واکسیناسیون زونا یکی از پیشرفت های مهم پزشکی در جلوگیری از بیماری های ویروسی و عوارض ناشی از آن محسوب می شود. تحقیقات جدید نشان می دهند که این واکسن نه تنها مانع بروز بثورات دردناک زونا می شود، بلکه می تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت قلب و مغز داشته و حتی خطر مرگ زودرس در بزرگسالان را کاهش دهد.
واکسن زونا و کاهش عوارض قلبی و مغزی
بیماری زونا ناشی از فعال شدن دوباره ویروس واریسلا زوستر است که پس از ابتلا به آبله مرغان در بدن باقی می ماند و با افزایش سن یا کاهش توانایی سیستم ایمنی دوباره فعال می شود. این بیماری علاوه بر بثورات پوستی و درد شدید، می تواند خطر ابتلا به مشکلات قلبی و مغزی مانند سکته قلبی، سکته مغزی و زوال عقل را افزایش دهد.
مطالعه ای که بر روی بیش از ۱۷۴ هزار بزرگسال در ایالات متحده انجام شد، نشان داد افرادی که واکسن زونا دریافت کرده اند، نسبت به کسانی که واکسن نگرفته اند، کاهش قابل توجهی در خطر بیماری های قلبی و مغزی دارند. به طور دقیق، دریافت کنندگان واکسن زونا:
- ۵۰٪ خطر ابتلا به زوال عقل ناشی از اختلال جریان خون را کاهش داده اند
- ۲۷٪ خطر لخته شدن خون کمتر تجربه کرده اند
- ۲۵٪ احتمال حمله قلبی یا سکته مغزی کاهش یافته است
- ۲۱٪ خطر مرگ زودرس در آن ها کمتر بوده است
دکتر علی دهقانی، پزشک داخلی دانشگاه کیس وسترن رزرو، تأکید می کند: «زونا فقط یک بثورات پوستی دردناک نیست؛ این بیماری می تواند اثرات طولانی مدت بر قلب و مغز داشته باشد و واکسن زونا می تواند راهی مؤثر برای کاهش این خطرات باشد.»
نحوه عملکرد واکسن زونا
واکسن زونا با استفاده از آنتی بادی ها و تحریک سیستم ایمنی بدن، از فعال شدن ویروس واریسلا زوستر جلوگیری می کند. این واکسن معمولاً در دو دوز تزریقی ارائه می شود و باعث می شود سیستم ایمنی بدن قادر باشد ویروس را کنترل کرده و از عود بیماری جلوگیری کند.
ویروس واریسلا زوستر پس از ابتلا به آبله مرغان در سیستم عصبی و سلول های عصبی بدن باقی می ماند و با کاهش توانایی دفاعی بدن دوباره فعال می شود. این فعال شدن مجدد باعث ایجاد زونا می شود که می تواند به عوارض قلبی و مغزی منجر گردد. واکسن با تحریک پاسخ ایمنی، احتمال بروز این عوارض را کاهش می دهد و از شدت آنها می کاهد.
بزرگسالان بالای ۵۰ سال و ضرورت واکسیناسیون
افراد بالای ۵۰ سال، به ویژه کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند یا تحت استرس مزمن هستند، بیشترین خطر ابتلا به زونا را دارند. این گروه سنی علاوه بر مشکلات پوستی، بیشتر در معرض عوارض قلبی و مغزی ناشی از بیماری هستند. بر اساس توصیه مراکز کنترل و پیشگیری بیماری های ایالات متحده (CDC)، بزرگسالان بالای ۵۰ سال باید هر دو دوز واکسن زونا را دریافت کنند، حتی اگر سابقه ابتلا به آبله مرغان نداشته باشند.
مزیت مهم واکسیناسیون این است که نه تنها از بثورات دردناک و علائم آزاردهنده زونا جلوگیری می کند، بلکه با کاهش التهاب و کنترل پاسخ ایمنی، سلامت قلب و مغز را نیز تقویت می کند و خطر مرگ زودرس را کاهش می دهد.
بررسی جامع مطالعه اخیر
این تحقیق بزرگ بر پرونده های سلامت بیش از ۱۷۴ هزار بزرگسال از ۱۰۷ سیستم بهداشتی ایالات متحده انجام شد. محققان گروهی که واکسن دریافت کرده بودند را با گروهی که واکسن دریافت نکرده بودند مقایسه کردند و نتایج نشان داد که دریافت واکسن زونا به طور چشمگیری خطر عوارض جدی قلبی و مغزی را کاهش می دهد.
همچنین این مطالعه تأکید می کند که پیشگیری از زونا با واکسیناسیون نه تنها فواید فردی دارد بلکه می تواند بار بیماری ها و هزینه های درمانی ناشی از عوارض قلبی، سکته مغزی و زوال عقل را کاهش دهد.
نتیجه گیری
واکسن زونا بیش از یک واکسن ساده برای جلوگیری از بثورات دردناک است. دریافت این واکسن به ویژه برای بزرگسالان بالای ۵۰ سال، مزایای چندگانه ای دارد: کاهش خطر زوال عقل، کاهش احتمال سکته قلبی و مغزی، محافظت از سلامت قلب و مغز و کاهش خطر مرگ زودرس. تحقیقات گسترده نشان می دهند که واکسیناسیون منظم و رعایت توصیه های پزشکی، گامی کلیدی در حفظ سلامت بلندمدت افراد است.
با توجه به کاهش توان سیستم ایمنی با افزایش سن، توصیه می شود بزرگسالان بالای ۵۰ سال حتماً با پزشک خود درباره دریافت واکسن زونا مشورت کنند تا از این مزایای چندجانبه محافظت از سلامت بهره مند شوند.