توافق نامه بولونیا یا همان bologna process چیست؟
متروپل ونک: وقتی صحبت از به میان می‌آید، بسیاری به کلمه “توافق نامه بولونیا” بر می‌خورند. کلمه‌ای که برای توصیف اعتبار مدرک دانشگاهی ترکیه، به کار می‌رود. اما، فرایند بولونیا (bologna process) چیست و چه تأثیری روی اعتبار مدارک تحصیلی دانشگاه های ترکیه دارد؟
فرایند یا توافق نامه بولونیا، به مجموعه‌ای از نشست‌ها و توافق نامه‌های میان کشورهای اروپایی اطلاق می‌شود. در حقیقت این فرایند، توسط منطقه آموزش عالی اروپا (EHEA) و تحت چارچوب کنوانسیون پذیرش لیسبون، ایجاد شده است. هدف آن نیز، اطمینان از استانداردها و کیفیت مدارک دانشگاهی، در تمام دانشگاههای کشورهای عضو است.
نکته دیگر، درباره نام فرایند بولونیا (bologna process) است. از آنجایی که توافق نامه در دانشگاه بولونیا و در سال 1999 به امضا رسیده است، به این نام خوانده می‌شود. جالب است بدانید هرچند که در ابتدا، تنها 26 کشور عضو این فرایند بودند؛ اما حالا نزدیک به 49 کشور به عضویت آن در آمده‌اند.
محتوا و اهداف فرایند بولونیا (bologna process )، چه هستند؟
همانطور که اشاره کردیم، این توافق نامه قصد دارد تا یک سیستم آموزشی استاندارد و با کیفیت را در کشورهای عضو، اجرایی کند. به عبارت دیگر، همبستگی و پیوستگی هرچه بیشتر در حوزه آموزش عالی، هدف اصلی پروسه بولونیا است. در نهایت؛ این همبستگی سه نتیجه مهم را در بردارد: تسهیل جابجایی دانشجویان و کارکنان دانشگاهی؛ آسان کردن دسترسی به آموزش باکیفیت؛ رقابتی و جذاب‌تر کردن آموزش در اروپا و جهان.
سوال دیگر این است که، مفاد توافق نامه بولونیا چیست؟ بر اساس این فرایند، یک سیستم آموزشی هماهنگ در کشورهای عضو ایجاد می‌شود. این سیستم، خود از چهارچوبی به نام سیستم انتقال و اعتبار اروپا (ECTS) تبعیت می‌کند. بنابراین:
- سه مقطع تحصیلی شامل کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا؛ تعریف شده است؛
- مقطع کارشناسی، چهار سال است و دانشجو، ملزم به گذراندن 240-180 واحد درسی ECT است. یعنی؛ 60 واحد در هر ترم تحصیلی؛
- برای دوره کارشناسی ارشد که معمولاً بین یک تا دو سال طول می‌کشد، 120-60 واحد ECT پیش‌بینی شده است. این تعداد هم، معادل 60 واحد در هر ترم است؛
- در مورد مقطع دکتری، داستان کمی متفاوت است. نخست اینکه برای دکتری، تعداد واحد مشخصی تعیین نشده است. چرا که، طول دوره‌ها و جامعیت آنها در رشته‌های مختلف، یکسان نیست. هرچند برخی کشورها، استانداردهایی را در این زمینه مشخص کرده‌اند. مثلاً 420-120 واحد ECT، معادل دو تا چهار سال و 60 واحد در هر ترم (1500 تا 1800 ساعت). البته در این مقطع، دانشجو موظف به انجام پژوهش فردی زیر نظر یک استاد ناظر است.
پیشتر گفتیم که حدود 49 کشور، عضو این پیمان آموزشی هستند. از جمله آنها می‌توان به اوکراین، آلبانی، آذربایجان، فنلاند، دانمارک، یونان، ایتالیا و ترکیه اشار کرد. بنابراین، در صورت اتمام تحصیل در ترکیه؛ مدرک شما در تمام دانشگاههای کشورهای عضو اعتبار دارد.
دانشگاه بولونیا
ایتالیا، یکی از مهم‌ترین کشورهای عضو فرایند بولونیا و در واقع، مهد این توافق نامه است. بیش از 20 سال پیش، این پیمان در دانشگاه بولونیا ایتالیا؛ به امضای وزرای آموزش کشورها رسید. دانشگاهی که در سال 1088 میلادی تأسیس شده است و هم اکنون، بیش از 88 هزار دانشجو دارد. علاوه بر این، رتبه دانشگاه بولونیا در جهان؛ 177 و در ایتالیا، 4 است. این دانشگاه قدیمی همچنین، نزدیک به 220 برنامه تحصیلی را ارائه می‌کند که 78 مورد آن، بین المللی هستند.
در کنار اینها، می‌توان به 62 برنامه تحصیلی انگلیسی زبان نیز اشاره کرد. رشته‌هایی مانند مهندسی عمران، پزشکی، اقتصاد و تجارت، مهندسی هوا و فضا، توریسم و غیره. اگرچه شهریه این دانشگاه، تقریباً هزار تا دو هزار یورو در سال است. به عبارتی این هزینه، نسبت به بالاتر است. البته دانشگاه بولونیا، بورسیه‌های متنوعی را هم به دانشجویان ارائه می‌دهد. از جمله آنها، بورسیه استانی یا جهان سوم است که بودجه آن، بر عهده سازمان ملل متحد است.
درک اعتبار مدارک تحصیلی در ترکیه
در دنیای جهانی شده امروز، اطمینان از اینکه مدرک شما در کشوری که در آن ساکن هستید یا قصد مهاجرت به آن را دارید به رسمیت شناخته شده و معتبر تلقی می‌شود، ضروری است. در ترکیه، تشخیص و اعتبار مدارک توسط شورای آموزش عالی (YÖK) تنظیم می‌شود. YÖK مسئول اعتبار بخشیدن به دانشگاه‌ها است و اطمینان حاصل می‌کند که آنها با استانداردهای آموزشی مورد نیاز مطابقت دارند و مدارکی که صادر می‌کنند معتبر تلقی می‌شوند.
به رسمیت شناختن مدارک دانشگاهی ترکیه در خارج از کشور
یکی از مهم‌ترین جنبه‌های اعتبار مدرک، به رسمیت شناختن آن در کشورهای دیگر است. خوشبختانه مدارک تحصیلی ترکی در بسیاری از کشورهای جهان به رسمیت شناخته شده و پذیرفته شده است. به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی ترکیه در خارج از کشور به عوامل متعددی از جمله اعتبار دانشگاه، وضعیت برنامه تحصیلی و سیاست‌های تشخیص هر کشور بستگی دارد.
اعتبار مدرک پزشکی ترکیه در ایران
دانشگاههای ترکیه، از کیفیت بالای تحصیلی برخوردار هستند و در رتبه‌بندی های جهانی نیز، بین 1200 دانشگاه معتبر جای دارند. صرف نظر از اعتبار مدرک دانشگاهی ترکیه در جهان، معتبر بودن آن در کشور مبدأ نیز اهمیت دارد. در واقع این موضوع، برای دانشجویانی که می‌خواهند پس از پایان تحصیل به کشور برگردند، بسیار کلیدی است.
بدون شک رشته‌های مربوط به پزشکی، از مهم‌ترین ایرانیان در ترکیه هستند. در همین راستا وزارت بهداشت ایران، هر ساله لیستی را از دانشگاههای معتبر ترکیه در اختیار متقاضیان قرار می‌دهد. لازم به ذکر است که وزارت بهداشت ایران، برای ارزشیابی اعتبار مدرک پزشکی دانشگاه ترکیه، معیارهای مشخصی دارد. اصلی‌ترین این معیارها، توجه به سه نظام رتبه‌بندی جهانی شاخص، یعنی QS، Times و Shanghai است.
به علاوه، این فهرست ممکن است هر ساله، دچار تغییراتی شود. با این وجود، در صورتی که اطمینان از اعتبار مدرک پزشکی ترکیه؛ دغدغه شما است، لیست زیر را ببینید. باید اضافه کنیم که این فهرست، در مورد اعتبار مدرک دندانپزشکی ترکیه و سایر حوزه‌های مرتبط با آن نیز، صدق می‌کند.
لیست دانشگاههای پزشکی ترکیه مورد تأیید وزارت بهداشت ایران
| نام دانشگاه | رتبه‌بندی در جهان |
| دانشگاه خصوصی آجی بادِم (Acıbadem University) | 351-400 |
| دانشگاه خصوصی یدی تپه (Yeditepe University) | 351-400 |
| دانشگاه حاجت تپه ( Hacettepe university) | 800-601 |
| دانشگاه خصوصی کوچ ( Koc University) | 681 |
| دانشگاه خصوصی باهچه شهیر (Bahçeşehir University) | 921 |
| استانبول (Istanbul University) | 1200-1001 |
| دانشگاه قاضی ( Gazi University ) | 1201+ |
| دانشگاه آنکارا ( Ankara University) | 1201+ |
| دانشگاه اژه ازمیر (Ege university) | 1201+ |
| دکوز ایلول (Dokuz Eylül University) | 1201+ |
| دانشگاه مرمره (Marmara University) | 1201+ |
| دانشگاه ۱۹ مایس (Ondokuz Mayis University) | 1201+ |
| دانشگاه آتاتورک ارزروم ( Ataturk university) | 1304 |
| دانشگاه خصوصی باشکنت (Başkent University) | 1658 |
| دانشگاه کاتب چلبی ازمیر( Izmir Katip Celebi University ) | 3220 |
اعتبار مدرک پزشکی ترکیه در جهان
پیوستن ترکیه به توافق نامه بولونیا در سال 2001، گام مهمی در جهت تأیید اعتبار مدرک دانشگاه های ترکیه بود. هم اکنون، نه تنها مدرک پزشکی دانشگاههای این کشور، بلکه سایر رشته‌ها هم در جهان معتبر است. علاوه بر این، دانشگاههای خصوصی و دولتی ترکیه، همکاری نزدیکی هم با دانشگاههای بزرگ جهان دارند. برای نمونه، می‌توان به همکاری دانشگاه حاجت تپه با دانشگاه هاروارد آمریکا اشاره کرد.
نکته دیگر، پذیرش بالای دانشجویان بین المللی در این دانشگاه‌ها است. به همین دلیل؛ برخی دانشگاههای پزشکی ترکیه، امکان تحصیل به انگلیسی، ترکی، آلمانی، عربی و فرانسوی را برای دانشجویان مهیا کرده‌اند. نگاهی به رتبه‌بندی دانشگاه‌هایی مانند حاجت تپه، یدی تپه، کوچ و باهچه شهیر نیز، گویای اعتبار مدرک پزشکی ترکیه در جهان است.
اعتبار مدرک دانشگاهی ترکیه
بی تردید اعتبار مدرک دانشگاه های ترکیه؛ تنها به پزشکی، داروسازی یا دندانپزشکی خلاصه نمی‌شود. ترکیه، عضوی از پروسه بولونیا است و این موضوع، اعتبار علمی را برای تمام رشته‌ها و دانشگاههای این کشور به همراه دارد. علاوه بر توافق بولونیا، بیشتر دانشگاههای ترکیه؛ در برنامه اراسموس (Erasmus) نیز شرکت دارند. برنامه‌ای که به پشتیبانی از تبادل دانشجویان بین المللی می‌پردازد.
برای نمونه؛ دانشگاه کوچ و باهچه شهیر، از بهترین دانشگاههای ترکیه در حوزه علوم انسانی هم هستند. نام دانشگاه فنی خاورمیانه، بغازیچی و فنی استانبول نیز، در لیست شاخص‌ترین دانشگاههای مهندسی ترکیه به چشم می‌خورد. بهتر است بدانید که مؤسسات آموزشی دولتی و خصوصی ترکیه، برای تدریس از اساتید اروپایی و آمریکایی دعوت می‌کنند.
اعتبار مدرک دانشگاه های ایران در ترکیه
علاوه بر اعتبار مدرک دانشگاههای ترکیه در جهان و ایران، مدارک دانشگاههای ایران هم برای تحصیل در ترکیه، نیازمند اعتبارسنجی هستند. به عبارت دیگر، مدارک تحصیلی افرادی که در خارج از ترکیه تحصیل کرده‌اند؛ باید معادل سازی شوند. این فرایند، دنکلیک (denklik) نام دارد و شامل افراد متقاضی تحصیل و اشتغال، می‌شود. نکته مهم این است که جهت معادل سازی مدارک خود، شما باید به دو نهاد مختلف در ترکیه، مراجعه کنید:
- مدارک دبستان تا دبیرستان: وزارت آموزش و پرورش ترکیه؛
- مدارک لیسانس، فوق لیسانس و دکترا: سازمان آموزش عالی ترکیه (yok).
با توجه به تنوع دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در ایران، سوالات مختلفی برای متقاضیان ایجاد می‌شود. مثلاً، اعتبار مدرک پیام نور در ترکیه، چگونه است؟ آیا اعتبار مدرک دانشگاه علمی کاربردی در ترکیه، مورد تأیید است؟ دانشگاههای دیگر، چطور؟
به طور کلی، برای ارزشیابی مدارک تحصیلی خود در ترکیه؛ داشتن مجموعه‌ای از مدارک الزامی است. از جمله: - اصل دیپلم و کپی آن با مهر تأیید نوتر ( دفاترثبت اسناد رسمی در ترکیه)؛
- ترجمه مدرک دیپلم ( در خود ترکیه، باید ترجمه شوند)؛
- کارت اقامت و برگه راندوو ( یا همان نوبت مصاحبه)؛
- اصل پاسپورت؛
- فرم پر شده دنکلیک؛
- واریز هزینه‌های مربوط به افتتاح حساب در ترکیه؛
- گواهی دبیرستان؛
- برگه تأیید یا رضایت نامه با امضای خود فرد؛
- کپی گذرنامه یا اقامت ترکیه؛
- اصل گواهینامه فارغ التحصیلی و ترجمه آن در دفتر اسناد رسمی ترکیه.
لازم به ذکر است که زمان این معادل سازی، برای رشته‌های گوناگون متفاوت است. به طور معمول، مدارک تحصیلی شما بین 3 تا 6 ماه، ارزشیابی می‌شوند. اما متقاضیان رشته پزشکی، به زمان بیشتری در حدود یک سال نیاز دارند. همچنین در بیشتر موارد، اعتبار مدرک دانشگاه آزاد در ترکیه مورد قبول است. با این حال، اعتبار مدرک دانشگاه غیر انتفاعی در ترکیه به اندازه اعتبار مدرک علمی کاربردی در ترکیه، مورد تردید است.
آزمون آلس (Ales) چیست؟
پذیرش در مقاطعی مانند کارشناسی ارشد و دکترا یا حتی برخی دوره‌های ویژه؛ آزمون‌های خاصی را هم می‌طلبد. یکی از آنها، آزمون ales است. این آزمون، به زبان ترکی استانبولی بوده و به همین دلیل، داشتن مدرک تومر برای شما الزامی است. پیشنهاد می‌کنیم که با شرکت در دوره‌های آنلاین مؤسسه متروپل وزرا، خود را برای آزمون آلس، یوس یا تومر آماده کنید. این آزمون هم چیزی شبیه به یوس است؛ با این تفاوت که از دو بخش کلی تشکیل می‌شود:
- در بخش اول، سوالات شامل ریاضی، هندسه و هوش می‌شوند. در حقیقت، این قسمت آزمون که محاسباتی (Sayisal) نام دارد، متشکل از 100 پرسش بوده و هدف آن، سنجش مهارت‌های عددی شما است؛
- بخش دوم سوالات، مهارت‌های کلامی و زبانی شما را می‌سنجد. در این قسمت که با عنوان Sözel شناخته می‌شود هم، 100 سوال وجود دارد.
بنابراین، آزمون ales در مجموع 200 سوال دارد. شما باید در مدت زمان 3 ساعت، به این سوال‌ها پاسخ دهید و حداقل نمره را که 50 است، کسب کنید. البته هرچه نمره شما بالاتر باشد، شانس بیشتری را هم برای پذیرش خواهید داشت. ضمن اینکه حداقل نمره در دانشگاههای مختلف، متفاوت است.
به رسمیت شناختن مدارک تحصیلی آنلاین در ترکیه
در سال‌های اخیر، آموزش آنلاین به طور فزاینده‌ای محبوب شده است و بسیاری از افراد مدرک خود را از دانشگاههای آنلاین دنبال می‌کنند. در ترکیه، مدارک تحصیلی آنلاین مانند مدارک تحصیلی از دانشگاههای سنتی، تابع فرآیندهای شناسایی و اعتبارسنجی هستند. YÖK دانشگاه های آنلاین و رشته‌های آنها را ارزیابی می‌کند تا اطمینان حاصل کند که استانداردهای لازم را برآورده می‌کنند و آموزش با کیفیت بالا ارائه می‌دهند.
ملاحظات برای رشته‌های مدرک دانشگاهی آنلاین ترکیه
هنگام پیگیری یک مدرک آنلاین، ضروری است اطمینان حاصل شود که رشته و دانشگاه ارائه دهنده آن توسط YÖK معتبر و به رسمیت شناخته شده است. رشته‌های مدرک آنلاین نیز باید برنامه درسی ارائه دهند که با رشته‌های سنتی در محوطه دانشگاه قابل مقایسه باشد و دانشکده باید صلاحیت ها و تجربه لازم را داشته باشد.
سخن پایانی
همانطور که دیدید، اعتبار مدرک دانشگاهی ترکیه، بهترین پاسخ برای آنهایی است که می‌پرسند: چرا ترکیه؟ این اعتبار به واسطه توافقنامه بولونیا، کیفیت تحصیل را در تمام دانشگاههای ترکیه تضمین می‌کند. بنابراین؛ برای متقاضیان پذیرش در رشته پر طرفداری مانند پزشکی، هیچگونه نگرانی بابت اعتبار مدرک پزشکی ترکیه در جهان وجود ندارد. ضمن اینکه لیست دانشگاههای مورد تأیید وزارت بهداشت هم، خیال دانشجویان را بابت اعتبار مدرک پزشکی ترکیه در ایران راحت می‌کند.
چنانچه تصمیم خود را برای ادامه تحصیل در ترکیه گرفته‌اید، آماده سازی برای آزمون‌های ورودی را در اولویت قرار دهید. ما در مؤسسه ، هم دوره‌های جامع آنلاین و هم مشاوره‌های لازم را، در اختیار شما قرار می‌دهیم.
سوالات متداول اعتبار مدرک تحصیلی
مدرک دانشگاه‌هایی که مورد تأیید وزارت بهداشت ایران هستند، معتبر است. شما می‌توانید لیست دانشگاه‌ها را در مطلب دانشگاه های ترکیه، ببینید.
بله. مدرک دانشگاههای ترکیه به واسطه عضویت در پیمان بولونیا، در کشورهای اروپایی و آمریکایی معتبر است.
بهترین دانشگاههای پزشکی ترکیه مانند حاجت تپه، استانبول آنکارا و جراح پاشا، در جایگاه 165 تا 800 جهان قرار گرفته‌اند.
کلیه مدارک تحصیلی که خارج از ترکیه اخذ شده‌اند، نیاز به معادل سازی در تركيه دارند.
سازمان آموزش عالی ترکیه (YOK) مسئول معادل سازی مدارک لیسانس تا دکترا دانشجویان خارجی در این کشور است