند. افزایش هزینه‌های تحصیلی باعث بروز مشکلات مالی برای دانشجویان می‌شود و بسیاری از آن‌ها از تامین هزینه‌ها ناتوان هستند. در نتیجه برخی از دانشجویان  برای تامین هزینه‌های مالی به کار کردن با مدت ساعت‌های طولانی می‌پردازند که این  موضوع هم می‌تواند منجر به کاهش زمان و انرژی برای تحصیل، کاهش تمرکز و کاهش عملکرد تحصیلی شود.
• یکی دیگر از مشکلات آنان بازپرداخت وام‌های دانشجویی است. برخی دانشجویان برای تأمین هزینه‌های تحصیلی از وام دانشجویی استفاده می‌کنند. اما پرداخت بدهی وام در آینده ممکن است برایشان بار سنگینی ایجاد کند و مشکلات مالی تا سال‌های بعد ادامه یابد.
• برخی از دانشجویان با مشکلات فقر و نیازمندی‌های اساسی مواجه هستند. آنها نیاز به مسکن، غذا، پوشاک و مراقبت های بهداشتی دارند که برای تأمین این نیازها به منابع مالی کافی دسترسی ندارند.
• همچنین عده‌ای از آن‌ها با کمبود منابع و پشتیبانی مواجه هستند و به بورس‌های تحصیلی، کمک‌های مالی دولتی یا منابع و خدمات پشتیبانی مالی دسترسی ندارند که این امر باعث محدود شدن فرصت‌ها و منابع آموزشی می‌شود و در نهایت تحصیلات آنها را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• برخی دانشجویان تحت فشار بار مالی خانواده‌شان هستند. ممکن است خانواده‌های آنها نتوانند به طور کامل هزینه‌های تحصلیلی را تأمین کنند و دانشجویان مجبور به پرداخت بخشی از هزینه‌ها یا کاهش هزینه‌های خود شوند.
• عدم مدیریت مناسب بودجه و هزینه‌ها نیز می‌تواند به مشکلات مالی دانشجویان منجر شود. برخی از دانشجویان بدون برنامه‌ریزی قبلی خرج می‌کنند و هزینه‌های خود را ندانسته به بودجه خود اضافه می‌کنند. این موضوع می‌تواند به بدهی‌های ناخواسته منجر گردد.

بنابراین آن چه گفته شد به نظر می‌رسد بررسی مشکلات مالی دانشجویان و راهکارهای حل این مشکلات از دغدغه‌های اساسی دانشجویان و خانواده‌هایشان است. چرا که تبعات گسترده‌ای در زندگی هر فرد دارد و برای حل آن نیاز به هم‌اندیشی، چاره جویی و مشارکت مردم و نهادهای آموزشی و دولتی است.

پیامدهای عدم بررسی مشکلات مالی دانشجویان و راهکارهای حل این مشکلات

مشکلات مالی دانشجویان از جوانب مختلف کیفیت زندگی آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد که در ادامه توضیح می‌دهیم.

• یکی از اثرات مشکلات مالی بر عملکرد تحصیلی، کاهش انگیزه و تمرکز دانشجویان است. وقتی که دانشجویان درگیر مشکلات مالی هستند و نیاز دارند به جای تمرکز بر روی تحصیل، به کار کردن و کسب درآمد بپردازند، انگیزه تحصیل و تمرکز آنها کاهش می‌یابد. در نتیجه با افت عملکرد تحصیلی مواجه می‌شوند که حتی ممون است منجر به ترک تحصیل گردد.
• علاوه بر کاهش انگیزه، مشکلات مالی می‌توانند به عدم توانایی دانشجویان در پرداخت هزینه‌های ضروری مرتبط با تحصیل، مثل کتاب‌ها، لوازم التحصیل و شهریه، منجر شوند. این موضوع باعث محدود شدن دسترسی دانشجویان به منابع آموزشی و سختی در مسیر زندگی تحصیلی آنان می‌شود. همچنین، نیاز به کار کردن بیشتر برای تأمین درآمد می‌تواند زمان و انرژی دانشجویان را برای تحصیل کم کند و تعاملات آموزشی را آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
• مشکلات مالی دانشجویان ممکن است تأثیر منفی بر روابط دوستی و اجتماعی آنها داشته باشد. ناتوانی در شرکت در فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی به دلیل محدودیت مالی، احساس عدم توانایی در تأمین هزینه‌های اجتماعی و ایجاد نگرانی و دغدغه‌های مالی باعث ایزوله شدن و کاهش شبکه ارتباطی دانشجویان می‌شود و در نتیجه موجب افسردگی می‌گردد.
• در نهایت اینکه مشکلات مالی در دانشجویان تاثیر قابل توجهی در میزان استرس و اضطراب آنها دارد. نبود منابع مالی کافی برای تأمین هزینه‌های تحصیلی و زندگی، باعث ایجاد فشار و نگرانی در دانشجویان می‌شود. استرس مالی می‌تواند باعث کاهش تمرکز، افزایش ناراحتی روحی، عدم رضایتمندی زندگی می‌گردد.

پیشنهاد چندین راهکار در سطح فردی و نهادی برای حل مشکلات مالی دانشجویان

• ارائه برنامه‌های کمک مالی متنوع از سوی دانشگاه‌ها و سازمان‌های مربوطه برای دانشجویان یکی از راه‌های حل مشکل است. دانشگاه‌ها می‌توانند برنامه‌های کمک مالی داخلی را ارائه دهند تا به دانشجویان با درآمد محدود کمک کنند که می‌تواند شامل، بورسیه‌ها، وام‌های آموزشی و برنامه‌های کارآموزی با پرداخت باشد. همچنین، لازم است شرایطی برای دریافت کمک‌های مالی به صورت آنلاین و آسان برای دانشجویان فراهم شود.
• علاوه بر این برقراری ارتباط با صنعت و کسب و کارها و ایجاد فرصت‌های شغلی و کارآموزی می‌تواند به دانشجویان در تأمین منابع مالی و تجربه کسب شغلی کمک کند. این فرصت‌ها امکان مهارت‌های کاری را در عین حال کسب درآمد برای آنان فراهم می‌کنند.
• ارائه کتاب دست دوم می‌تواند یک راه حل مناسب دیگر باشد. کتاب‌های درسی جدید غالبا هزینه‌های بالایی دارند. بنابراین، دانشگاه‌ها می‌توانند با ایجاد یک بازار کتاب دست دوم، دانشجویان را در تأمین منابع درسی به صورت ارزان‌تر یاری کنند.

• دانشجویان باید آموزش‌هایی در زمینه مدیریت بودجه و هزینه‌های روزمره دریافت کنند. این برنامه‌ها می‌توانند به آنها کمک کنند تا بودجه‌های خود را بهینه‌تر مدیریت کنند و هدر رفتن پول را کاهش دهند. به طور مثال مشاورین مالی می‌توانند به دانشجویان کمک کنند تا برنامه‌های مالی مناسبی برای تحصیلاتشان تنظیم کنند، به آنها نکات و راهکارهای مربوط به بودجه‌بندی و پس‌انداز را آموزش دهند و در مدیریت بدهی‌های مالی راهنمایی کنند. این برنامه‌های مشاوره مالی می‌توانند به صورت فردی یا گروهی ارائه شوند و ابزارها و منابع آموزشی مناسبی برای دانشجویان فراهم کنند.
• دانشگاه‌ها می‌توانند خدماتی مانند خرید گروهی کتاب، تخفیف برای خدمات رستوران‌ها و فروشگاه‌ها، و ارائه خدمات مسکن با هزینه کمتر را فراهم کنند. این اقدامات می‌توانند به دانشجویان در کاهش هزینه‌های روزمره کمک کنند.
• بانک‌ها و سازمان‌های مالی می‌توانند وام‌های دانشجویی با شرایط و تسهیلات ویژه ارائه دهند. این وام‌ها می‌توانند به دانشجویان کمک کنند تا هزینه‌های تحصیلی و زندگی را پرداخت کنند.
• دانشجویان می‌توانند در طول تحصیل خود کار پاره‌وقت داشته باشند تا درآمدی کسب کنند. این می‌تواند شامل کار در رستوران‌ها، فروشگاه‌ها، کتابفروشی‌ها و سایر موارد باشد. این راهکار به دانشجویان امکان می‌دهد تا حداقل درآمدی کسب کنند و از باز مشکلات مالی آن‌ها کاسته شود.
• دانشگاه‌ها می‌توانند منابع آموزشی رایگان را به دانشجویان ارائه دهند. این منابع می‌توانند شامل کتابخانه‌های الکترونیکی، منابع آموزشی آنلاین و دسترسی به نرم‌افزارهای آموزشی باشند. این راهکار کمک می‌کند تا هزینه‌های مربوط به خرید کتب و منابع آموزشی کاهش یابد.
• همچنین دانشگاه‌ها و سازمان‌های مربوطه با تسهیلات مسکن مقرون به صرفه به دانشجویان کمک می‌کنند تا هزینه‌های مربوط به مسکن را کاهش دهند. این تسهیلات می‌توانند شامل ارائه مسکن دانشجویی با هزینه کمتر، ارائه اتاق‌های اجاره ارزان، یا ارائه تسهیلات مالی وام مسکن با شرایط ویژه باشد.
• موسسات و سازمان‌های خصوصی مانند شرکت‌ها، بنیادها یا سازمان‌های غیرانتفاعی می‌توانند برنامه‌های کمک مالی خصوصی را برای دانشجویان ارائه دهند. این برنامه‌ها می‌توانند شامل بورسیه‌ها، وام‌های تحصیلی و برنامه‌های کمک مالی باشند.
• برخی رشته‌های تحصیلی هزینه‌های بالاتری نسبت به رشته‌های دیگر دارند. برای مثال، رشته‌های علوم پزشکی و مهندسی ممکن است هزینه‌های بیشتری برای خرید کتاب و تجهیزات خاص نیاز داشته باشند. در این صورت، برنامه‌های کمک مالی ویژه‌ای برای دانشجویان این رشته‌ها ارائه می‌شود تا به آنها در تأمین هزینه‌های مربوط به تحصیل کمک کند.
• می‌توان با ارتقاء فرهنگ کمک مالی بین دانشجویان، بیشترین استفاده را از منابع مالی موجود برای کمک به همدیگر داشت. این کار می‌تواند از طریق برگزاری جلسات آموزشی، کارگاه‌ها و تبلیغات در دانشگاه‌ها انجام شود. همچنین، ایجاد شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌های آنلاین می‌تواند به اشتراک گذاری اطلاعات و منابع مالی بین دانشجویان کمک کند.
• دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی می‌توانند با صنعت و بخش خصوصی در تأمین هزینه‌های مرتبط با تحصیل دانشجویان همکاری کنند. این همکاری می‌تواند شامل ارائه فرصت‌های کارآموزی و پروژه‌های تحقیقاتی با حمایت مالی باشد.
• ایجاد برنامه‌های کارآفرینی و توسعه مهارت‌های کسب و کار در بین دانشجویان می‌تواند به آنها کمک کند تا درآمدی خودکفا داشته باشند و هزینه تحصیلاتشان را تأمین کنند. برنامه‌های کارآفرینی می‌توانند شامل دوره‌های آموزشی، مراکز ایجاد شرکت‌های نوپا و ارائه منابع مالی و فنی برای راه‌اندازی کسب و کارهای کوچک باشند.

گرچه برخی از راهکارهایی که بیان شدن نیازمند همکاری چندین سازمان بوده و پروسه‌ای زمانبر است اما دانشجویان در سطح فردی نیز با مدیریت مالی و زمانی و همچنین آگاهی از منابع خدماتی و پشتیبانی، وام‌ها و بورسیه‌های تحصیلی و شرایط وام مسکن و…آشنایی با سایت‌هایی مانند یونی بوک که بزرگترین سایت خرید آنلاین کتاب دست دوم درب منزل هست، می‌توانند گام‌هایی هر چند کوچک، ولی موثر در جهت رفع موانع مالی بردارند.

سخن آخر:

در این مقاله سعی کردیم به بررسی مشکلات مالی دانشجویان و راهکارهای حل این مشکلات بپردازیم. راهکارهایی که ارائه دادیم می‌تواند به دانشجویان در کاهش هزینه‌های مربوط به تحصیل کمک کند. انجام این اقدامات از سوی دانشگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی و همچنین دانشجویان می‌تواند امکان دستیابی به تحصیلات عالی را بدون تحمیل هزینه‌های سنگین فراهم کند.