تفاوت های قبرس شمالی و جنوبی مطلبی است که در این مقاله با جزئیات به آن پرداخته ایم. قبرس، زادگاه الهه افسانه‌ای “آفرودیت” و سومین جزیره بزرگ دریای مدیترانه پس از سیسیل و ساردینیا است. این کشور در گوشه شمالی این دریا و در نقطه تلاقی اروپا، آسیا و آفریقا واقع شده و پایتخت آن شهر نیکوزیا میباشد. پس از استقلال از بریتانیا، در طی اتفاقات و حوادثی، این جزیره به دو کشور تقسیم شد که طبعا با هم تفاوت‌هایی دارند. در این مطلب، تفاوت های قبرس شمالی و جنوبی را از جنبه های مختلف جغرافیایی، زبانی، فرهنگی و غیره، بررسی می‌کنیم.
مختصری از تاریخ قبرس
به‌قول لئونیداس مالنیس شاعر یونانی قبرسی، قبرس “برگی سبز و طلایی روی دریا” و سرزمین آب‌و‌هوای وحشی و آتشفشان‌ها است. قبرس شامل کوه‌های بلند، دره‌های حاصلخیز و سواحل وسیع است. این جزیره که بیش از ۱۰ هزار سال است که در دریای مدیترانه وجود دارد، در چهارراه فرهنگی، زبانی و تاریخی بین اروپا و آسیا قرار گرفته است. شهرهای اصلی آن یعنی نیکوزیا، لیماسول، فاماگوستا و پافوس، از فاتحان، زائران و مسافران تاثیراتی پذیرفته‌اند اما همزمان حال و هوای بومی خود را هم حفظ کرده‌اند.
قبرس که از سال ۱۹۲۵ مستعمره ولیعهد بریتانیا بود، در سال ۱۹۶۰ از پادشاهی متحده بریتانیا مستقل و به‌عنوان جمهوری قبرس شناخته شد. درگیری طولانی مدت بین اکثریت یونانی و اقلیت ترک قبرس و تهاجم سربازان ترک به این جزیره در سال ۱۹۷۴ منجر به تجزیه آن به دو کشور شد – اگرچه در سطح بین‌المللی به رسمیت شناخته نشده بود – منجر به تأسیس یک ایالت ترک زبان از قبرس در یک سوم شمالی این کشور در سال ۱۹۷۵ شد. دولت ترک قبرس در سال ۱۹۸۳ اعلام استقلال یک‌جانبه کرد و نام جمهوری ترک قبرس شمالی را برگزید. استقلال آن را هم فقط ترکیه به رسمیت شناخت. این استقلال یک‌جانبه زمینه‌ساز بروز تفاوت های قبرس شمالی و جنوبی شد.
قومیت‌ها و زبان‌ها در قبرس
مردم قبرس نماینده دو قوم یونانی و ترک هستند. اگر شما قصد تحصیل در کشور قبرس را دارید دانشگاه مدیترانه شرقی گزینه مناسبی میتواند باشد زیرا این کشور دارای قومیت های متنوع میباشد شما به راحتی میتوانید با فرهنگ این کشور ارتباط خوبی برقرار کنید.یونانی‌های قبرسی که تقریبا چهار پنجم جمعیت را تشکیل می‌دهند، از ترکیبی از ساکنان بومی و مهاجران پلوپونز که از حدود ۱۲۰۰ سال قبل از میلاد، قبرس را مستعمره کردند و ساکنان بعدی را تا قرن ۱۶ جذب کردند، متشکل شده‌اند. تقریبا یک پنجم جمعیت را ترک‌های قبرسی تشکیل می‌دهند که از نوادگان سربازان ارتش عثمانی که در سال ۱۵۷۱ این جزیره را فتح کردند و از مهاجرانی که از آناتولی توسط دولت سلطان آورده شده‌اند. از سال ۱۹۷۴ مهاجران بیشتری از ترکیه برای کار در زمین‌های خالی و افزایش کل نیروی کار، به این کشور آمده‌اند.
زبان اکثریت مردم، یونانی و زبان اقلیت آن‌ها، ترکی است. همچنین تعداد کمی از مسیحیان مارونی عرب زبان و همچنین عده بسیار کمی که به زبان ارمنی صحبت می‌کنند هم وجود دارد. این گروه‌ها هرکدام تنها چند هزار گویش‌ور دارند و اکثرا دو زبانه هستند و زبان دوم آن‌ها ترکی یا یونانی است. انگلیسی به طور گسترده صحبت و درک می‌شود. بی‌سوادی بسیار کم است که علت آن، وجود یک سیستم آموزشی بسیار عالی است.
دین و مذهب در قبرس
یونانی‌های قبرس عمدتا مسیحیان ارتدوکس شرقی هستند. کلیسای آن‌ها، یعنی کلیسای قبرس، خودمختار است و تحت اختیار هیچ پدرسالاری نیست. این امتیاز در سال ۴۸۸ میلادی، توسط امپراتور بیزانس، زنون، به اسقف اعظم، آنتمیوس، اعطا شد. ترک‌های قبرس از مسلمانان سنی هستند. همچنین جوامع کوچک مارونی، ارمنی، کاتولیک رومی و مسیحی آنگلیکن در این جزیره وجود دارد.
فرهنگ قبرس
جزیره قبرس دارای فرهنگی غنی است که با سال‌ها ادغام و پذیرش ملیت‌های مختلف ساخته شده است که قدمت آن به دوران رومی‌ها، یونانی‌ها و اخیرا انگلیسی‌ها می‌رسد. فرهنگ قبرس اغلب در غذاهای سنتی، نوع لباس پوشیدن، هنرها و مراسم‌ها، نمایان می‌شود. بخش های مسکونی و شهری جزیره قبرس عمدتا توسط یونانی‌های قبرسی ساخته شده و زبان رسمی آن یونانی است، با این حال تعداد قابل توجهی از اتباع خارجی عمدتا از اتحادیه اروپا (اتباع بریتانیایی) و همچنین اتباع سایر نقاط جهان نیز وجود دارد.
تار و پود فرهنگ قبرس عمدتا بر اساس یک پس‌زمینه قومی قوی ساخته شده است که رشد و حفظ خانواده، حمایت از دین و همچنین احترام به آداب و رسوم، ارزش‌ها و هنجارهای سنتی را در میان سایر عوامل مرتبط در اولویت قرار می‌دهد. به این ترتیب، دانشجویان بین‌المللی اغلب با فرهنگ محلی سازگار می‌شوند، زیرا قبرس کشوری بسیار صلح‌دوست است و امکان ادغام آسان در جامعه را برای همه مهمانان ورودی‌اش فراهم می‌کند.
همراه با این فرهنگ غنی، قبرس جنوبی دارای آب و هوای شگفت‌انگیز مدیترانه‌ای است که در تابستان با سواحل زیبا و چشم‌نواز، آب‌های شفاف و مناظر با شکوه، جلوه‌ای خیره‌کننده به خود می‌گیرد. فصول پاییز و زمستان قبرس از ماه اکتبر تا فوریه ادامه دارد و تابستان که از ژوئن شروع می شود و در ماه سپتامبر به پایان می‌رسد. جزیره قبرس یک مقصد زیبا و مهمان نواز برای همه دانشجویان بین‌المللی است و برخی از مکان‌های کلیدی برای تماشای آن، هنگام کاوش در تاریخ و فرهنگ جزایر عبارتند از:
خرابه های تاریخی
- موزه ها
- گالری هنر
- جشنواره‌های ملی هنر و رقص
- بناهای تاریخی
دلیل تقسیم کشور قبرس به دو قسمت شمالی و جنوبی
این کشور از سالیان دور تحت استعمار و سلطه بریتانیا بود و ترک‌های قبرس ابتدا از تداوم حکومت بریتانیا حمایت کردند، سپس خواستار الحاق این جزیره به ترکیه شدند و در دهه ۱۹۵۰ همراه با ترکیه سیاست تقسیم و تجزیه قبرس و ایجاد یک سیاست ترکی را در سال ۱۹۵۰ برقرار کردند. به دنبال خشونت های ملی گرایانه در دهه ۱۹۵۰، قبرس در سال ۱۹۶۰ استقلال یافت. بحران ۱۹۶۳-۱۹۶۴ باعث خشونت بین جمعی بیشتر بین دو جامعه شد، بیش از ۲۵۰۰۰ ترک قبرس را به مناطق تحت محاصره آواره کرد و به حضور ترک‌های قبرس در جمهوری قبرس جنوبی پایان داد.
خروج از استعمار بریتانیا و به تبع آن، وقایع مذکور و وضعیت سیاسی ناشی از آن‌ها موضوعاتی است که ادامه مناقشه دارد و این جدایی باعث ایجاد تفاوت های قبرس شمالی و جنوبی شده است، که عمده تفاوت های آن‌ها در موارد زیر خلاصه می‌شود:
- جغرافیا
- عضویت در اتحادیه اروپا
- الگوی پراکندگی جمعیت در قبرس شمالی و جنوبی
- زبان
- ویزا
- پول و ارز رایج
- پرچم‌ها
جغرافیای قبرس شمالی
قبرس شمالی در مجاورت قبرس جنوبی در دریای مدیترانه قرار دارد و یک جزیره خودمختار واقع در جنوب کشور ترکیه است. قبرس شمالی حدود ۱۲۹۵ مایل مربع را پوشش می‌دهد که تقریبا کمی بیشتر از یک سوم کل مساحت جزیره قبرس را شامل می‌شود. پایتخت این کشور، یعنی شهر نیکوزیا، تنها پایتخت مشترک بین دو کشور قبرس شمالی و جنوبی، در جهان است. زبان رسمی آن ترکی قبرسی بوده ولی تعدادی از مردم این کشور با زبان یونانی نیز تا حدی آشنایی دارند. بندر تاسوکو در ۷۴ مایلی شمال قبرس است که از طریق قایق از بندر گیرنه قابل دسترسی است. قبرس شمالی توسط دولت ترکیه اداره می‌شود. این منطقه بسیار زیبا است اما کمی حال و هوای اوایل قرن بیستم را دارد.
جغرافیای قبرس جنوبی
قبرس جنوبی، که با نام رسمی جمهوری قبرس شناخته می‌شود، کشوری جزیره‌ای در شرق دریای مدیترانه در جنوب شبه جزیره آناتولی است. از نظر قاره‌ای، در غرب آسیا قرار دارد در حالی که از نظر فرهنگی به جنوب شرقی اروپا گره خورده است. این کشور سومین جزیره بزرگ و سومین جزیره پرجمعیت در دریای مدیترانه است و در جنوب ترکیه و غرب سوریه قرار دارد.
قبرس جنوبی بر اساس کنوانسیون قبرس در سال ۱۸۷۸ تحت اداره بریتانیا قرار گرفت و در سال ۱۹۱۴ به طور رسمی به بریتانیا ضمیمه شد. از جمعیت در سال ۱۹۶۰ و ترک های قبرس که ۱۸ درصد جمعیت را تشکیل می دادند. از قرن نوزدهم به بعد، جمعیت یونانی قبرس، پیمان انوزیس، یعنی اتحاد با یونان را اعمال کردند که در دهه ۱۹۵۰ به یک سیاست ملی یونان تبدیل شد.
عضویت در اتحادیه اروپا
اگرچه قبرس شمالی از نظر جغرافیایی بخشی از قاره اروپا است، اما تا به امروز توسط اتحادیه اروپا به رسمیت شناخته نشده است و تنها کشور ترکیه و تعداد کمی از کشورهایی که با آن ارتباطات سیاسی دارند، استقلال این کشور را به رسمیت می‌شناسند. از سوی دیگر، قبرس جنوبی عضوی از اتحادیه اروپا و همچنین عضو رسمی اتحادیه کشورهای مشترک المنافع است.
الگوی پراکندگی قومیت‌ها در قبرس شمالی و جنوبی
قبرسی‌ها به‌طور سنتی، مردمی عمدتا روستایی بودند، اما در اوایل قرن بیستم حرکت مداوم به سمت شهرها آغاز شد. در سرشماری سال ۱۹۷۳ شش شهر ثبت شد که به عنوان سکونتگاه‌های بیش از ۵۰۰۰ نفر و نزدیک به ۶۰۰ روستا تعریف شده‌اند. پس از اشغال بخش شمالی جزیره توسط ترکیه در سال ۱۹۷۴، این الگو تغییر کرد و نتیجه نیاز به اسکان مجدد حدود ۱۸۰۰۰۰ پناهجوی یونانی قبرسی بود که از منطقه تحت کنترل ترکیه به بخش جنوبی جزیره گریخته بودند.
اقامتگاه‌های ساخته شده برای آن‌ها عمدتا در همسایگی سه شهر در جنوب خط مرزی، به ویژه در منطقه حومه نیکوزیا، که هنوز تحت کنترل دولت جمهوری قبرس بود، قرار داشت. در مقابل، بخش شمالی جزیره اکنون با وجود کوچ ترک‌های قبرس از جنوب و ورود مهاجران ترک از بخش جنوبی، پرجمعیت‌تر است.
پول و ارز رایج قبرس شمالی و جنوبی
به طور کلی قیمت‌ها در قبرس شمالی ارزان‌تر از قبرس جنوبی است. ارز لیر ترکیه برای گردشگران و مردم ساکن در قبرس شمالی ارز رایج به حساب می‌آید و به‌علت پایین‌تر بودن قیمت لیر نسبت به یورو، میزان قیمت‌ها را ارزان تر از قبرس جنوبی که ارز رایج آن یورو است، می‌کند. با توجه به مزایای ارزی، قیمت‌ها در تمامی رستوران‌ها، کلوپ‌های ساحلی، کرایه ماشین و غیره برای توریست‌ها در قبرس شمالی، ارزان تر است.
زبان رسمی در قبرس شمالی و جنوبی
زبان رسمی در بخش شمالی قبرس، با توجه به این که این کشور بخشی از قلمروی ترکیه به حساب می‌آید، ترکی استانبولی است. اما مردم این ناحیه تا حدودی به زبان‌های یونانی و حتی انگلیسی هم تسلط دارند. در قبرس جنوبی، به‌علت نزدیکی به یونان و همچنین شمار بالای مهاجران یونانی، زبان رسمی مردم یونانی است اما همانند قبرس شمالی، آن‌ها نیز به انگلیسی تسلط نسبی دارند.
تفاوت اخذ ویزای دو کشور قبرس شمالی و جنوبی
برای سفر کوتاه به قبرس شمالی، احتیاجی نیست ویزا بگیرید. هنگام ورود به قبرس شمالی شما اجازه اقامت ۹۰ روزه دارید. با این حال، اگر تصمیم دارید بیشتر بمانید، باید برای اجازه اقامت موقت اقدام کنید. تا زمان اخذ اقامت دائم، تمام ویزاهای اقامت به عنوان “موقت” طبقه بندی می شوند. اما قبرس جنوبی عضو کشورهای پیمان شینگن است و باید برای سفر به این کشور و اقامت در آن، حتما ویزای شینگن را داشته باشید.
تفاوت پرچم‌های دو کشور قبرس شمالی و جنوبی
پرچم کشور قبرس شمالی متاثر از پرچم کشور ترکیه بوده و نمادهای به‌کار رفته در آن به وضوح تاثیر گرفتن از پرچم این کشور را نشان می‌دهد. نماد ماه و ستاره به رنگ قرمز در زمینه سفید به‌کار رفته و نمایان‌گر فرهنگ یکسان آن با ترکیه که پرچمی مشابه اما با رنگ‌های برعکس دارد، است. پرچم کشور قبرس جنوبی متشکل از نقشه این جزیره به رنگ طلایی در زمینه سفید رنگ و دو شاخه از برگ‌های درخت زیتون در زیر آن است که آن را از پرچم قبرس شمالی متمایز می‌کند.
خط سبز مرز میان دو کشور قبرس شمالی و جنوبی
همان‌طور که در این مطلب بررسی کردیم، تفاوت های قبرس شمالی و جنوبی ابتدا از استقلال این دو کشور از بریتانیا و سپس جدایی آن‌ها نشات گرفته است اگر چنانچه قصد تحصیل در قبرس را داشته باشید میتوانید با مراجعه به وب سایت آداکنت که یکی از بهترین دانشگاه های موجود در قبرس میباشد اطلاعات مورد نطر حود را کسب کنید.
نیکوزیا که با “خط سبز” که مانند یک مرز عمل می‌کند، به دو بخش تقسیم شده است، رفت‌وآمد بین این دو بخش را تقریبا محدود می‌کند.با وجود اینکه رفت‌وآمد بین این دو کشور، دارای محدودیت است اما در سال‌های اخیر هیچ مشکلی بین قبرس جنوبی و شمالی پیش نیامده است. از نکاتی که باید به آن توجه شود، این است که قبرس جنوبی، تحت کنترل یونان نیست ولی از نظر فرهنگی، ارتباط تنگاتنگی با این کشور دارد. اما بخش شمالی تحت کنترل ترکیه است.