سقف مهریه چقدر است؟
هیچ سقف قانونی برای تعیین میزان مهریه در سند ازدواج وجود ندارد؛ با این حال، برای اعمال مجازات حبس ناشی از عدم پرداخت مهریه، سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی ملاک قانونی است. طرح های پیشنهادی مانند محدودیت مهریه به ۱۴ سکه یا ۵ سکه تاکنون به قانون تبدیل نشده و اجرایی نیستند.
مهریه از جمله حقوق مالی زن در عقد نکاح است که از دیرباز در نظام حقوقی ایران جایگاه ویژه ای داشته است. این حق که به محض جاری شدن صیغه عقد بر ذمه مرد مستقر می شود، می تواند منشأ آثار حقوقی و مالی گسترده ای باشد. با توجه به تحولات اقتصادی و اجتماعی، قوانین مربوط به مهریه همواره مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند و ابهامات زیادی پیرامون سقف مهریه، نحوه مطالبه، امکان تقسیط و پیامدهای عدم پرداخت آن وجود دارد. در این مقاله، به بررسی جامع و به روزترین قوانین و رویه های قضایی مربوط به مهریه در سال ۱۴۰۴ می پردازیم تا تصویری شفاف از این موضوع مهم ارائه شود و به شایعات رایج در این زمینه پاسخ داده شود.
تعریف مهریه و اقسام آن
مهریه، مالی است که مرد در هنگام عقد ازدواج به زن می دهد یا متعهد می شود که در آینده بپردازد. این مال، ملک مطلق زن بوده و او می تواند هرگونه تصرفی در آن داشته باشد. در اصطلاح حقوقی، مهریه یک دین بر عهده زوج است که به محض انعقاد عقد نکاح، زوجه مالک آن می شود. مهریه به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می شود که هر یک آثار حقوقی خاص خود را دارند:
مهریه عندالمطالبه
مهریه عندالمطالبه به مهریه ای اطلاق می شود که زن می تواند هر زمان که بخواهد آن را از همسر خود طلب کند و مرد موظف به پرداخت فوری آن است. در این نوع مهریه، نیازی به اثبات توانایی مالی مرد برای پرداخت نیست و صرف مطالبه زن، او را محق به دریافت مهریه می کند. اگر مرد از پرداخت مهریه عندالمطالبه امتناع کند و اموالی برای توقیف داشته باشد، زن می تواند از طریق مراجع قانونی اقدام به توقیف و وصول آن نماید. این نوع مهریه رایج ترین نوع مهریه در ایران است.
مهریه عندالاستطاعه
مهریه عندالاستطاعه نوعی از مهریه است که پرداخت آن مشروط به توانایی مالی مرد است. در این حالت، زن زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت شود مرد توانایی پرداخت آن را دارد. اثبات این توانایی مالی بر عهده زن است. اگر مرد در زمان مطالبه مهریه، توانایی مالی نداشته باشد، زن نمی تواند او را ملزم به پرداخت کند. این نوع مهریه کمتر رایج است و معمولاً در شرایط خاص و با توافق طرفین در سند ازدواج درج می شود. هدف از این نوع مهریه، حمایت از مرد در برابر تعهدات مالی خارج از توان اوست.
سقف مهریه برای تعیین و ثبت در سند ازدواج
یکی از سؤالات بنیادین در خصوص مهریه، محدودیت های قانونی برای تعیین و ثبت آن در سند ازدواج است. باید به صراحت و بدون ابهام بیان کرد که در نظام حقوقی کنونی ایران، هیچ سقف قانونی برای تعداد سکه یا میزان مالی که زوجین می توانند به عنوان مهریه تعیین کرده و در سند ازدواج ثبت کنند، وجود ندارد. زوجین می توانند با توافق یکدیگر، مهریه ای با هر میزان، اعم از یک سکه یا هزاران سکه، یا حتی مالی غیر از سکه (مانند ملک، خودرو، انجام یک سفر، آموزش هنری و غیره) تعیین کنند. این توافق کاملاً معتبر و لازم الاجرا خواهد بود.
فرایند ثبت مهریه در سند ازدواج نیز تابع همین اصل است؛ یعنی دفترخانه های رسمی ازدواج موظف به ثبت هر میزان مهریه ای هستند که زوجین بر آن توافق کرده اند. هزینه های مربوط به ثبت مهریه (حق ثبت) نیز وجود دارد که بر اساس تعرفه های قانونی تعیین می شود و ارتباطی با مالیات مهریه به معنای رایج آن ندارد. شایعاتی که گاهی درباره وجود مالیات مستقیم بر مهریه مطرح می شود، در حال حاضر صحت قانونی ندارد و باید از اطلاعات نادرست در این زمینه پرهیز کرد.
با این حال، با وجود عدم وجود سقف قانونی برای تعیین مهریه، همواره توصیه می شود که زوجین با در نظر گرفتن واقعیت های اقتصادی و توانایی مالی مرد، مهریه ای معقول و متناسب تعیین کنند. این امر می تواند از بروز مشکلات و اختلافات مالی شدید در آینده جلوگیری کرده و به پایداری بنیان خانواده کمک شایانی کند. تعیین مهریه فراتر از توان مالی مرد، هرچند از نظر حقوقی معتبر است، اما در عمل می تواند به چالش های جدی برای هر دو طرف منجر شود.
سقف مهریه برای اعمال مجازات حبس (ماده 22 قانون حمایت خانواده)
با وجود اینکه هیچ سقفی برای تعیین مهریه وجود ندارد، محدودیت های قانونی مهمی در خصوص جنبه کیفری و مجازات حبس ناشی از عدم پرداخت مهریه اعمال می شود. این محدودیت ها بر اساس ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده مصوب سال ۱۳۹۱ تعیین شده اند. بر اساس این ماده، تنها تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن، می توان برای عدم پرداخت مهریه، مرد را با مجازات حبس مواجه کرد.
ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده به صراحت بیان می دارد: هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده ۲ قانون اجرای محکومیت های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد، در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج (تمکن مالی) ملاک پرداخت است.
معنای مازاد بر 110 سکه
تفسیر این ماده بسیار حائز اهمیت است: مازاد بر ۱۱۰ سکه بهار آزادی، همچنان یک دین معتبر بر عهده مرد محسوب می شود و زن حق دارد آن را مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است. با این حال، عدم پرداخت این بخش از مهریه (مازاد بر ۱۱۰ سکه) منجر به حبس مرد نخواهد شد. برای وصول این بخش از مهریه، زن باید تمکن مالی مرد را در دادگاه اثبات کند. در صورت اثبات تمکن مالی، دادگاه حکم به پرداخت می دهد، اما در صورت عدم توانایی مالی مرد، وی زندانی نمی شود.
رویه قضایی جدید و کاهش موارد صدور حکم جلب
لازم به ذکر است که رویه های قضایی در سال های اخیر به سمت کاهش شدید موارد صدور حکم جلب برای مهریه، حتی برای مهریه های زیر ۱۱۰ سکه، حرکت کرده است. با توجه به شرایط اقتصادی و با هدف کاهش جمعیت کیفری زندان ها، دادگاه ها در صورت ارائه دادخواست اعسار از سوی زوج و اثبات عدم تمکن مالی برای پرداخت یکجای مهریه، معمولاً حکم به تقسیط مهریه می دهند. این تقسیط می تواند شامل یک پیش پرداخت (که آن هم در صورت عدم تمکن مالی ممکن است به صفر برسد) و اقساط ماهانه باشد. در این شرایط، تنها در صورتی که مرد از پرداخت اقساط تعیین شده خودداری کند و یا توانایی مالی او برای پرداخت اثبات شود اما وی از پرداخت امتناع ورزد، امکان صدور حکم جلب مجدد وجود دارد. بنابراین، در حال حاضر، صرف عدم پرداخت مهریه (حتی زیر ۱۱۰ سکه) به صورت خودکار منجر به حبس نمی شود و دادگاه ابتدا به توانایی مالی و درخواست اعسار توجه می کند.
| میزان مهریه | وضعیت حقوقی | امکان حبس زوج |
|---|---|---|
| تا 110 سکه بهار آزادی | دین بر عهده زوج، با قابلیت مطالبه و توقیف اموال | بله، در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار یا عدم رعایت اقساط |
| مازاد بر 110 سکه | دین بر عهده زوج، با قابلیت مطالبه و توقیف اموال (در صورت اثبات تمکن مالی) | خیر، عدم پرداخت آن منجر به حبس نمی شود |
| طرح 14 یا 5 سکه (پیشنهادی) | در حال حاضر طرح و پیشنهاد است و قانون نیست | در صورت تصویب، سقف حبس به این میزان کاهش می یابد |
وضعیت طرح های جدید مهریه (14 سکه و 5 سکه): شایعات و واقعیت ها
در سال های اخیر و با توجه به چالش های اقتصادی و افزایش آمار پرونده های مهریه در محاکم قضایی، بحث هایی در خصوص اصلاح قوانین مهریه مطرح شده است. از جمله مهم ترین این بحث ها، طرح هایی برای محدود کردن جنبه کیفری مهریه به اعدادی کمتر از ۱۱۰ سکه است. دو طرح ۱۴ سکه و ۵ سکه از جمله این پیشنهادات هستند که ابهامات زیادی در افکار عمومی ایجاد کرده اند.
طرح 14 سکه
طرح ۱۴ سکه به پیشنهادی اشاره دارد که به موجب آن، سقف مهریه برای اعمال مجازات حبس به ۱۴ سکه تمام بهار آزادی کاهش یابد. هدف اصلی از این طرح، کاهش جمعیت کیفری زندان ها و ممانعت از زندانی شدن مردان به دلیل عدم پرداخت مهریه است. با این تفسیر، مرد تنها تا سقف ۱۴ سکه با مجازات حبس روبرو خواهد شد و برای مبالغ مازاد بر آن، حبس اعمال نمی گردد. لازم به تأکید است که این طرح تا سال ۱۴۰۴ (و در زمان نگارش این مقاله) هنوز به تصویب نهایی نرسیده و به قانون تبدیل نشده است. بنابراین، آنچه در حال حاضر معتبر و لازم الاجراست، همان سقف ۱۱۰ سکه برای جنبه کیفری مهریه است.
طرح 5 سکه
طرح ۵ سکه نیز پیشنهاد دیگری است که حتی محدودیت بیشتری را برای جنبه کیفری مهریه قائل شده و قصد دارد سقف حبس را به ۵ سکه کاهش دهد. این طرح هم مانند ۱۴ سکه، با هدف مشابه کاهش زندانیان مهریه و تسهیل فرآیند ازدواج مطرح شده است. اما این طرح نیز صرفاً یک پیشنهاد است و تاکنون به تصویب نرسیده و در سال ۱۴۰۴ (زمان نگارش) هیچ وجاهت قانونی ندارد.
چرایی طرح این پیشنهادات
این پیشنهادات در راستای دغدغه هایی نظیر کاهش جمعیت کیفری زندان ها، جلوگیری از بروز مشکلات مالی و اجتماعی برای زوجین، و متناسب سازی تعهدات مالی در ازدواج با واقعیت های اقتصادی جامعه مطرح شده اند. طرفداران این طرح ها معتقدند که مهریه های سنگین نه تنها ضامن خوشبختی و پایداری زندگی مشترک نیست، بلکه خود می تواند عامل بروز اختلافات و آسیب های اجتماعی شود.
در مجموع، با وجود بحث های گسترده پیرامون این طرح ها، نتیجه گیری قطعی این است که در حال حاضر هیچ یک از طرح های ۱۴ سکه و ۵ سکه به قانون تبدیل نشده اند. بنابراین، سقف ۱۱۰ سکه برای جنبه کیفری مهریه (با رویه جدید قضایی که بر اعسار و تقسیط تأکید دارد) همچنان معتبر است. هرگونه تغییر در این خصوص نیازمند طی مراحل قانونی از جمله تصویب در مجلس شورای اسلامی و تأیید شورای نگهبان است.
طرح های ۱۴ سکه و ۵ سکه در خصوص محدودیت مهریه برای اعمال مجازات حبس، تنها پیشنهاداتی در مجلس هستند و تا سال ۱۴۰۴ به قانون تبدیل نشده اند. بنابراین، سقف ۱۱۰ سکه برای جنبه کیفری مهریه همچنان معتبر است.
نحوه مطالبه مهریه و راهکارهای قانونی برای زوج و زوجه
مطالبه مهریه، چه برای زن و چه برای مرد، می تواند فرآیندی پیچیده باشد که نیازمند آگاهی از مراحل و راهکارهای قانونی است. آشنایی با این روش ها به زوجین کمک می کند تا در زمان نیاز، تصمیمات آگاهانه تری بگیرند و حقوق خود را پیگیری کنند.
مطالبه از طریق اجرای ثبت
یکی از راه های قانونی برای مطالبه مهریه، اقدام از طریق اداره ثبت اسناد و املاک است. اگر سند ازدواج رسمی باشد، زن می تواند به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده، مراجعه کرده و تقاضای صدور اجراییه مهریه را نماید. این روش به دلیل سرعت نسبی بیشتر و عدم نیاز به تشکیل پرونده قضایی اولیه، در سالیان اخیر مورد توجه قرار گرفته است. پس از صدور اجراییه و ابلاغ آن به مرد، اگر وی در مدت ۱۰ روز مهریه را پرداخت نکند، زن می تواند با معرفی اموال و دارایی های مرد که جزء مستثنیات دین نباشد، از طریق اجرای ثبت اقدام به توقیف و فروش آنها برای وصول مهریه کند. توقیف حقوق کارمندی (یک چهارم در زمان تأهل و یک سوم در صورت جدایی و عدم ازدواج مجدد مرد) نیز از این طریق امکان پذیر است.
مطالبه از طریق دادگاه خانواده
در صورتی که زن قادر به معرفی اموالی از مرد در اجرای ثبت نباشد یا مهریه او غیر از سکه و وجه رایج باشد و یا حتی اگر سند ازدواج رسمی نباشد، می تواند با تقدیم دادخواست به دادگاه خانواده، مطالبه مهریه خود را آغاز کند. در این روش، دادگاه پس از بررسی مدارک و شواهد، حکم به پرداخت مهریه می دهد. این فرآیند ممکن است طولانی تر از روش ثبتی باشد و مستلزم پرداخت هزینه دادرسی است. در این مرحله، نقش اثبات تمکن مالی یا عدم تمکن مالی مرد اهمیت می یابد.
دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
در صورتی که مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه تقدیم کند. این دادخواست باید به همراه لیستی از اموال، حساب های بانکی، درآمد و هزینه های زندگی مرد باشد تا دادگاه بتواند وضعیت مالی او را به دقت بررسی کند. اگر دادگاه اعسار مرد را تأیید کند، حکم به تقسیط مهریه صادر می شود و مرد از مجازات حبس معاف خواهد شد. تقسیط مهریه معمولاً شامل یک پیش پرداخت (که میزان آن بسته به توان مالی مرد متغیر است و حتی ممکن است صفر شود) و اقساط ماهانه می باشد. اگر مرد اقساط تعیین شده را مرتب پرداخت نکند، زن می تواند مجدداً از طریق دادگاه اقدام کرده و حکم جلب او را دریافت کند.
تقسیط مهریه
فرآیند تقسیط مهریه از جمله راهکارهای مهم برای مردانی است که توانایی پرداخت یکجای مهریه را ندارند. دادگاه با بررسی دقیق وضعیت مالی زوج (شغل، درآمد، دارایی ها، بدهی ها و هزینه های ضروری زندگی)، مبلغ پیش پرداخت و تعداد و میزان اقساط ماهانه را تعیین می کند. این تصمیم به گونه ای اتخاذ می شود که هم حقوق زن برای دریافت مهریه حفظ شود و هم مرد بتواند با توجه به توانایی های مالی خود، از عهده این تعهد برآید. در برخی موارد، حتی پیش پرداخت نیز ممکن است حذف شده و تمامی مهریه به صورت اقساط بلندمدت تعیین گردد.
محاسبه مهریه به نرخ روز
بر اساس قانون، اگر مهریه وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تعیین آن نسبت به سال اجرای عقد (توسط بانک مرکزی) محاسبه و پرداخت خواهد شد. اما اگر مهریه به صورت سکه یا طلا تعیین شده باشد، ارزش آن در زمان مطالبه و بر اساس نرخ روز سکه یا طلا محاسبه می شود. این موضوع اهمیت زیادی در شرایط تورمی جامعه دارد و به حقوق زن کمک می کند تا ارزش واقعی مهریه خود را حفظ کند. این محاسبه معمولاً بر اساس نظر کارشناس رسمی دادگستری یا استعلام از مراجع ذی صلاح صورت می گیرد.
نکات مهم و توصیه های حقوقی برای ازدواج و طلاق
آگاهی از ابعاد حقوقی مهریه و سایر حقوق و تعهدات زوجین، از اهمیت بالایی برخوردار است. این آگاهی می تواند به پیشگیری از بسیاری از مشکلات در طول زندگی مشترک و در صورت بروز اختلافات کمک کند.
قبل از ازدواج
- مشاوره حقوقی: قبل از تعیین مهریه و امضای سند ازدواج، حتماً با یک مشاور حقوقی یا وکیل متخصص خانواده مشورت کنید تا از تمامی ابعاد و پیامدهای حقوقی مهریه و شروط ضمن عقد آگاه شوید.
- تعیین مهریه معقول: مهریه ای را تعیین کنید که متناسب با توان مالی مرد و واقعیت های اقتصادی باشد. مهریه های سنگین، هرچند ممکن است در ظاهر جذاب باشند، اما در عمل می توانند موجب بروز مشکلات جدی و حتی متزلزل شدن بنیان خانواده شوند.
- مطالعه شروط ضمن عقد: شروط ضمن عقد از جمله مواردی هستند که می توانند حقوق زن را تقویت کنند (مانند حق طلاق، حق تعیین مسکن، حق اشتغال و غیره). زوجین باید با آگاهی کامل این شروط را مطالعه و در صورت توافق، در سند ازدواج درج کنند.
در حین زندگی مشترک
- مستندسازی پرداخت ها: اگر مرد بخشی از مهریه را به صورت نقدی یا اقساطی پرداخت می کند، حتماً مستندات معتبر (مانند رسید بانکی، اقرارنامه کتبی با امضای زن و شهود) را تهیه و نگهداری کند. این اسناد در صورت بروز اختلافات بعدی، برای اثبات پرداخت مهریه بسیار کارآمد خواهند بود.
در صورت بروز اختلاف
- تلاش برای مصالحه: در صورت بروز اختلافات، ابتدا سعی در حل مسالمت آمیز مسائل از طریق گفت وگو، مشاوره خانواده یا ریش سفیدی داشته باشید.
- عدم پنهان کردن اموال: مردان باید از پنهان کردن اموال و دارایی های خود برای فرار از پرداخت مهریه خودداری کنند. این عمل می تواند منجر به جرم فرار از دین شود و پیامدهای قانونی سنگینی به دنبال داشته باشد.
- آگاهی از حقوق و تعهدات: در صورت عدم امکان مصالحه و ناچار به مراجعه به مراجع قضایی، هر دو طرف باید به طور کامل از حقوق و تعهدات قانونی خود آگاه باشند و تحت راهنمایی وکیل متخصص، اقدامات لازم را انجام دهند.
حق حبس
حق حبس، یکی از حقوق قانونی زن باکره است که به موجب آن، زن می تواند تا زمانی که مهریه او به طور کامل پرداخت نشده، از تمکین خاص (نزدیکی) و تمکین عام (انجام وظایف زناشویی) خودداری کند. اعمال حق حبس، زن را از دریافت نفقه محروم نمی کند، مگر اینکه قبلاً به اختیار خود به تمکین رضایت داده باشد. این حق تنها در صورتی برای زن وجود دارد که رابطه زناشویی میان زوجین اتفاق نیفتاده باشد و با پرداخت حتی قسمتی از مهریه یا پرداخت پیش قسط در صورت تقسیط، حق حبس ساقط نمی شود و این حق تا پرداخت کامل مهریه (حداقل آن بخشی که عندالمطالبه است) باقی می ماند.
سوالات متداول
آیا قانون جدید مهریه ۱۴ سکه تصویب و اجرایی شده است؟
خیر، قانون جدید مهریه ۱۴ سکه تاکنون (سال ۱۴۰۴) تصویب و اجرایی نشده است. این موضوع تنها در حد یک طرح پیشنهادی در مجلس مطرح بوده و هنوز مراحل قانونی را برای تبدیل شدن به قانون طی نکرده است.
سقف مهریه در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
برای تعیین مهریه، هیچ سقف قانونی وجود ندارد و زوجین می توانند هر میزان مهریه ای را توافق کنند. اما برای اعمال مجازات حبس ناشی از عدم پرداخت مهریه، سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی ملاک است. مازاد بر این میزان، دین محسوب می شود اما منجر به حبس نمی گردد.
اگر مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه باشد، بقیه آن چه می شود؟
اگر مهریه بیشتر از ۱۱۰ سکه باشد، مازاد بر آن همچنان دین بر عهده مرد است و زن حق مطالبه آن را دارد. اما برای وصول این بخش از مهریه، زن باید تمکن مالی مرد را در دادگاه اثبات کند. در صورت عدم اثبات تمکن مالی یا عدم توانایی پرداخت، مرد برای مازاد بر ۱۱۰ سکه زندانی نخواهد شد.
آیا در قانون جدید مهریه زندان دارد؟
بله، در قانون فعلی، عدم پرداخت مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی، همچنان می تواند منجر به حبس زوج شود، به شرطی که تمکن مالی او اثبات شده و یا دادخواست اعسار او رد شده باشد و یا اقساط تعیین شده را پرداخت نکند. اما رویه قضایی جدید به سمت اعسار و تقسیط و کاهش موارد حبس پیش رفته است.
قانون جدید مهریه از کی اجرا می شود؟
طرح های مربوط به تغییر سقف مهریه برای حبس (مانند ۱۴ یا ۵ سکه) هنوز به قانون تبدیل نشده اند و تاریخ دقیقی برای اجرای آنها وجود ندارد. تا زمان تصویب نهایی و ابلاغ رسمی، قوانین قبلی (سقف ۱۱۰ سکه برای حبس) معتبر هستند.
آیا برای مهریه مالیات باید پرداخت کرد؟
خیر، در حال حاضر هیچ مالیات مستقیمی بر خود مهریه در زمان تعیین یا ثبت آن وجود ندارد. شایعات مربوط به مالیات مهریه صحت قانونی ندارد. البته هزینه های حق الثبت مهریه در دفترخانه ها بر اساس تعرفه های قانونی دریافت می شود که با مالیات متفاوت است.
آیا بعد از ازدواج مجدد زوجه، مهریه او از ازدواج قبلی ساقط می شود؟
خیر، ازدواج مجدد زوجه تأثیری بر حق او برای دریافت مهریه از ازدواج قبلی ندارد. مهریه حقی است که با عقد نکاح اول بر ذمه مرد مستقر شده و حتی پس از طلاق و ازدواج مجدد زن نیز پابرجا می ماند و او می تواند آن را مطالبه کند.
در صورت فوت زوجه، مهریه او چه می شود؟
مهریه جزو ترکه متوفی محسوب می شود و پس از فوت زن، ورثه قانونی او (از جمله فرزندان، پدر و مادر و حتی همسر) می توانند نسبت به مطالبه سهم الارث خود از مهریه اقدام کنند.
آیا در صورت خیانت زوجه، مهریه به او تعلق می گیرد؟
بله، مهریه به نفس عقد نکاح تعلق می گیرد و ربطی به سوءرفتار یا خیانت زن ندارد. حتی در صورت اثبات خیانت زن، او همچنان مستحق دریافت مهریه خود است. البته در برخی موارد ممکن است این موضوع در تعیین نفقه یا اجرت المثل تأثیرگذار باشد، اما اصل مهریه را ساقط نمی کند.
نتیجه گیری
مهریه به عنوان یک حق قانونی و شرعی برای زن، همچنان از ارکان اصلی عقد نکاح در نظام حقوقی ایران محسوب می شود. در حال حاضر و تا سال ۱۴۰۴، هیچ سقف قانونی برای تعیین میزان مهریه وجود ندارد و زوجین می توانند به هر میزان که توافق کنند، آن را در سند ازدواج ثبت نمایند. با این حال، در بحث اجرای مهریه و اعمال مجازات حبس برای مرد، سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی ملاک است. این به معنای آن نیست که مهریه های بیش از ۱۱۰ سکه قابل وصول نیستند، بلکه برای مازاد بر این میزان، زن باید توانایی مالی مرد را اثبات کند و عدم پرداخت آن منجر به حبس نمی شود.
تغییرات رویه قضایی در سال های اخیر نیز به سمت کاهش موارد صدور حکم جلب برای مهریه، با تأکید بر اعسار و تقسیط، سوق یافته است. همچنین، طرح های پیشنهادی مانند محدودیت مهریه به ۱۴ یا ۵ سکه برای جنبه کیفری، هنوز به قانون تبدیل نشده و صرفاً در حد بحث و بررسی باقی مانده اند. آگاهی کامل از این قوانین و رویه ها، برای تمامی افراد در آستانه ازدواج، درگیر اختلافات خانوادگی یا حتی فعالان حقوقی ضروری است تا بتوانند تصمیمات آگاهانه و مسئولانه ای در مورد این حق مالی مهم بگیرند و از بروز مشکلات حقوقی و اجتماعی جلوگیری کنند.