ایا صرافی پنکیک سواپ ایران را تحریم کرده؟

صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap) دسترسی کاربران با IP ایران را از تاریخ ۹ مارس ۲۰۲۲ (۱۸ اسفند ۱۴۰۰) مسدود کرده است. این محدودیت عمدتاً بر دسترسی به وب سایت تأثیر می گذارد و به دلیل ماهیت غیرمتمرکز پروتکل، مستقیماً به مسدودسازی دارایی های کاربران در بلاکچین منجر نمی شود. این صرافی محبوب غیرمتمرکز که بر بستر بایننس اسمارت چین (BSC) فعالیت می کند، به دلیل حجم بالای معاملات و امکانات متنوع، همواره مورد توجه کاربران ایرانی بوده است.

بازار ارزهای دیجیتال با سرعت فزاینده ای در حال تکامل است و هر روز شاهد پلتفرم ها و پروتکل های نوآورانه ای هستیم که به کاربران قدرت بیشتری می دهند. در این میان، صرافی های غیرمتمرکز (DEX) نقش محوری ایفا می کنند؛ پلتفرم هایی که با حذف واسطه ها، امکان معامله مستقیم دارایی ها را فراهم می آورند. پنکیک سواپ، به عنوان یکی از پیشگامان این عرصه، جایگاه ویژه ای در میان سرمایه گذاران و تریدرها، به ویژه در ایران، پیدا کرده است. با این حال، با افزایش قانون گذاری ها و پیچیدگی های ژئوپلیتیکی، چالش هایی نظیر اعمال تحریم ها حتی بر پلتفرم های غیرمتمرکز نیز سایه افکنده است. این مقاله با هدف تبیین دقیق وضعیت کنونی پنکیک سواپ برای کاربران ایرانی و ارائه راهکارهای عملی و ایمن برای ادامه فعالیت در این صرافی تدوین شده است. ما به بررسی ریشه های این تحریم ها، تفاوت های اساسی بین محدودیت های دسترسی به وب سایت و مسدودسازی دارایی ها در بلاکچین خواهیم پرداخت و راهنمایی جامع برای استفاده بهینه و امن از این پلتفرم ارائه خواهیم داد.

پنکیک سواپ چیست؟ مروری جامع بر بزرگترین صرافی غیرمتمرکز BSC

صرافی پنکیک سواپ (PancakeSwap) یک پروتکل مالی غیرمتمرکز (DeFi) است که عمدتاً بر بستر زنجیره هوشمند بایننس (Binance Smart Chain – BSC) بنا نهاده شده است. این پلتفرم از مدل بازارساز خودکار (Automated Market Maker – AMM) بهره می برد، به این معنی که کاربران به جای معامله با یک دفتر سفارش سنتی، مستقیماً با استخرهای نقدینگی تعامل دارند. پنکیک سواپ که در سپتامبر ۲۰۲۰ راه اندازی شد، به سرعت به یکی از بزرگترین و محبوب ترین صرافی های غیرمتمرکز در دنیا تبدیل گردید و به دلیل کارمزدهای پایین تر و سرعت تراکنش های بالاتر نسبت به اتریوم، مورد استقبال گسترده قرار گرفت.

تعریف و تاریخچه پنکیک سواپ

پنکیک سواپ توسط توسعه دهندگان ناشناس و با الهام از مدل یونی سواپ (Uniswap) در اتریوم، اما با تمرکز بر زنجیره هوشمند بایننس، ایجاد شد. هدف اصلی آن ارائه یک پلتفرم مبادلات توکن های BEP-20 (استاندارد توکن در BSC) به صورت غیرمتمرکز و بدون نیاز به واسطه بود. این پلتفرم به کاربران امکان می دهد تا توکن های خود را با یکدیگر مبادله کنند، در استخرهای نقدینگی مشارکت داشته باشند، و از طریق ییلد فارمینگ (Yield Farming) و استیکینگ (Staking) پاداش کسب کنند. ویژگی اصلی AMM این است که قیمت گذاری دارایی ها به جای دفتر سفارش، بر اساس نسبت دارایی ها در استخرهای نقدینگی تعیین می شود.

اهمیت و جایگاه در اکوسیستم دیفای

پنکیک سواپ به سرعت توانست جایگاه خود را در میان برترین صرافی های غیرمتمرکز تثبیت کند. این صرافی اغلب از نظر ارزش کل قفل شده (Total Value Locked – TVL) و حجم معاملات روزانه در رتبه های بالای اکوسیستم دیفای قرار می گیرد. TVL نشان دهنده میزان دارایی های دیجیتالی است که کاربران در استخرهای نقدینگی یا پروتکل های دیگر پنکیک سواپ قفل کرده اند. این حجم بالای نقدینگی، عمق بازار را افزایش داده و امکان انجام معاملات بزرگ را با لغزش قیمت (Slippage) کمتر فراهم می آورد. بایننس اسمارت چین نیز به دلیل همین پروژه و پروژه های مشابه، به یکی از رقبای جدی اتریوم در فضای دیفای تبدیل شده است.

امکانات و خدمات اصلی

پنکیک سواپ مجموعه ای گسترده از خدمات را ارائه می دهد که فراتر از صرفاً مبادله توکن ها است:

• مبادله (Swap): قابلیت اصلی برای تعویض توکن های BEP-20 و سایر شبکه های پشتیبانی شده.
• استخرهای نقدینگی (Liquidity Pools): کاربران می توانند با افزودن جفت ارزها، نقدینگی پروتکل را تامین کرده و در ازای آن کارمزد تراکنش ها و توکن های پاداش دریافت کنند.
• ییلد فارمینگ (Yield Farming): با استیک کردن توکن های LP (Liquidity Provider) که از تامین نقدینگی به دست می آید، می توان پاداش های اضافی در قالب توکن CAKE دریافت کرد.
• استیکینگ (Staking): کاربران می توانند توکن بومی CAKE را در Syrup Pools قفل کرده و توکن های دیگر یا CAKE بیشتر به عنوان پاداش دریافت کنند.
• لاتاری (Lottery): یک بازی قرعه کشی ساده که به کاربران فرصت بردن جایزه بزرگ را می دهد.
• پیش بینی قیمت (Prediction): کاربران می توانند در مورد قیمت آینده BNB شرط بندی کرده و در صورت پیش بینی صحیح، پاداش دریافت کنند.
• معاملات فیوچرز پرپچوال (Perpetual Futures): امکان معامله قراردادهای آتی دائمی با اهرم، که توسط پروتکل های زیرساختی مانند ApolloX و Vertex Protocol تامین می شود.
• NFT و بازار (NFT Marketplace): خرید و فروش توکن های غیرمثلی در بستر پنکیک سواپ.
• پل بلاکچین (Bridge): امکان انتقال دارایی بین شبکه های بلاکچین مختلف.

توکن CAKE: کاربردها و توکنومیک

CAKE توکن بومی و حاکمیتی اکوسیستم پنکیک سواپ است که بر اساس استاندارد BEP-20 ساخته شده است. این توکن کاربردهای متعددی دارد:

• حاکمیت (Governance): دارندگان CAKE می توانند در تصمیم گیری های مربوط به آینده پروتکل، مانند تغییر در کارمزدها یا توسعه ویژگی های جدید، از طریق رای گیری مشارکت کنند.
• پاداش دهی: CAKE به عنوان پاداش برای تامین کنندگان نقدینگی و فارمرهای ییلد فارمینگ استفاده می شود.
• استیکینگ: می توان CAKE را برای دریافت CAKE بیشتر یا توکن های دیگر استیک کرد.
• سوزاندن (Burning): پنکیک سواپ دارای مکانیزم های سوزاندن توکن CAKE است که به کنترل تورم و حفظ ارزش آن کمک می کند. این مکانیزم شامل سوزاندن بخشی از کارمزدهای تراکنش و همچنین توکن هایی است که در رویدادهای خاص جمع آوری می شوند.

توکنومیک CAKE به گونه ای طراحی شده که با ارائه پاداش های جذاب، نقدینگی و مشارکت کاربران را تشویق کند، در حالی که مکانیزم های سوزاندن به حفظ تعادل عرضه و تقاضا کمک می کنند. سقف عرضه اولیه CAKE در دسامبر ۲۰۲۳ از ۷۵۰ میلیون به ۴۵۰ میلیون واحد کاهش یافت که نشان دهنده تلاش برای مدیریت عرضه و افزایش ارزش بلندمدت توکن است.

شبکه های بلاکچین پشتیبانی شده

در ابتدا، پنکیک سواپ به طور کامل بر بایننس اسمارت چین متمرکز بود. اما با گذشت زمان و گسترش اکوسیستم دیفای، این صرافی به پشتیبانی از چندین شبکه بلاکچین دیگر نیز روی آورده است تا دامنه فعالیت خود را وسیع تر کند. این شبکه ها شامل:

• بایننس اسمارت چین (BSC)
• اتریوم (Ethereum)
• پالیگان (Polygon)
• آربیتروم (Arbitrum)
• ZKsync Era
• لینیا (Linea)
• بیس (Base)
• OpBNB
• آپتوس (Aptos)

این گستردگی در پشتیبانی از شبکه ها به کاربران امکان می دهد تا دارایی های خود را در بلاکچین های مختلف مدیریت کرده و از فرصت های معاملاتی و سرمایه گذاری متنوعی بهره مند شوند. هرچند که توکن ها و امکانات موجود در هر شبکه ممکن است متفاوت باشد و برای انجام تراکنش ها در هر شبکه نیاز به توکن بومی آن شبکه (برای پرداخت کارمزد گس) است.

جزئیات تحریم پنکیک سواپ برای کاربران ایرانی

در دنیای مالی غیرمتمرکز، مفهوم تحریم ها پیچیده تر از سیستم های مالی سنتی است. در مورد پنکیک سواپ و کاربران ایرانی، این موضوع ابعاد خاص خود را دارد که درک آن برای حفظ امنیت دارایی ها ضروری است.

زمان و نحوه اعلام محدودیت ها

در تاریخ ۹ مارس ۲۰۲۲ (۱۸ اسفند ۱۴۰۰)، صرافی پنکیک سواپ به طور رسمی اعلام کرد که دسترسی به وب سایت خود را برای کاربران با IP از کشورهای خاصی، از جمله ایران، عراق، کوبا، بلاروس، کنگو، کره شمالی، سودان، سوریه، زیمباوه و کریمه، محدود می کند. این اعلام به صورت یک پیام پاپ آپ در صفحه اصلی وب سایت برای کاربرانی که با IP این کشورها وارد می شدند، نمایش داده شد. این اقدام به سرعت نگرانی هایی را در میان کاربران ایرانی ایجاد کرد، زیرا پنکیک سواپ به دلیل سهولت استفاده و عدم نیاز به احراز هویت، یکی از پلتفرم های محبوب در ایران بود.

تفاوت اساسی: تحریم وب سایت در مقابل بلاکچین

نکته حیاتی در درک این تحریم، تفاوت قائل شدن بین محدودیت دسترسی به وب سایت پنکیک سواپ و مسدودسازی واقعی دارایی ها در بلاکچین است. این دو مفهوم کاملاً از یکدیگر متمایزند:

• تحریم IP-Based (محدودیت دسترسی به وب سایت): این نوع تحریم به این معناست که وب سایت پنکیک سواپ، با شناسایی آدرس IP شما، از ارائه خدمات به شما جلوگیری می کند. این کار معمولاً از طریق تنظیمات سرور یا خدمات CDN (Content Delivery Network) انجام می شود. در واقع، صرفاً وب سایت به عنوان رابط کاربری (UI) برای تعامل با پروتکل بلاکچین، به روی IPهای مشخصی بسته می شود. این امر به هیچ وجه به معنای دسترسی یا کنترل بر دارایی های شما که در کیف پول دیجیتالی تان در بلاکچین قرار دارند، نیست.
• ماهیت غیرمتمرکز بلاکچین و پروتکل پنکیک سواپ: پروتکل اصلی پنکیک سواپ که بر روی بلاکچین بایننس اسمارت چین اجرا می شود، مجموعه ای از قراردادهای هوشمند است. این قراردادهای هوشمند پس از استقرار بر روی بلاکچین، به صورت غیرقابل تغییر (Immutable) عمل می کنند و هیچ نهاد مرکزی یا حتی تیم توسعه دهنده نمی تواند مستقیماً آن ها را متوقف کند یا به دارایی های کاربران دسترسی پیدا کند. این همان جوهره تمرکززدایی است که بلاکچین به ارمغان می آورد. بنابراین، دارایی های شما در کیف پول شخصی تان، تا زمانی که کلید خصوصی کیف پولتان را در اختیار دارید، تحت کنترل شما باقی می مانند و پنکیک سواپ از نظر فنی قادر به مسدودسازی آن ها نیست.

بنابراین، تحریم اعمال شده توسط پنکیک سواپ، بیشتر یک اقدام احتیاطی برای رعایت الزامات رگولاتوری است و نباید با مسدودسازی دارایی های کاربران اشتباه گرفته شود.

تحریم پنکیک سواپ برای کاربران ایرانی صرفاً به مسدود شدن دسترسی به وب سایت از طریق IP ایران محدود می شود و ماهیت غیرمتمرکز پروتکل آن، مانع از مسدودسازی مستقیم دارایی ها در بلاکچین می گردد.

موارد مشابه: تجربیات یونی سواپ و گیت کوین

این نخستین بار نیست که پلتفرم های غیرمتمرکز با چنین چالش هایی روبرو می شوند. پیش از این، پلتفرم های دیگری نیز محدودیت هایی را برای کاربران ایرانی اعمال کرده بودند:

• یونی سواپ (Uniswap): بزرگترین صرافی غیرمتمرکز بر بستر اتریوم، نیز پیش تر در مقاطعی دسترسی کاربران با IP ایران را محدود کرده بود. با این حال، همانند پنکیک سواپ، پروتکل اصلی یونی سواپ نیز غیرمتمرکز است و دارایی ها در کیف پول شخصی کاربران امن باقی می مانند. در حال حاضر دسترسی به وب سایت یونی سواپ برای IP ایران امکان پذیر است، اما توصیه همیشگی بر استفاده از ابزارهای تغییر IP ثابت است.
• گیت کوین (Gitcoin): یک پلتفرم غیرمتمرکز برای تأمین مالی پروژه های متن باز و ارتباط توسعه دهندگان، نیز در مقطعی کاربران ایرانی را تحریم کرد.

این تجربیات نشان می دهد که حتی پروژه هایی که بر پایه تمرکززدایی بنا شده اند، در مواجهه با فشارهای رگولاتوری جهانی، ممکن است مجبور به اعمال محدودیت هایی در لایه رابط کاربری (frontend) خود شوند. این موضوع پیچیدگی های تعامل بین نوآوری بلاکچین و قوانین موجود در دنیای واقعی را برجسته می کند.

ریشه های تحریم؛ چرا حتی صرافی های غیرمتمرکز نیز محدودیت اعمال می کنند؟

سوال اصلی که ذهن بسیاری از کاربران را به خود مشغول می کند این است که چگونه یک صرافی غیرمتمرکز می تواند تحریم اعمال کند؟ پاسخ این سوال در تلاقی تکنولوژی بلاکچین با الزامات قانونی و فشارهای رگولاتوری نهفته است.

فشار رگولاتوری و قوانین بین المللی

رشد تصاعدی اکوسیستم ارزهای دیجیتال، از جمله صرافی های غیرمتمرکز، توجه نهادهای نظارتی در سراسر جهان را به خود جلب کرده است. دولت ها و سازمان های بین المللی نگران مواردی مانند پول شویی، تأمین مالی تروریسم و فرار از مالیات از طریق ارزهای دیجیتال هستند. به همین دلیل، قوانین و مقررات مربوط به حوزه کریپتو روز به روز سخت گیرانه تر می شوند. پروژه های بزرگ دیفای، حتی اگر ماهیت غیرمتمرکز داشته باشند، برای جلوگیری از مشکلات حقوقی و حفظ همکاری با نهادهای بزرگتر (مانند ارائه دهندگان نقدینگی، صرافی های متمرکز و سرمایه گذاران سازمانی) ناچار به رعایت این الزامات هستند. سازمان هایی مانند دفتر کنترل دارایی های خارجی ایالات متحده (Office of Foreign Assets Control – OFAC) تحریم های اقتصادی را علیه کشورها و افراد خاص اعمال می کنند. شرکت ها و پلتفرم هایی که در حوزه قضایی آمریکا فعالیت می کنند یا با سیستم مالی آمریکا ارتباط دارند، ملزم به رعایت این تحریم ها هستند، حتی اگر این پلتفرم ها به ظاهر غیرمتمرکز باشند. این فشارها اغلب بر لایه فرانت اند (وب سایت) پروتکل ها اعمال می شود، زیرا این لایه می تواند توسط یک نهاد مرکزی کنترل شود.

تعریف صرافی از دیدگاه کمیسیون بورس و اوراق بهادار (SEC)

یکی از مهمترین عوامل در اعمال محدودیت ها توسط دکس ها، رویکرد کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) است. SEC مسئول نظارت بر بازارهای اوراق بهادار در ایالات متحده است و تلاش می کند تا تعریف صرافی را به گونه ای گسترش دهد که پلتفرم های معاملاتی ارزهای دیجیتال، از جمله صرافی های غیرمتمرکز، را نیز در بر بگیرد. از دیدگاه SEC، هر پلتفرمی که مکانیسمی برای گردآوری و تعامل سفارش های خرید و فروش اوراق بهادار (که بسیاری از توکن های دیجیتال را شامل می شود) فراهم می کند، می تواند به عنوان یک صرافی تلقی شود و بنابراین ملزم به ثبت و رعایت مقررات است. این تعریف به وضوح نشان می دهد که تمرکز SEC بر عملکرد یک پلتفرم است، نه صرفاً بر برچسب غیرمتمرکز بودن آن.

رابرت کوهن، رئیس بخش سایبری SEC: «استفاده از بلاکچین های مختلف برای ساخت صرافی های غیرمتمرکز، مسئولیت را از سازنده اصلی سلب نمی کند. تمرکز روی برچسبی که روی چیزی می گذارید یا فناوری مورد استفاده شما نیست. تمرکز روی عملکرد و کاری است که پلتفرم شما انجام می دهد.»

بر اساس قانون (3b-16(a، هر پلتفرمی که شرایط زیر را دارا باشد، به عنوان یک بورس اوراق بهادار ملی شناخته می شود:

• ارائه معاملات اوراق بهادار.
• عملکرد به عنوان یک صرافی (جمع آوری سفارش ها و استفاده از روش های ثابت برای تعامل آن ها).

بسیاری از توکن ها از دیدگاه SEC به عنوان اوراق بهادار تلقی می شوند و از آنجا که صرافی های غیرمتمرکز نیز امکان معامله این توکن ها را فراهم می کنند و سفارش ها را بر اساس مدل AMM گردآوری می کنند، SEC تلاش دارد آن ها را نیز مشمول قوانین ثبت و نظارت بر بورس های اوراق بهادار ملی قرار دهد. این امر به معنای الزامی شدن رعایت قوانین تحریمی است که برای صرافی های متمرکز اعمال می شود.

پرونده های حقوقی گذشته: درس هایی از EtherDelta

یکی از اولین نمونه های اعمال مقررات SEC بر یک صرافی غیرمتمرکز، مربوط به EtherDelta بود. در تاریخ ۸ نوامبر ۲۰۱۸، SEC بنیان گذار EtherDelta، زاخاری کوبرن (Zachary Coburn)، را به راه اندازی یک بورس اوراق بهادار ملی ثبت نشده متهم کرد. SEC به این نتیجه رسید که EtherDelta، صرف نظر از ماهیت غیرمتمرکزش، عملکرد یک صرافی را انجام می دهد و بنابراین مشمول مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار است. این پرونده نشان داد که تیم های توسعه دهنده و بنیان گذاران پلتفرم های غیرمتمرکز، حتی اگر پروتکل اصلی کاملاً خودکار باشد، همچنان می توانند مسئولیت حقوقی داشته باشند. پنکیک سواپ نیز برای اجتناب از چنین سرنوشتی و حفظ فعالیت قانونی خود، مجبور به رعایت الزامات رگولاتوری، از جمله عدم ارائه خدمات به کشورهای تحت تحریم، شده است.

نقش قراردادهای هوشمند در قابلیت اعمال تحریم ها

برای درک عمیق تر اینکه آیا دارایی ها در پنکیک سواپ واقعاً امن هستند، باید به نوع قراردادهای هوشمند مورد استفاده نگاه کرد:

• قراردادهای Proxy (قابل تغییر)

  برخی قراردادهای هوشمند به گونه ای طراحی شده اند که امکان اعمال تغییرات و اضافه کردن قابلیت های جدید، حتی پس از استقرار، را فراهم می کنند. این قراردادها که به «قراردادهای پروکسی» (Proxy Contracts) معروف هستند، به تیم توسعه دهنده اجازه می دهند تا بدون نیاز به استقرار مجدد یک قرارداد کاملاً جدید، قابلیت هایی مانند «لیست سیاه» (Blacklist) را اضافه کنند. نمونه بارز این نوع قراردادها، استیبل کوین های تتر (USDT) و USDC هستند. به همین دلیل است که هر از چندگاهی اخباری مبنی بر مسدود شدن تعدادی تتر یا USDC شنیده می شود، زیرا توسعه دهندگان آن ها این قابلیت را در قراردادهای هوشمند خود گنجانده اند تا بتوانند آدرس های خاص را مسدود کنند.

• قراردادهای Immutable (غیرقابل تغییر)

  در مقابل، بسیاری از قراردادهای هوشمند اصلی پروتکل های دیفای، به ویژه صرافی های غیرمتمرکز مانند نسخه های اولیه یونی سواپ و پنکیک سواپ، از نوع «غیرقابل تغییر» (Immutable) هستند. این بدان معناست که پس از استقرار بر روی بلاکچین، هیچ کس، حتی تیم توسعه دهنده، نمی تواند کد آن ها را تغییر دهد یا قابلیت هایی مانند Blacklist را به آن اضافه کند. بررسی قراردادهای هوشمند پنکیک سواپ (به خصوص بخش های اصلی مبادلات و استخرهای نقدینگی) نشان می دهد که آن ها از این نوع هستند و تیم توسعه دهنده امکان مسدودسازی مستقیم دارایی های کاربران را ندارند. این ویژگی، یکی از ستون های اصلی اعتماد در دنیای دیفای است.

نتیجه گیری فنی: عدم امکان مسدودسازی مستقیم دارایی ها

با توجه به نوع قراردادهای هوشمند اصلی پنکیک سواپ، این پلتفرم از نظر فنی قادر به مسدودسازی مستقیم دارایی های کاربران در بلاکچین نیست. تحریم اعمال شده صرفاً بر دسترسی به وب سایت از طریق IP ایران تأثیر می گذارد و به معنای خطر برای دارایی های موجود در کیف پول های شخصی کاربران نیست. تا زمانی که کلید خصوصی کیف پول شما امن باشد و شما از وب سایت های فیشینگ دوری کنید، دارایی هایتان در بلاکچین امن خواهند ماند. این نکته به کاربران ایرانی اطمینان می دهد که می توانند با رعایت نکات امنیتی، همچنان از خدمات پنکیک سواپ استفاده کنند.

راهکارهای عملی برای استفاده امن از پنکیک سواپ در ایران

با وجود محدودیت های دسترسی به وب سایت پنکیک سواپ برای IPهای ایرانی، کاربران همچنان می توانند با استفاده از راهکارهای مناسب و رعایت پروتکل های امنیتی، به صورت امن از این صرافی غیرمتمرکز بهره برداری کنند.

اهمیت VPN/VPS با IP ثابت و معتبر

برای دور زدن محدودیت IP که توسط وب سایت پنکیک سواپ اعمال شده است، استفاده از ابزارهای تغییر IP نظیر VPN (شبکه خصوصی مجازی) یا VPS (سرور خصوصی مجازی) ضروری است. با این حال، انتخاب صحیح این ابزارها از اهمیت بالایی برخوردار است:

• استفاده از IP ثابت: بسیار حیاتی است که از سرویس های VPN یا VPS با IP ثابت (Dedicated IP) استفاده کنید. تغییر مکرر IP (به دلیل استفاده از VPNهای رایگان یا عمومی که هر بار IP متفاوتی اختصاص می دهند) ممکن است به عنوان یک فعالیت مشکوک تلقی شود و به طور بالقوه حساب کاربری شما را در معرض خطر قرار دهد یا هشدارهای امنیتی ایجاد کند. یک IP ثابت باعث می شود که هویت دیجیتال شما در طول زمان ثابت و پایدار به نظر برسد.
• انتخاب سرویس معتبر: از ارائه دهندگان VPN/VPS معتبر و شناخته شده استفاده کنید. سرویس های رایگان ممکن است از امنیت کافی برخوردار نباشند یا داده های شما را به خطر بیندازند. تحقیق در مورد سابقه ارائه دهنده و سیاست های حفظ حریم خصوصی آن ها قبل از خرید سرویس، بسیار توصیه می شود.
• موقعیت سرور: ترجیحاً سرورهایی را انتخاب کنید که در کشورهای تحریم نشده واقع شده اند و از نظر جغرافیایی به شما نزدیک تر هستند تا تأخیر (Latency) کمتری داشته باشید.

همواره پیش از اتصال به پنکیک سواپ، از فعال بودن VPN/VPS و نمایش IP مربوط به کشور مورد نظر اطمینان حاصل کنید.

راهنمای اتصال کیف پول های سازگار

پنکیک سواپ به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز، نیازی به احراز هویت (KYC) ندارد و تنها با اتصال یک کیف پول دیجیتال سازگار، می توانید از خدمات آن استفاده کنید. کیف پول های محبوبی مانند متامسک (MetaMask) و تراست ولت (Trust Wallet) گزینه های عالی برای این منظور هستند:

1. انتخاب و نصب کیف پول: ابتدا یکی از کیف پول های سازگار مانند متامسک (برای مرورگر دسکتاپ و موبایل) یا تراست ولت (برای موبایل) را انتخاب و نصب کنید. اطمینان حاصل کنید که کیف پول از شبکه بلاکچین مورد نظر شما (مانند بایننس اسمارت چین برای توکن های BEP-20) پشتیبانی می کند.
2. تنظیم شبکه (در صورت نیاز): در متامسک، ممکن است لازم باشد شبکه بایننس اسمارت چین را به صورت دستی اضافه کنید. (تنظیمات -> شبکه ها -> افزودن شبکه).
3. انتقال دارایی: مقدار مورد نیاز از ارز دیجیتال خود را به این کیف پول منتقل کنید. همچنین، برای پرداخت کارمزد تراکنش ها (گس فی)، مطمئن شوید که مقداری توکن بومی شبکه (مثلاً BNB برای BSC یا ETH برای اتریوم) در کیف پول خود دارید.
4. اتصال به پنکیک سواپ: پس از اطمینان از فعال بودن VPN/VPS، به وب سایت رسمی پنکیک سواپ (pancakeswap.finance) مراجعه کنید. در گوشه بالا سمت راست صفحه، گزینه Connect Wallet را انتخاب کنید.
5. انتخاب کیف پول: از میان گزینه های نمایش داده شده، کیف پول خود را انتخاب کنید (مثلاً MetaMask یا WalletConnect برای اتصال Trust Wallet).
6. تأیید اتصال: کیف پول شما پنجره ای برای تأیید اتصال به پنکیک سواپ نمایش می دهد. این اتصال را تأیید کنید.

پس از این مراحل، کیف پول شما به پنکیک سواپ متصل شده و می توانید به انجام معاملات و استفاده از سایر امکانات بپردازید.

نکات امنیتی حیاتی برای کاربران ایرانی

در استفاده از صرافی های غیرمتمرکز و با توجه به شرایط تحریم، رعایت نکات امنیتی از اهمیت دوچندانی برخوردار است:

• هرگز عبارت بازیابی (Seed Phrase) خود را به کسی ندهید: این مهمترین قانون امنیت ارزهای دیجیتال است. عبارت بازیابی کلید اصلی دسترسی به دارایی های شماست. آن را در مکانی امن و آفلاین نگهداری کنید و هرگز در هیچ وب سایتی وارد نکنید.
• از اینترنت عمومی و ناامن استفاده نکنید: شبکه های Wi-Fi عمومی مستعد حملات سایبری هستند. همواره از اینترنت امن و شخصی خود استفاده کنید.
• دقیقاً آدرس سایت پنکیک سواپ را بررسی کنید: همیشه قبل از اتصال کیف پول، آدرس URL وب سایت را به دقت بررسی کنید تا از حملات فیشینگ (Phishing) و ورود به سایت های جعلی جلوگیری شود. آدرس صحیح pancakeswap.finance است.
• فقط دارایی مورد نیاز برای معامله را به کیف پول متصل به صرافی منتقل کنید: برای به حداقل رساندن ریسک، تمام دارایی های خود را در کیف پولی که به دکس متصل می کنید، نگهداری نکنید. فقط مقداری که برای انجام معاملات فعلی نیاز دارید را به آن کیف پول منتقل کنید.
• آگاهی از ریسک های عمومی دکس ها: علاوه بر ریسک های مرتبط با تحریم، همواره ریسک های عمومی دکس ها مانند «زیان ناپایدار» (Impermanent Loss) در تأمین نقدینگی، ریسک قرارداد هوشمند و نوسانات شدید بازار را در نظر داشته باشید.
• لغو مجوزها (Revoke Approvals): پس از اتمام معاملات یا در صورت عدم نیاز به تعامل با یک قرارداد هوشمند خاص، بهتر است مجوزهای دسترسی قرارداد هوشمند به کیف پول خود را لغو کنید تا از دسترسی های ناخواسته در آینده جلوگیری شود. این کار را می توانید از طریق ابزارهایی مانند BscScan (برای BSC) یا Etherscan (برای اتریوم) انجام دهید.

آموزش گام به گام کار با امکانات پنکیک سواپ (با رعایت ملاحظات امنیتی)

پس از اتصال امن کیف پول به پنکیک سواپ با استفاده از VPN/VPS با IP ثابت، می توانید از امکانات متنوع این پلتفرم استفاده کنید. در ادامه، راهنمای گام به گام برای مهمترین عملکردهای پنکیک سواپ ارائه می شود.

نحوه انجام مبادلات (Swap) در PancakeSwap V3

نسخه سوم پنکیک سواپ (PancakeSwap V3) از یک روتر هوشمند (Smart Router) بهره می برد که برای کاهش لغزش (Slippage) و بهینه سازی کارمزد، از چندین استخر نقدینگی در بلاکچین های مختلف (مانند اتریوم و بایننس اسمارت چین) استفاده می کند.

1. انتخاب گزینه Swap: پس از ورود به سایت و اتصال کیف پول، از منوی اصلی، به بخش Trade و سپس Swap بروید.
2. انتخاب توکن ها: در کادر From، توکنی را که قصد فروش آن را دارید، انتخاب کنید. در کادر To، توکنی را که می خواهید خریداری کنید، برگزینید.
3. وارد کردن مقدار: مقدار یکی از توکن ها را وارد کنید؛ مقدار توکن دیگر به صورت خودکار محاسبه می شود.
4. تنظیمات پیشرفته (اختیاری): روی آیکون چرخ دنده کلیک کنید تا به تنظیمات پیشرفته دسترسی پیدا کنید:
   • Slippage Tolerance (لغزش قیمت): حداکثر درصدی که مایلید قیمت معامله شما نسبت به قیمت فعلی بازار دچار لغزش شود را تعیین کنید. معمولاً ۱.۰% یا ۰.۵% مناسب است. مقادیر بسیار پایین ممکن است باعث عدم انجام معامله شود.
   • Tx Deadline (مهلت تراکنش): مدت زمانی که مایلید تراکنش شما معلق بماند تا انجام شود. پس از این زمان، تراکنش لغو می شود.
5. تأیید و انجام Swap: جزئیات معامله و کارمزد را بررسی کنید و سپس دکمه Swap و در ادامه Confirm Swap را بزنید. در کیف پول خود نیز تراکنش را تأیید کنید.

علاوه بر این، پنکیک سواپ امکانات پیشرفته تری مانند Limit Order (سفارش محدود) و TWAP (سفارش پلکانی) را نیز ارائه می دهد. در سفارش محدود، می توانید قیمت دقیق مورد نظر برای انجام معامله را تعیین کنید. TWAP (Time-Weighted Average Price) نیز به شما اجازه می دهد تا یک سفارش بزرگ را به چندین سفارش کوچکتر تقسیم کرده و در بازه های زمانی مشخص انجام دهید تا اثر آن بر قیمت بازار به حداقل برسد.

مشارکت در استخرهای نقدینگی و ییلد فارمینگ

تأمین نقدینگی در پنکیک سواپ به شما امکان می دهد تا بخشی از کارمزدهای تراکنش ها و پاداش های اضافی را کسب کنید.

1. انتخاب گزینه Liquidity: از منوی Earn، گزینه Farm / Liquidity را انتخاب کنید.
2. افزودن نقدینگی: روی Add Liquidity کلیک کرده و جفت ارز مورد نظر خود را انتخاب کنید (مثلاً CAKE/BNB).
3. وارد کردن مقدار: مقدار هر دو توکن را که می خواهید به استخر اضافه کنید، وارد نمایید. (باید نسبت توکن ها را رعایت کنید.)
4. تنظیم محدوده قیمت (برای V3): در V3، می توانید یک محدوده قیمت برای تأمین نقدینگی خود تعیین کنید که به شما اجازه می دهد سرمایه خود را بهینه کنید.
5. تأیید و دریافت توکن های LP: تراکنش را تأیید کنید و توکن های LP (Liquidity Provider) را دریافت خواهید کرد که نشان دهنده سهم شما از استخر است.
6. ییلد فارمینگ (اختیاری): برای کسب پاداش های اضافی، می توانید توکن های LP خود را در بخش Farms استیک کنید. APR (درصد سود سالانه) هر فارم را بررسی کرده و جفت ارز LP مربوطه را استیک نمایید.

همواره ریسک Impermanent Loss (زیان ناپایدار) را در تأمین نقدینگی در نظر داشته باشید. این زیان زمانی رخ می دهد که نسبت قیمت توکن ها در استخر نقدینگی تغییر کند.

استیکینگ توکن CAKE

استیکینگ CAKE در Syrup Pools یکی از ساده ترین راه ها برای کسب سود غیرفعال است.

1. انتخاب CAKE Staking: از منوی Earn، گزینه CAKE Staking را انتخاب کنید.
2. انتخاب Pool: معمولاً چندین استخر برای استیکینگ CAKE وجود دارد که ممکن است پاداش های متفاوتی ارائه دهند. استخر مورد نظر را انتخاب کنید.
3. وارد کردن مقدار: مقدار توکن CAKE را که می خواهید استیک کنید، وارد نمایید. همچنین می توانید مدت زمان استیکینگ را (مثلاً برای ۳ ماه، ۶ ماه و …) تعیین کنید.
4. تأیید: تراکنش را در کیف پول خود تأیید کنید. توکن های شما قفل می شوند و پاداش ها شروع به جمع شدن می کنند.

توجه داشته باشید که برخی استخرهای استیکینگ ممکن است دارای دوره قفل (Lock-up Period) باشند که در آن زمان نمی توانید دارایی خود را برداشت کنید.

معاملات فیوچرز پرپچوال (Perpetual Futures)

پنکیک سواپ با همکاری پروتکل های دیگر، امکان معاملات فیوچرز دائمی با اهرم را فراهم می کند.

1. ورود به بخش Perps: از منوی Trade، گزینه Perps را انتخاب کنید.
2. انتخاب جفت ارز و جهت معامله: جفت ارز مورد نظر خود را (مانند BTC/USDT) انتخاب کنید. سپس تصمیم بگیرید که می خواهید موقعیت Long (صعودی) یا Short (نزولی) باز کنید.
3. تنظیم اهرم (Leverage): میزان اهرم مورد نظر خود را (تا ۱۰۰ برابر یا بیشتر) انتخاب کنید. استفاده از اهرم بالا ریسک بسیار زیادی دارد و می تواند منجر به لیکویید شدن سریع دارایی شود.
4. وارد کردن مقدار و نوع سفارش: مقدار و نوع سفارش (Market یا Limit) را تعیین کنید.
5. تنظیم حد سود و ضرر (Take-Profit/Stop-Loss): برای مدیریت ریسک، حتماً حد سود و حد ضرر خود را تنظیم کنید.
6. تأیید معامله: جزئیات را بررسی کرده و تراکنش را تأیید کنید.

معاملات فیوچرز بسیار پرریسک هستند و تنها برای معامله گران با تجربه توصیه می شود.

استفاده از پل بلاکچین (Bridge)

پل بلاکچین به شما امکان می دهد تا دارایی های خود را بین شبکه های بلاکچین مختلف منتقل کنید.

1. انتخاب Bridge: از منوی اصلی، گزینه Bridge را انتخاب کنید.
2. انتخاب شبکه های مبدأ و مقصد: شبکه بلاکچین که دارایی شما در حال حاضر در آن قرار دارد (From) و شبکه ای که می خواهید دارایی را به آن منتقل کنید (To) را انتخاب کنید.
3. انتخاب توکن و مقدار: توکنی را که قصد انتقال آن را دارید و مقدار آن را وارد کنید.
4. بررسی جزئیات: کارمزد انتقال و زمان تخمینی انتقال را بررسی کنید.
5. تأیید انتقال: تراکنش را در کیف پول خود تأیید کنید.

انتقال دارایی بین شبکه ها ممکن است زمان بر باشد و شامل کارمزدهای مربوط به هر دو شبکه و همچنین کارمزد پل شود.

سوالات متداول

آیا پنکیک سواپ دارایی کاربران ایرانی را مسدود می کند؟

خیر، به دلیل ماهیت غیرمتمرکز پروتکل و استفاده از قراردادهای هوشمند Immutable (غیرقابل تغییر) در هسته اصلی، پنکیک سواپ از نظر فنی قادر به مسدودسازی مستقیم دارایی های کاربران که در کیف پول های شخصی آن ها قرار دارند، نیست. محدودیت اعمال شده فقط شامل دسترسی به وب سایت از طریق IP ایران می شود.

آیا برای استفاده از پنکیک سواپ نیاز به احراز هویت است؟

خیر، پنکیک سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است و نیازی به ثبت نام و احراز هویت (KYC) ندارد. کاربران تنها با اتصال کیف پول دیجیتال خود می توانند از خدمات آن استفاده کنند.

بهترین VPN/VPS برای دسترسی به پنکیک سواپ کدام است؟

بهترین VPN/VPS برای دسترسی به پنکیک سواپ باید دارای IP ثابت و معتبر باشد. توصیه می شود از سرویس های پولی و شناخته شده استفاده کنید که سابقه خوبی در حفظ حریم خصوصی و امنیت دارند. از استفاده از VPNهای رایگان یا سرویس هایی با IP متغیر خودداری کنید، زیرا ممکن است مشکلات امنیتی یا شناسایی ایجاد کنند.

میزان کارمزد در پنکیک سواپ چقدر است؟

کارمزد معاملات در پنکیک سواپ متغیر است و به نوع تراکنش، ترافیک شبکه، و شبکه بلاکچین انتخابی بستگی دارد. کارمزد اصلی سواپ معمولاً ۰.۲۵% است که بخشی از آن به تأمین کنندگان نقدینگی و بخشی به خزانه پروتکل اختصاص می یابد. علاوه بر این، باید کارمزد گس (Gas Fee) شبکه بلاکچین (مثلاً BNB برای BSC یا ETH برای اتریوم) را نیز پرداخت کنید.

آیا پنکیک سواپ اپلیکیشن موبایل دارد؟

خیر، پنکیک سواپ اپلیکیشن موبایل اختصاصی ندارد. با این حال، می توانید از طریق مرورگر موبایل خود و با استفاده از کیف پول های سازگار (مانند Trust Wallet یا MetaMask Mobile) که دارای قابلیت مرورگر داخلی (DApp Browser) هستند، به وب سایت پنکیک سواپ متصل شوید و از خدمات آن استفاده کنید.

آیا استفاده از پنکیک سواپ با IP ایران خطرناک است؟

بله، استفاده مستقیم از پنکیک سواپ با IP ایران ممکن نیست و وب سایت دسترسی شما را مسدود می کند. تلاش برای دور زدن این محدودیت بدون استفاده از VPN/VPS با IP ثابت ممکن است در آینده مشکلات امنیتی ایجاد کند، زیرا تغییر مکرر IP یا استفاده از ابزارهای ناامن، شما را در معرض شناسایی و ریسک های امنیتی قرار می دهد. بنابراین، همیشه استفاده از IP ثابت و معتبر توصیه می شود.

جمع بندی

صرافی پنکیک سواپ، به عنوان یکی از پیشگامان در حوزه دیفای، با وجود اعمال محدودیت هایی بر دسترسی کاربران ایرانی از طریق IP، همچنان یک پلتفرم کاربردی و مهم محسوب می شود. در این مقاله به وضوح تشریح شد که تحریم اعمال شده صرفاً بر دسترسی به وب سایت از طریق IP ایران تأثیر می گذارد و به دلیل ماهیت غیرمتمرکز پروتکل و نوع قراردادهای هوشمند اصلی، دارایی های کاربران در بلاکچین مسدود نخواهند شد.

برای کاربران ایرانی، استفاده از پنکیک سواپ با رعایت نکات امنیتی و استفاده از VPN یا VPS با IP ثابت و معتبر کاملاً امکان پذیر است. درک تفاوت میان تحریم وب سایت و مسدودسازی دارایی در بلاکچین، و آگاهی از ریشه های رگولاتوری این محدودیت ها، به کاربران کمک می کند تا تصمیم گیری های آگاهانه تری داشته باشند. پنکیک سواپ با ارائه امکانات گسترده ای از جمله مبادلات، تأمین نقدینگی، ییلد فارمینگ، استیکینگ، و حتی معاملات فیوچرز، فرصت های بی شماری را برای فعالان بازار ارزهای دیجیتال فراهم می آورد. با این حال، مسئولیت حفظ امنیت دارایی ها و رعایت اصول امنیتی بر عهده خود کاربر است. همواره توصیه می شود که در دنیای پرنوسان و پیچیده ارزهای دیجیتال، با دانش و احتیاط کامل قدم بردارید.