رسول سلیمی: حتی باوجوداینکه هنوز بایدن در رأس قدرت است، اروپا در حال تغییر ماهیت سیاست خود در برابر ایالات متحده است. این در حالی است که جنگ روسیه با اوکراین در حال ورود به سومین سال خود است و حمایت واشنگتن از کیف در حال کاهش است، زیرا نمایندگان راست‌گرای جمهوری‌خواه کنگره برای کمک به اوکراین تحت‌فشار ترامپ هستند و سایه بازگشت ترامپ متأثر از موفقیت او در نظرسنجی‌ها، جمهوری‌خواهان را تحت اراده پنهانی او درآورده است. آن‌چنان که بازگشت ترامپ به کاخ سفید، برای امنیت اروپا عواقب جدی خواهد داشت. اروپایی ها در این اندیشه اند که بدون حمایت پایدار ایالات متحده از آنها، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه ممکن است جسورتر شود تا بر اساس اهداف حداکثری خود عمل کند و نظم امنیتی اروپا را از بین ببرد.
پیامدهای وابستگی اروپا به امریکا
رهبران اروپایی در حال مواجه با این واقعیت هستند زیرا نشانه‌های معناداری از احتمال پیروزی ترامپ در حال ظهور است. اگرچه سایر کشورها ممکن است در خواب زمستانی فرورفته باشند؛ اما در حال حاضر مهم‌ترین تهدید بازگشت ترامپ برای اروپا خواهد بود. در این راستا مسئله اروپا چگونگی کمک انفرادی و بدون اتکای امریکا به اوکراین برای پایداری مقابل روسیه خواهد بود. حمله تمام‌عیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ اسیب پذیری‌های امنیتی اروپا و اتکا به ایالات متحده را به وضوح به نمایش گذاشته است. این جنگ وضعیت ضعیف ذخایر مهمات اروپا، ناتوانی در تولید مقدار مواد مورد نیاز برای جنگ مدرن و امادگی ضعیف جنگی نیروها را نشان داد. تهاجم روسیه، نقش نامتعادل نظامی ایالات متحده برای حفظ توان بازدارندگی ناتو را روشن کرد. جنگ اوکراین روشن کرد که اروپا بیش از حد از لحاظ توان نظامی به امریکا وابسته است و حتی ناتو در صورت تغییر سیاست امریکا یا رئیس جمهور بعدی آن، نخواهد توانست بدون تامین مالی و نظامی این کشور نخواهد توانست از اروپایی‌ها دفاع کند.
اروپا با چه وضعیتی در صورت بازگشت ترامپ مواجه است؟
خشم ترامپ نسبت به متحدان امریکا در اروپا و علاقه او به مردان قدرتمندی مانند پوتین برای همه آشکار است. از وعده ترامپ در مورد پوتین از پایان‌دادن به جنگ در ۲۴ ساعت گفته و در عمل تلاش خود را برای خراب‌کردن مذاکرات فعلی کنگره برای ارائه کمک‌های بیشتر به اوکراین به کار گرفته است. ترامپ همچنین پیش‌ازاین اعلام کرده بود که ناتو را تضعیف خواهد کرد: او در سال ۲۰۲۰ صراحتاً رئیس کمیسیون اروپا گفته”اگر اروپا مورد حمله قرار گیرد، ما هرگز برای کمک به شما نخواهیم آمد”. در همین حال ناظران سیاسی معتقدند رهبران اروپایی برای امنیت خود باید امسال را صرف افزایش توانایی‌های امنیتی و همچنین آمادگی و تولید دفاعی کنند.
اوکراین خط مقدم دفاع از اروپا
دفاع اوکراین دفاع اروپا است. پوتین روشن کرده است که جاه‌طلبی‌های او فراتر از کیف است. اتهامات رهبر روسیه به نازیسم در میان اعضای شرقی ناتو منعکس‌کننده توصیف او از دولت مدرن اوکراین است که بهانه‌ای برای حمله روسیه است. اظهارات او به‌اندازه کافی نگران‌کننده است که برخی از رهبران اروپایی هشدار می‌دهند که روسیه ممکن است در سال‌های آینده به یک کشور عضو ناتو حمله کند. کشورهای خط مقدم در اروپای شرقی که از جمله حامیان اوکراین هستند، در حال افزایش هزینه‌های دفاعی هستند. رهبران اروپای شرقی همتایان خود را در کشورهای دیگر تحت‌فشار قرار داده‌اند تا میلیاردها دلار به دفاع از اوکراین متعهد شوند و اکنون حتی از کمک‌های ایالات متحده پیشی گرفته‌اند.
تهدیدی که روسیه برای اروپا ایجاد می‌کند، سوئد و فنلاند را به‌شدت نگران کرده تا آنجا که این کشورها بی‌طرفی طولانی‌مدت خود را کنار گذاشتند و به ناتو پیوستند. اتحادیه اروپا نیز نقش خود را در امنیت بلندمدت اروپا درک کرده و با احیای روند عضویت در اتحادیه اروپا برای اوکراین و سایر نامزدها، ابتکار عمل ویژه‌ای را برای ارائه کمک‌های نظامی انجام داده شده است.
با وجود این پیشرفت، ایالات متحده همچنان مهم‌ترین منبع کمک نظامی به اوکراین است. با ۴۴.۲ میلیارد دلار، تعهدات کمک‌های نظامی ایالات متحده، آلمان، در مقام دوم (بیش از ۱۷ میلیارد دلار) و انگلستان، در سوم (بیش از ۶.۶ میلیارد دلار)، قرار دارند. اتحادیه اروپا نیز متعهد شده تا بهار سال جدید میلادی یک میلیون گلوله توپخانه به کیف بفرستد و مقامات اتحادیه اروپا اعلام کردند که سرانجام به ظرفیت تولید یک میلیون گلوله رسیده اند. با این حال، تاکنون تنها ۳۰۰ هزار گلوله تامین شده است. این در حالی است که کره شمالی بیش از یک میلیون گلوله خود را به روسیه فرستاده است.
مسئله اوکراین به انتخابات امریکا گره خورد
رویدادهای جنگ اوکراین از آنجا اهمیت دارد که با نزدیک‌شدن به انتخابات امریکا عزم واشنگتن نیز در کمک به این کشور کاهش‌یافته است. ایالات متحده در حال نزدیک‌شدن به ششمین ماه بحث کنگره در مورد ادامه کمک به اوکراین است که جمهوری‌خواهان خواستار اصلاحات در سیستم مهاجرتی ایالات متحده هستند. مداخلات ترامپ این ایده را تقویت می‌کند که هیچ توافقی نباید برای جلوگیری از پیروزی سیاسی بایدن در سال انتخابات حاصل شود.
در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، اروپا خوش‌شانس بود که روسیه هنوز به تهدیدات خود برای جنگ تمام‌عیار علیه اوکراین نرسیده بود. اما رهبران اروپا در دولت دوم ترامپ چندان خوش‌شانس نخواهند بود. در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ، بروکراسی امریکایی مانع از ایجاد تغییرات سریع و رادیکال در سیاست او شد و ترامپ و متحدانش نیز این درس را آموختند و به دنبال غلبه بر آن بودند. حالا با نزدیک‌شدن به زمان انتخابات، تردستی‌های ترامپ یکی‌یکی رخ می‌نماید و اولین آن در جلوگیری از طرح مشترک جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها برای مقررات مرزی آشکار شد.
اروپا در خلا امریکای ترامپ چه خواهد کرد؟
ناظران سیاسی می‌گویند رهبران اروپایی باید در نشست شورای اروپا در ماه فوریه آماده باشند تا به طور معنی‌داری در مورد مسئله دفاع اروپا تصمیم گیری کنند و اولویت آنها در این تلاش باید حمایت از پیروزی اوکراین باشد. این به معنای موافقت با تسهیلات ۵۰ میلیارد یورویی برای ثبات مالی، بازسازی و کمک‌های فنی اوکراین است. تصویب این بسته به اوکراین در چهار سال اینده قابل پیش بینی خواهد بود، زیرا جنگ ادامه دارد و اوکراین برای ادغام بلندمدت خود با اروپا تلاش می‌کند، در حالی که حمایت ایالات متحده همچنان مورد سوال است و احتمالاً با بازگشت ترامپ، اروپا در حمایت از اوکراین تنها خواهد بود.
بااین‌حال، تلاش‌های جدی برای افزایش تولید دفاعی اروپا در جهت تولید سلاح یا مواد کافی برای پاسخگویی به نیازهای فعلی اوکراین در حال پیگیری است. افزایش تولید دفاعی یک فرایند آهسته است و اتحادیه اروپا با موانع ساختاری برای ارائه قراردادهای بلندمدت موردنیاز برای افزایش حمایت‌ها از اوکراین مواجه است. بااین‌وجود، شورای اروپا در نشست آینده خود باید به‌طورجدی ایده‌های موجود برای تقویت دفاع اروپا را در نظر خواهد گرفت.
دیپلمات‌های غربی معتقدند که سیاست داخلی ایالات متحده در آستانه انتخابات، مانع از آن شده است که امنیت اروپا تضمین شده باقی بماند. سیاست‌گذاران جمهوری‌خواهان حامی ترامپ که منافع ایالات متحده را در پیگیری مبارزات حزبی می‌بینند، تهدید مهمی برای اروپا تلقی می‌شوند. کارشناسان سیاسی می‌گویند حتی اگر ترامپ به کاخ سفید بازنگردد، اروپا نمی‌تواند صبر کند و ببیند آیا تقویت توانایی‌های دفاعی فعلی خود برای دفاع از اوکراین مناسب است یا نه؟ از نظر آنها سرمایه‌گذاری‌های قابل‌توجه در توانایی‌های دفاعی اروپا برای پاسخگویی به نیازهای امنیتی یک اروپای مدرن بسیار مهم است و بعید است که ناتو را تضعیف کند. اما این نکته اهمیت دارد که کشورهای شرقی همچون ایران چه میزان برای بازگشت ترامپ آمادگی دارند و آیا اساساً حضور ترامپ در ایالات متحده را مؤثر بر سیاست کشورهای خودارزیابی می‌کنند؟
۳۱۱۲۱۳