دیه ماه های حرام سال 1401
با افزودن یک سوم مبلغ اعلام شده به دیه و بیمه خودرو در ماه های عادی، دیه در ماه های حرام سال 1401 که مبلغ 800 میلیون تومان بدست می آید.
| نام ماه | معادل شمسی |
| ذی القعده | از 11 خرداد تا 9 تیر |
| ذی الحجه | از 10 تیر تا 7 مرداد |
| محرم | از 8 مرداد تا 6 شهریور |
| رجب | از 3 بهمن تا 2 اسفند |
درصد های دیه
اگر در مورد دیه اطلاعاتی داشته باشید میدانید که دیه برخی از اعضای بدن برحسب درصدی از دیه کامل محاسبه می شود. برای راحتی شما جدول زیر را که دیه 1401 را به صورت درصدی محاسبه کرده، برایتان آماده کرده ایم.
| مقدار درصدی از دیه کامل | مبلغ (تومان) |
| دو دهم درصد | یک میلیون و 200 هزار |
| سه دهم درصد دیه کامل | یک میلیون و 800 هزار |
| نیم درصد | 3 میلیون |
| یک درصد | 6 میلیون |
| یک و نیم درصد | 9 میلیون |
| دو درصد | 12 میلیون |
| دو ونیم درصد | 15 میلیون |
| سه درصد | 18 میلیون |
| چهار درصد | 24 میلیون |
| پنج درصد | 30 میلیون |
| شش درصد | 36 میلیون |
| هفت درصد | 42 میلیون |
| هشت درصد | 48 میلیون |
| ده درصد | 60 میلیون |
| یازده درصد | 66 میلیون |
قبل از آنکه ادامه مطلب را مطالعه کنید به این نکته توجه داشته باشید که مبلغ دیه نهایی طبق معاینه پزشکی قانونی مشخص میشود. مبالغ درج شده که در ادامه مشاهده میکنید تقریبی بوده و ممکن است با دیه ای که برای شما تعیین شده است، متفاوت باشد.
| نام عضو | میزان دیه |
| دیه اعضای جفتی مانند چشم , گوش , دست , پا | هر یک 50 درصد و هر دو عضو 100 درصد |
| شکستگی استخوان | یک پنچم دیه عضو |
| خرد شدگی استخوان | یک سوم دیه عضو |
| شکستگی دنده محیط بر قلب | حدود 15 میلیون تومان |
| شکستگی سایر دنده ها | حدود 6 میلیون تومان |
| شکستگی بینی | حدود 58 میلیون تومان |
دیه دست در سال 1401
| نام عضو | میزان دیه به تومان |
| دیه شکستگی دست | 60 میلیون |
| دیه ی شکستگی انگشت دست | 12 میلیون |
| دیه انگشت دست | 60 میلیون |
| دیه قطع انگشت دست | 30 میلیون |
| دیه شکستگی استخوان کف دست | 60 میلیون |
| دیه شکستگی مچ دست | 60 میلیون |
| دیه از کارافتادگی انگشت دست | 40 میلیون |
| دیه مچ دست | 300 میلیون |
| دیه هر بخیه دست | 6 میلیون |
| دیه بخیه انگشت دست | 1 میلیون و 200 هزار |
دیه پا در سال 1401
| نام عضو | میزان دیه به تومان |
| دیه شکستگی پا | 60 میلیون |
| دیه شکستگی ساق پا | 60 میلیون |
| دیه شکستگی مچ پا | 60 میلیون |
| دیه شکستگی پا باپلاتین | 60 میلیون |
| دیه شکستگی قوزک پا | 60 میلیون |
| دیه شکستگی مچ پاباپلاتین | 60 میلیون |
| دیه شکستگی کف پا | 60 میلیون |
| دیه شکستگی پا در تصادف | 60 میلیون |
| دیه شکستگی ران پاباپلاتین | 60 میلیون |
| دیه پارگی رباط صلیبی | 48 میلیون |
| دیه شکستگی انگشت پا | 12 میلیون |
| دیه کبودی ران پا | 1 میلیون و 800 هزار |
| دیه کبودی ساق پا | 1 میلیون و 800 هزار |
| دیه پارگی مینیسک زانو | 48 میلیون |
| دیه بخیه پا | 12 میلیون |
| دیه پارگی رباط مچ پا | 18 میلیون |
دیه گوش
| نام عضو | میزان دیه به تومان |
| دیه دو گوش | 600 میلیون |
| دیه پارگی گوش | 100 میلیون |
| دیه شکستگی یک گوش | 60 میلیون |
دیه کمر
| نام عضو | میزان دیه به تومان |
| دیه دیسک کمر | 600 میلیون |
| دیه مهره کمر | 60 میلیون |
دیه سر
| نام عضو | میزان دیه به تومان |
| دیه شکستگی سر | 120 میلیون |
| دیه هربخیه سر | 12 میلیون |
دیه چشم
| نام عضو | میزان دیه به تومان |
| دیه کبودی چشم | 1 میلیون و 800 هزار |
| دیه 2 چشم | 600 میلیون |
| دیه قرمزی داخل چشم که تعیین مقدارممکن نباشد | ارش |
| دیه کبودی زیرچشم | 1 میلیون و 800 هزار |
دیه دندان
| نام عضو | میزان دیه به تومان |
| دیه همه ی دندان ها | 600 میلیون |
| دیه شکستگی دندان | 21 میلیون |
| دیه یک دندان (مبنا28) | 21 میلیون |
| دیه دندان جلو | 30 میلیون تومان |
دیه سایر اعضای بدن
| نام عضو | میزان دیه به تومان |
| دیه بند انگشت | 20 میلیون |
| دیه کبودی بدن | 1 میلیون و 800 هزار |
| دیه شکستگی گونه | 60 میلیون |
| دیه خراش صورت | 6 میلیون |
| دیه دنده شکسته | 6 میلیون |
| دیه خونریزی مغزی | 200 میلیون |
| دیه زیبایی صورت | 150 میلیون |
| دیه شکستگی کتف | 60 میلیون |
| دیه شکستگی بازو | 60 میلیون |
| دیه حارصه | 6 میلیون |
| دیه بخیه پیشانی | 12 میلیون |
| دیه کبودی بازو | 1 میلیون و 800 هزار |
| دیه شکستگی مهره گردن | ارش |
| دیه طحال | ارش |
| دیه پارگی یک لب | 100 میلیون |
| دیه پارگی ابرو | 12 میلیون |
محاسبه دیه، بر اساس مبلغی که توسط قوه قضاییه و به صورت سالانه اعلام می گردد، انجام می شود. از همین رو پزشکی قانونی، با اعلام میزان صدمات وارده به فرد و اعلام آن به دادگاه، مسیر محاسبه دیه را هموار کرده و دادگاه نیز بر اساس گواهی پزشکی قانونی، مبلغ دیه را اعلام می کند.
نرخ دیه چگونه محاسبه می شود؟
مبلغ دیه کامل یک انسان، برابر است با نرخ به روز 100 شتر سالم و بدون عیب که خیلی هم لاغر نباشند. لازم به ذکر است دیه در زمان پرداخت آن محاسبه خواهد شد. به عنوان مثال اگر جنایت در سال 98 واقع شده باشد، ولی دیه در سال 1402 پرداخت شود، مبلغ دیه بر اساس نرخ دیه 1402 محاسبه می شود. از طرف دیگر در بعضی موارد و برای برخی از صدمات، دیه ای در قانون مجازات اسلامی پیش بینی نشده است. به همین دلیل در هنگام بروز چنین مواردی، دادگاه مطابق گواهی پزشکی قانونی و براساس تشخیص خود، مبلغی را به عنوان اعلام می کند که فرد خاطی موظف به پرداخت آن است.
ماده 449 قانون مجازات اسلامی ارش را اینچنین تعریف می کند: ارش، دیه غیرمقدر است که میزان آن در شرع تعئین نشده است و دادگاه با لحاظ نوع و کیفیت جنایت و تاثیر آن بر سلامت مجنیٌ علیه و میزان خسارت وارده با در نظر گرفتن دیه مقدر و با جلب نظر کارشناس میزان آن را تعیین میکند. مقررات دیه مقدر در مورد ارش نیز جریان دارد، مگر اینکه در این قانون ترتیب دیگری مقرر شود
جدول دیه در سال 1402
به طور کل دیه اعضای بدن، هر ساله توسط قوه قضاییه تعیین می شود. در جدول زیر و مبلغ آن در سال 1402 آورده شده است:
| نوع دیه | مبلغ در سال 1402 |
| دیه کامل در ماه های غیر حرام | 900/000/000 تومان |
| دیه کامل در ماه های حرام | 1/200/000/000 تومان |
| دیه شکستگی استخوان دست که مطلوب التیام یابد | 72/000/000 تومان |
| دیه شکستگی نازک نی و درشت نی استخوان پا هر کدام | 72/000/000 تومان |
| 90/000/000 تومان | |
| دیه شکستگی ترقوه | 28/800/000 تومان |
| دیه شکستگی جمجمه سر در حد هاشمه | 90/000/000 تومان |
| دیه زخم شدگی در حد حارصه | 4/500/000 تومان |
| دیه زخم شدگی در حد دامیه | 18/000/000 تومان |
| های پیشین که کامل ساقط شوند | 45/000/000 تومان |
| دیه دندان های پشتی که کامل ساقط شوند | 22/500/000 تومان |
| دیه یک دست | 450/000/000 تومان |
| دیه یک پا | 450/000/000 تومان |
| دیه شکستگی دنده های محیط بر قلب | 27/000/000 تومان |
| دیه خرد شدگی استخوان مطلوب التیام یافته | 162/000/000 تومان |
توجه: برخی از مقادیر مندرج در این جدول، ممکن است با ابلاغیه جدید قوه قضاییه، با تغییراتی مواجه شوند. در صورت اعلام نرخ قطعی دیه 1402 و جدول اصلی آن، این ارقام، بلافاصله به روز رسانی خواهند شد.
حال برای فهم بهتر جدول فوق، به توضیح برخی از اصطلاحات به کار رفته در آن می پردازیم. در فقه از جراحت های پدید آمده در سر و صورت «شجاج» و در غیر سر و صورت «جرح» تعبیر می گردد. شجاج خود بر هشت قسم است که در اینجا تنها به سه قسم آن اشاره میکنیم:
- حارصه: خراشیدگی پوست بدون جریان خون
- هاشمه: آنچه موجب شکستگی استخوان گردد، هرچند با جراحت همراه نباشد
- دامیه: زخمی که کمی در گوشت نفوذ کرده و خون جاری شده است (در این صورت باید پرداخت شود)
تفاوت دیه مرد و زن در قانون مجازات اسلامی
مطابق مواد 560 و 562 قانون مجازات اسلامی، در صورتی که آسیب و صدماتی منجر به نقص عضو و زوال منافع گردد، میزان « نصف دیه مرد» محاسبه می شود. البته باید گفت تامین تفاوت دیه زن و مرد، مطابق ماده 551 مجازات اسلامی، در کلیه جرایم بر عهده صندوق تامین خسارت های بدنی است.
در شرایطی که جهت آسیب وارده، ارش پرداخت شده یا صدمه از نوع جراحات منتهی به زوال منافع یا نقص عضو نشده باشد، تفاوتی میان زن و مرد نیست و دیه و ارش، حتی در صورتی که بیش از ثلث (یک سوم) باشد، نصف نخواهد شد و با دیه مرد مساوی است.
از طرف دیگر، مطابق قانون در تمامی خسارات وارده بر شخص ثالث (نفر سوم) که از طریق حوادث رانندگی ایجاد و دیه توسط شرکت های بیمه پرداخت می شود، هیچ تفاوتی میان زن و مرد نبوده و هر دو جنس، از دیه کامل برخوردار خواهند شد.
دیه در ماه های حرام
مطابق ماده 549 قانون مجازات اسلامی، دیه کامل، هر ساله در مقررات شرع تعیین می گردد. همچنین بر اساس ماده 555 اگر رفتار مرتکب و فوت مضروب، هر دو در ماه های حرام انجام گیرد یا در محدوده حرم مکه واقع شود، خواه عمل به صورت عمد باشد و خواه غیر عمد، علاوه بر دیه نفس، یک سوم دیه نیز به آن اضافه شده و فرد خاطی ملزم به پرداخت می گردد.
بر همین اساس، در نرخ دیه سال 1402 آخرین مبلغ دیه کامل انسان در ماه های حرام 1/200/000/000 تومان محاسبه شده است. ماه های حرام عبارتند از:
مطابق تبصره همین ماده، معیار آغاز و پایان ماه های حرام، مغرب شرعی است. یعنی ماه رجب از مغرب شرعی روز آخر ماه جمادی الثانی آغاز و با مغرب آخرین روز ماه رجب پایان می یابد.
لازم به تاکید است که تغلیظ دیه(افزایش یک سومی یا 30 درصدی دیه) در ماه های حرام، تنها مربوط به قتل و منجر شدن به فوت مضروب است و جراحات و نقص عضو و غیره مشمول این قاعده نمیشوند
آیا می توان دیه را قسط بندی کرد؟
تقسیط دیه در دادگاه طبق قانونT فقط در صورت توافق و رضایت طرفهای دعوی امکان پذیر است. در این مواقع، قاضی برای قسط بندی دیه درصدی مشخص از مبلغ کل دیه را برای hقساط آن و با توجه به سال پرداختی، در نظر می گیرد تا دچار اشتباه نشود. همچنین ادعای اعسار (عدم توانائی مالی) نیز میتواند دلیل دیگری برای تقسیط دیه باشد. بدین ترتیب که معسر(شخص ناتوان در پرداخت مبلغ) ظرف 30 روز از تاریخ ابلاغ اجراییه، تمام مدارک مبتنی بر میزان دارائی و موجودی وجوه وی در بانک ها و موسسات مالی و اعتباری خود را مستنداً تقدیم دادگاه نماید. پس از ثبت دادخواست اعسار و برای جلوگیری از بازداشت نشدن شخص محکوم، کفیل یا وثیقه معتبر به میزان مبلغ مشخص شده توسط دادگاه به تشخیص دادگاه ضروری خواهد بود، مگر آنکه شخص متضرر با رضایت خود و بدون دریافت تامین با آزادی او موافقت نماید.