یکی از انواع درختان میوه که کاشت آن در سطوح وسیع و برداشت بالا به واسطه ی با ارزش بودن محصول آن به شدت اقتصادی و به صرفه است درخت بادام است، افراد مختلفی در بسیاری از استانهای کشور در فکر احداث باغ بادام بوده و اولین سوالی که در ذهن آنها مطرح می شود این است که آیا کاشت بادام در شرایط آب و هوایی منطقه ی ما سود ده خواهد بود یا خیر؟ در این مقاله سعی داریم شما را با شرایط کاشت درختان بادام در مناطق سردسیر و چالش هایی که با آنها دست به گریبان خواهید بود آشنا کنیم تا با دیدی باز بتوانید باغ بادام را در منطقه ی سردسیر احداث کرده و به موفقیت دست پیدا کنید.
فاکتورهای مهم در احداث باغ بادام در مناطق سردسیر:
در مورد احداث باغ بادام در مناطق سردسیر چالشهایی پیش روی باغداران است که کلید موفقیت در باغداری بادام در مناطق سردسیر داشتن راه حل مناسب برای مقابله با آن چالشها خواهد بود،در این قسمت با اشاره به چالش های باغداری بادام در مناطق سردسیر راه داشتن یک باغ موفق و سود ده در این مناطق را به شما می آموزیم.
سرما زدگی به دو صورت زمستانه و بهاره در مناطق سردسیر اتفاق می افتد، سرما زدگی زمستانه در اثر عدم تحمل کافی ریشه درخت به سرما و یخبندان خاک رخ داده و سرما زدگی بهاره معمولا پس از شکوفه دهی درختان در مناطق سردسیر و به صورت سرمای دیر رس در بهار رخ می دهد.
راه های بسیاری برای مقابله با سرمازدگی درختان بادام در مناطق سردسیر پیشنهاد می شود اما هیچ کدا به اندازه ی استفاده از ارقام مقاوم نسبت به سرمای زمستان و ارقام دیرگل که پس از سپری شدن سرمای دیر رس بهاره شکوفه داده و از سرمازدگی بهاره در اما می مانند نمی تواند برای مقابله با این چالش موثر باشد.
نهال بادام آذر خوشه ای، و نهال بادام سوپر نوا همگی ارقام بادامی هستند که برای کاشت در مناطق سردسیر به واسطه ی مقاومت در برابر سرمای زمستان و دیر گل بودن و فرار از سرمای دیر رس بهاره بسیار مناسب هستند، بازم به ذکر است که میزان باردهی این ارقام نیز در مقابل ارقام قدیمی بادام مخصوص مناطق سردسیر قابل ملاحظه است.
- خاک مناسب کاشت بادام در مناطق سردسیر:
در مناطق سردسیر که معمولا کوهستانی هستند مساله ی بسیار مهمی که در مورد احداث باغ بادام مطرح می شود فراهم آوردن خاک مناسب برای کاشت بادام است، درختان بادام برای رشد بهتر به خاک لومی با بافت سبک و زهکش خوب احتیاج دارد اما در خاک شنی و یا سنگلاخی در دامنه ی کوه ممکن است نتواند به عملکرد مطلوب خود نزدیک شود، بنابراین چنانچه قصد احداث باغ در مناطق سردسیر و کوهستانی را دارید باید بدانید که فراهم کردن بستر خاک مناسب برای پرورش درخت بادام بسیار اهمیت دارد.
شما می توانید قبل از اقدام به احداث باغ بادام از خاک زمین مورد نظر خود نمونه ای را به آزمایشگاه تجزیه ی خاک بفرستید تا بافت خاک و اسیدیته ی آن را به خوبی تعیین کرده و در صورت نیاز به اصلاح، اصلاخات لازم را انجام دهید.
در رابطه با اسیدیته نیز توجه داشته باشید که اسیدیته ی خنثی تا کمی قلیایی برای پرورش درختان بادام مناسب است، در مناطق سردسیر معمولا مشکل قلیایی بودن خاک وجود ندارد اما در صورت قلیایی یا آهکی بودن خاک توصیه می شود با ایتفاده از ترکیبات گوگردی و یا گوگرد به میزان لازم اسیدیته را اصلاح نمایید.
- آفات و بیماریهای رایج بادام در مناطق سردسیر:
آفات و بیماریها هم مانند سایر موجودات زنده از شرایط آب و هوایی تابعیت کرده و در مناطق سردسیر با زمستانهای طولانی و سردسیر آن دسته از آفات و بیماریها می توانند زنده بمانند و در درختان بادام ایجاد خسارت کنند که دیاپوز و یا مرحله ی مقاوم داشته باشند.
کرم سفید ریشه:
یکی از آفات خطرناک بادام به ویژه در مناطق سردسیر کرم سفید ریشه است، این آفت که در بهار و در خرداد ماه درختان بادام ضعیف و حساس را شناسایی کرده و در کنار ریشه ی آنها تخم می گذارد تا زمان رسیدن به بلوغ سه سال فرصت دارد که آسیب شدیدی را به درختان بادام وارد کند.
باغداران بادام و گردو و حتی دیگر ارقام درختان میوه در مناطق سردسیر معمولا با این آفت درگیر بوده و همواره به فکر راه حلی برای مقابله با این آفت هستند، در مقابله با این آفت ما برای شما یک راه حل ساده داریم و آنهم تقویت درختان بادام است، اما تقویت درختان بادام تنها به معنای کود دهی و آبیاری درست و اصولی نیست بلکه درختان بادام شما باید به صورت ژنتیکی نیایی مقابله با آفت را داشته باشند بنابراین در صورتی که قصد احداث باغ در مناطق سردسیر را دارید از اهمیت در ارقام مقاوم چشم پوشی نکنید.
سوسک شاخک بلند رزاسه:
این آفت که لارو خود را روی سرشاخه های درختان ضعیف قرار می دهد سبب سبز خشکیدگی سرشاخه های بادام شده و کاهش چشمگیری در عملکرد درختان بادام سردسیری ایجاد می کند، این افت یک نسل در سال دارد اما با همان یک نسل خسارت زیادی را می تواند به درختان بادام بزند.
این آفت هر چند خطرناک است اما لازم است بدانید در مقابل درختان تقویت شده و مقاوم هیچ راهی برای نفوذ نداشته و به سمت این درختان نمی رود، بنابراین در مورد کنترل این آفت نیز در مناطق سردسیر بهترین راه استفاده از ارقام مقاوم بادام خواهد بود.
بهترین ارقام بادام مناسب برای مناطق سردسیر:
در رابطه با بهترین رقم بادام مناسب برای مناطق سردسیر باید نکات مهمی که در بخش پیشین بیان شد حتما لحاظ شود، به عنوان مثال مقاومت درختان بادام در برابر ابتلا به آفات و بیماریها و مقاومت نسبت به سرمازگی بهاره و یا سرمازدگی در زمستان باید از شروط اصلی در انتخاب نوع رقم بادام برای احداث باغ بادام در مناطق سردسیر باشد.
شرط دیگر در انتخاب بهترین برای مناطق سردسیر این است که نهال را از مراکز فروش نهال بادام که به صورت معتبر فعالیت می کنند خریداری کنید، شاید برای شما این پرسش مطرح شود که معتبر بودن و مجوز دار بودن نهالستان چه اهمیتی دارد؟ در پاسخ باید عنوان کرد در صورتی که به دنیال ارقام پر بار و تجاری باشید این ارقام به صورت پیوندی بر پایه ی ارقام مقاوم تولید شده و در دسترس باغداران قرار می گیرد، در صورتی که از نهالستانهای نامعتبر خریداری شود هیچ تضمینی برای سلامت و اصالت نهال خریداری شده وجود ندارد و ممکن است نهالی را خریداری کنید که همراه با خود آفت و یا بیماری وارد باغ کند.
نکته ی سوم در مورد بهترین رقم بادام که باید در نظر گرفته شود این است که میزان باردهی رقم بادام باید برای باغدار به صرفه باشد، ارقام قدیمی و بومی بادام باردهی بالایی ندارند و برای احداث باغ تجاری مناسب نیستند اما باردهی ارقام تجاری بادام معمولا بالا بوده و هزینه ای که صرف هر هکتار از این باغ می شود بازدهی خوبی خواهد داشت.
نکته ی چهارم در مورد بهترین رقم بادام این است که باید شروع باردهی در آن رقم نهایتا دو الی سه سال پس از کاشت نهال آغاز شود و یا به اصطلاح زود بازده باشد، درختان بادامی که زو بازده باشند باغدار را زودتر به بهره برداری اقتصادی رسانده و در هزینه های باغداری به میزان قابل توجهی صرفه جویی خواهند کرد.
نکته ی نهایی در مودر بهترین رقم بادام در نظر گرفتن قیمت نهال بادام است، به هر حال منابع مالی باغداران در ابتدای کمار برای تاسیس باغ محدود بوده و هر کس دوست دارد نهایت صرفه جویی را در منابع مالی کند، اما لازم است به شما یادآوری کنیم که هزینه ای که بابت خرید نهال بادام در ارقام تجاری و مرغوب می کنید به زودی با سودی که عاید شما خواهند کرد و به واسطه ی زود بازده بودن به شما بر خواهد گشت.
در نظر داشته باشید که مقاومت داشتن درختان به شرایط نامساعد محیطی و آفات و بیماریها یکی از دلایل اصلی در اختلاف قیمت نهال بادام در نهالستانهای مختلف است اما بالاتر بودن قیمت نهال در یک نهالستان معتبر که برای نهال بادام خود گواهی تاییدسلامت و شناسنامه ی اصالت تهیه کرده نباید برای خرید شما بازدارنده باشد چرا که با خرید نهال ارزان اما بدون گواهی و شناسنامه ضرر بزرگی را به آینده ی باغ خود خواهید زد و خسارتی را در سالهای بعد متحمل می شوید که در نهایت سود زیادی از باغداری حاصل شما نمی شود.
یکی از معروفترین ارقام بادام مناسب برای مناطق سردسیر است، این رقم بادام که در شرایط مساعد تا 4 تن محصول در هکتار تولید می کند را در باغ می توانید به فاصله ی 4 متر از یکدیگر بکارید و به واسطه ی دیر گل بودن مقاومت خوبی نسبت به سرمازدگی بهاره نشان خواهد داد.
در زمان کاشت این درخت باید به انتخاب نهال بادام گرده افشان مناسب نیز دقت داشته باشید، در مناطق سردسیر برای گرده افشانی این بادام و تولید میوه بیشتر و بهتر مناسب است، در نظر داشته باشید که این رقم بادام مقاومت خوبی نسبت به خشکی و کم آبی نشان داده و بنابراین در مناطقی که بارندگی مناسبی داشته باشند این بادام را می توان حتی به صورت دیم کاشت.
نهال بادام مامایی یکی از ارقام صاداتی بادام ایرانی بوده که بازار خوبی را توانسته در خارج از کشور پیدا کند و هر ساله باغداران بسیاری را ترغیب به احداث باغ با این رقم می کند، این رقم بادام معمولا در مناطق با ارتفاع کم تا 2500 متر از سطح دریا می توان کاشت و در شرایط مساعد می تواند تا 4 تن محصول در هکتار تولید کند.
این رقم بادام را نیز می توانید به فاصله ی 4 متر از یکدیگر بکارید و به دلیل دیر گل بودن نسبت به سرمای بهاره نیز مقاومت دارد، مقاومت نسبت به آفات و بیماریها از مزیتهای دیگر این رقم بادام است که باید در نظر داشته باشید، در ضمن پایه ی گرده افشان مناسب برای این رقم نهال بادام تونو خواهد بود.
نهال بادام فرانیس نیز با داشتن فاکتورهای مهمی که پیش تر به آن اشاره شد برای کاشت در مناطق سردسیر بسیار مناسب است، برای گرده افشانی این رقم در مناطق سردسیر می توانید از پایه ی گرده افشان سهند استفاده کنید و این نهال بادام را می توان به راحتی در مناطق با ارتفاع 100 تا 2400 متر از سطح دریا کاشت.
این رقم نیز دیر گل بوده و مقاومت بالایی در برابر سرمای بهاره داشته و به دلیل مقاومت نسبت به سرما و یخبندان نسبت به سرمای زمستان نیز مقاومت دارد،مقاومت نسبت به آفات و بیماریهای مخصوص مناطق سردسیر نیز از دیگر ویژگیهای مهم این رقم بادام است.
نهال بادام سوپر نوا نیز از دیگر ارقام بادام مناسب برای مناطق سردسیر و یا معتدل است، این رقم بادام را در ارتفاعات مختلف از 800 تا 2500 متر از سطح دریا می توان کاشت و به دلیل دیر گل بودن از سرمای دیر رس بهاره در امان خواهد بودف باردهی این رقم بادام در شرایط مساعد می تواند به 30 کیلوگرم به ازای هر دخت برسد.
یکی از مزایای این رقم بادام این است که برای گرده افشانی نیاز به پایه ی گرده افشان نداشته و شما به جای پایه ی گرده افشان نیز می توانید نهال بارده بکارید و بهره برداری بیشتری از سطح موردنظر خود داشته باشید چرا که این رقم بادام خود گرده زا است.
نهال بادام شاهرودی 21 نیز یکی از معروفترین ارقام بادامی است که در مناطق سردسیر کاشته می شود و می تواند در شرایط مساعد تا 6 تن باردهی در هکتار داشته باشد،مانند ارقام دیگر مناسب برای مناطق سردسیر نهال بادام شاهرودی 21 نیز به واسطه ی دیر گل بودن نسبت به سرمای دیر رس بهاره مقاوم بوده و تحمل سرما و یخبندان زمستان را نیز دارد.
برای گرده افشانی مناسب این رقم می توانید از استفاده کرده و این درختان را می توانید به فاصله ی 6 متر از یکدیگر در زمینهای مسطح بکارید.
کلام آخر:
این پنج رقمی که عنوان شد تنها تعدادی از ارقام بادام هستند که برای کاشت در مناطق سردسیر مناسبند، تنها چیزی که اهمیت دارد در نظر گرفتن نکات ذکر شده در انتخاب رقم مناسب برای احداث باغ در مناطق سردسیر است، مقاومت داشتن به سرمای مستان و بهار، مقاومت داشن نسبت به آفات و بیماریها، فراهم کردن خاک و بستر رشد مناسب و خرید نهال از نهالستان معتبر فاکتورهایی است که در هر شرایطی باید در زمان خرید نهال بادام مناسب برای مناطق سردسیر در نظر داشته باشید، اهمیت دریافت مشاوره و راهنمایی در پروسه ی احداث باغ را دست کم نگیرید که به شما در رسیدن به هدف سودهی بالا کمک بسیاری خواهد کرد.