آیا تغذیه بر فرایند پیری پوست تاثیر می گذارد؟
تغذیه نقش تعیین کننده ای در سراسر مناطق جغرافیایی و گروه های اجتماعی در کمک به سلامت انسان و افزایش کیفیت زندگی دارد. از آنجایی که تغذیه ارتباط نزدیکی با سلامت پوست دارد، عدم تعادل در تغذیه و عادات غذایی نامناسب از جمله عوامل موثر در پیری پوست محسوب می شوند. سطوح تغذیه و عادات غذایی می تواند پوست آسیب دیده را ترمیم کند و همچنین می تواند باعث آسیب به پوست شود.
بر اساس تحقیقات صورت گرفته ، سوء تغذیه با تسریع پیری مرتبط است. در واقع، حفظ یک رژیم غذایی سالم به عنوان یکی از عوامل موثر در پیری سالم شناخته شده است. پیری فرآیندی است که طی آن تغییرات فیزیولوژیک به تدریج در تمام سیستم های بدن رخ می دهد. بنابراین موجب افزایش خطر اختلالات مرتبط با افزایش سن است. این تغییرات می توانند تحت تاثیر تغذیه، بیماری، صفات ژنتیکی و عوامل اجتماعی- اقتصادی قرار گیرد. در ادامه با ژوابکس همراه باشید تا در این باره بیشتر بگوییم.
مواد غذایی موثر بر سلامت پوست
از آنجایی که عوامل محیطی و سبک زندگی اغلب در روند پیری زودرس تاثیر دارند، عادات غذایی روزانه سالم می تواند آن را بهبود بخشد. مصرف آب، عناصر کمیاب، ویتامین ها و پروتیئن ها از جمله عواملی هستند که به سلامت پوست کمک می کند.
آب: یکی از اجزای حیاتی بدن است و حفظ تعادل و عملکرد بافت را در بدن تسهیل می کند. کمبود آب در بدن می تواند باعث کم آبی بافتی و اختلالات عملکردی (مانند پیری و التهاب پوست) شود.
عناصر کمیاب : شامل عناصری می شود که محتوای آن ها در بدن انسان کمتر از 0.01 تا 0.005 درصد توده بدن است. عناصر کمیاب شامل آهن، ید، روی، سلنیوم، زینک و مس است. علیرغم وجود کمتر این عناصر در بدن، اثرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی قوی دارند. علاوه بر ارتباط نزدیک با ایمنی و التهاب پوست، هموستاز یون‌های مس و روی در بیماران پسوریازیس ممکن است یک هدف بالقوه برای درمان پسوریازیس باشد.
روی یک عنصر ضروری برای تکثیر و تمایز اپیدرم پوست است. روی در مواد غذایی از جمله عدس، لوبیا سفید، جو دو سر، زرده تخم مرغ، بادام هندی، تخم کدو، جوانه گندم، گوشت مرغ و جگر گوساله وجود دارد.
مس در تشکیل ماتریکس خارج سلولی، سنتز و تثبیت پروتئین های پوست و رگ زایی نقش دارد. مطالعات بالینی بیانگر نقش مس در بهبود خاصیت ارتجاعی پوست، کاهش خطوط و چین و چروک های صورت و بهبود زخم است.
آهن یک کاتالیزور برای اکسیداسیون زیستی است. مطالعات نشان داده اند که اشعه ماوراء بنفش و محتوای آهن در سلول های پوست زنان پس از یائسگی به سرعت افزایش می یابد، در نتیجه ظرفیت آنتی اکسیدانی پوست را کاهش می دهد و منجر به پیری می شود.
سلنیوم، کمبود سلنیوم در رژیم غذایی توانایی آنتی اکسیدانی پوست را نسبت به استرس اکسیداتیو ناشی از اشعه ماوراء بنفش حساس تر می کند . پروتئین های غنی شده با Se هم در رشد و عملکرد کراتینوسیت (سلول اصلی سازنده روپوست) ضروری هستند
ویتامین ها : شامل ویتامین A,B,C,D و E می باشند. کمبود هر یک از ویتامین ها به نوبه خود می تواند موجب اختلالات پوستی شود. محتوای ویتامین ها در رژیم غذایی با ظرفیت آنتی اکسیدانی پوست و عملکردهای فیزیولوژیکی مرتبط است.
ویتامین A : این ویتامین شامل ترکیبات رایج ضد پیری است که با تنظیم بیان ژن ها و متالوپروتئینازهای ماتریکس از پیری پوست جلوگیری می کند.
ویتامین B : در ارتباط با التهاب و مشکلات رنگدانه پوستی است.
ویتامین C : در سنتز کلاژن پوست و حذف گونه های اکسیژن فعال درون سلولی نقش دارد. کمبود ویتامین C می تواند باعث ظهور علائم بیماری آسکوروی مانند شکنندگی پوست و اختلال در ترمیم زخم شود.
ویتامین D : موجب کاهش آسیب DNA پوست، التهاب و سرطان زایی می شود.
ویتامین E : با مهار پراکسیداسیون لیپیدی از پیری پوست جلوگیری می کند.
پروتئین ها : پروتئین ها بخش مهمی از بافت ها و اندام های بدن را تشکیل می دهند که در تشکیل و ترمیم بافت های پوست نقش داشته و نیز به عنوان واسطه در عملکردهای فیزیولوژیکی پوست و تامین انرژی موثرند.
مواد غذایی تسریع کننده روند پیری
قند : گلوکز و فروکتوز آمینو اسیدهای موجود در کلاژن و الاستین را که از درم حمایت می‌کنند، پیوند می‌دهند و همچنین محصولات نهایی گلیکاسیون (واکنش غیر آنزیمی قند با پروتئین) پیشرفته یا AGEs را تولید می‌کنند. با افزایش مصرف قند تشکیل AGE های آسیب رسان کلاژن نیز در تمام بافت های بدن تسریع می شود و توسط اشعه ماوراء بنفش در پوست بیشتر تحریک می شود.
مارگارین : اسیدهای چرب ترانس بالا پوست را در برابر اشعه ماوراء بنفش مستعدتر می کند که می تواند باعث آسیب به الاستین و کلاژن در پوست شود. علاوه بر این، مارگارین می‌تواند باعث التهاب مزمن شود که شکل‌گیری چین و چروک را تسریع می کند.
نان سفید : از جمله مواد غذایی با شاخص گلیسمی بالا (مواد غذایی که بعد از مصرف در مدت کوتاهی میزان قند خون را با سرعت بالا افزایش می دهد) است. مواد غذایی با شاخص گلیسمی بالا موجب التهاب در بدن می شوند که مستقیما بر روند پیری تاثیر می گذارند.
نوشابه، نوشیدنی های انرژی زا و کافئین : این نوشیدنی ها با دارا بودن سدیم و کافئین بالا می توانند موجب کم آبی بدن و در نتیجه پیری زودرس پوست شوند.
گوشت های فرآوری شده : این گوشت ها حاوی مقادیر زیادی از چربی های اشباع، سدیم و سولفیت هستند که موجب ضعیف شدن کلاژن می شود. بنابراین بهتر است پروتئین مورد نیاز بدن را با تخم مرغ و لوبیا و نیزگوشت هایی مانند بوقلمون و مرغ جایگزین کنیم، این گوشت ها حاوی اسید آمینه هایی هستند که در تشکیل طبیعی کلاژن ضروری می باشند.
الکل : الکل موجب کاهش آب، مواد مغذی و ویتامین A می شود و بدین ترتیب موجب کاهش کلاژن و ایجاد چین و چروک می گردد.
فروکتوز : وقتی فروکتوز وارد کبد می شود، نه تنها به چربی تبدیل می شود بلکه کلاژن را تجزیه می کند. بنابراین فروکتوز سریع تر از قند معمولی کلاژن را تجزیه می کند و باعث ایجاد چین و چروک می گردد.
غذاهای تند : غذاهای تند باعث گشاد شدن رگ‌های خونی شده و منجر به ایجاد لکه‌های بنفش بر روی صورت می شوند.
پیشگیری از پیری زودرس با انتخاب سبک زندگی سالم امکان پذیر است. انتخاب رژیم‌های کم کربوهیدرات یا رژیم‌های غنی از سبزیجات، میوه‌ها، آجیل، غلات، ماهی، چربی‌های غیراشباع، پتاسیم و امگا 3 ، دانه کتان، غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان، آووکادو و روغن زیتون فرابکر می تواند کمک کننده باشد.
لازم به ذکر است علاوه بر اصلاح تغذیه، اجتناب از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، ترک سیگار، ورزش و کاهش سطح استرس از دیگر عواملی هستند که تاثیر آن بر روند پیری کاملا مشخص است.
برای پیشگیری از چین و چروک صورت باید چه کرد؟
وقتی صحبت از روغن و پیشگیری از چین‌وچروک می‌شود بهتر است از چربی‌هایی استفاده کنید که به حفظ رطوبت پوست کمک می‌کنند. می‌توانید روغن‌های گیاهی را با روغن زیتون جایگزین کنید زیرا سرشار از آنتی‌اکسیدان، ویتامین E و فیتواستورل است و می‌تواند التهاب را کاهش دهد.
چرا نوشیدنی های کافئین دار برای پوست مضر هستند؟
نوشابه، قهوه و دیگر نوشیدنی‌های انرژی‌زا بسیار اسیدی و حاوی مقدار زیادی قند هستند. علاوه بر این مقدار بالای کافئین و سدیم موجود در آن‌ها می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن و درنتیجه پیری زودرس پوست شود!
لبنیات چگونه برای پیری پوست مضر هستند؟
اگرچه لبنیات منبع خوبی از کلسیم به شمار می‌رود که برای سلامت کلی پوست نیز ضروری است اما مصرف غذاهای لبنی در برخی از افراد با واکنش‌های پوستی مانند اگزما، پسوریازیس، خارش، التهاب، قرمزی و پوسته‌پوسته شدن همراه است.
منبع: