کارت بازرگانی سند و مجوزی است که به دارندگان آن، اعم از شخص حقیقی و حقوقی اجازه می دهد؛ به فعالیت در حوزه صادرات و واردات کالا و خدمات بپردازند. مطابق ماده 3 قانون “مقررات صادرات و واردات” مصوب سال 1310، داشتن کارت بازرگانی؛ برای کلیه صادرکنندگان و وارد کنندگان کالا الزامی می باشد. در این میان، ممکن است که برخی، برای انجام امور صادرات و واردات خود، اقدام به اجاره کارت بازرگانی نمایند. اجاره کارت بازرگانی، به دلایل مختلفی صورت گرفته که از جمله مهم ترین آن ها، می توان به پرداخت ننمودن مالیات و عوارض اشاره نمود.
از این رو، در ادامه مقاله حاضر، قصد داریم، پس از پاسخ به این پرسش گرفتن کارت بازرگانی چقدر طول میکشد و مدارک لازم برای آن چه می باشد؛ به قیمت و هزینه اجاره کارت بازرگانی بپردازیم. سپس در خصوص مراحل و نحوه دریافت کارت بازرگانی اجاره ای و میزان مالیات آن، صحبت خواهیم کرد و در انتها؛ درآمد و جرم بودن یا نبودن اجاره کارت بازرگانی و مجازات آن، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. جهت کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص، با ما همراه باشید.
اجاره کارت بازرگانی چیست
همانطور که پیش تر اشاره گردید، کارت بازرگانی، مجوزی است که به دارنده ی آن (اعم از اشخاص حقیقی یا حقوقی) اجازه می دهد که با داشتن آن، اقدام به تجارت در زمینه صادرات و واردات کالا نماید. این کارت توسط اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران صادر شده و به تایید وزارت بازرگانی می رسد. مدت اعتبار کارت بازرگانی 1 سال از تاریخ صدور اولیه آن و در سال های بعد، با شرایطی، 5 سال می باشد.
از آن جایی که به موجب ماده 186 قانون مالیات های مستقیم، صدور یا تجدید یا تمدید کارت بازرگانی، مستلزم ارائه گواهی از اداره امور مالیاتی ذیربط مبنی بر پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده می باشد، افرادی سعی می نمایند که به طرق مختلف از پرداخت این هزینه ها، خودداری نمایند. یکی از روش های فرار از پرداخت مالیات و عوارض کارت بازرگانی هوشمند، اجاره کارت بازرگانی می باشد. یکی از پرسش های رایج در این زمینه این است که اجاره کارت بازرگانی چیست و دارای چه تعریفی می باشد؟
در پاسخ به پرسش فوق، می توان بیان داشت که اجاره کارت بازرگانی، عملی است که به موجب آن، شخصی، در قبال پرداخت اجاره بها، مالک منافع کارت بازرگانی صادره به نام شخص دیگری شده و می تواند از کارت مزبور، جهت واردارت و صادرات کالا (بدون پرداخت مالیات و عوارض)، استفاده نماید.
اشخاصی که درصدد کسب سود بیشتر در معاملات تجاری خود بوده و علاقهای به پرداخت مالیات، عوارض و بازگرداندن ارز ندارند، اقدام به اجاره کارت بازرگانی نموده و بدین ترتیب، مسئولیت پرداخت مالیات مربوطه را بر عهده دارنده کارت، می گذارند. با افزایش تخلفات در این حوزه، اتاق بازرگانی اقدام به اتخاذ تصمیماتی در این حوزه نمود، تا از اجاره دادن کارت بازرگانی به افراد سودجو و در نتیجه، فرار مالیاتی جلوگیری کند.
مدارک لازم برای اجاره کارت بازرگانی
در قسمت گذشته، پیرامون تعریف و ماهیت کارت بازرگانی توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که اجاره کارت بازرگانی، اقدامی است که در طی آن، شخص، از کارت بازرگانی متعلق به دیگری، برای انجام امور مربوط به صادرات و واردات خود استفاده می نماید. در این قسمت از مقاله قصد داریم تا به بیان مدارک لازم برای اجاره کارت بازرگانی و اسناد مربوطه به آن بپردازیم.
از آن جایی که اجاره کارت بازرگانی عملی خلاف قانون می باشد، در صورتی که افراد بخواهند اقدام به اجازه کارت بازرگانی نمایند، می بایست در رابطه با جزئیات آن، از جمله مدارک لازم، به توافق برسند. این امر به این معنی است که ارائه مدارک لازم برای انعقاد قرارداد اجاره کارت بازرگانی کاملا به طرفین معامله بستگی داشته و نمی توان برای آن سند خاصی را مد نظر قرار داد.
با این حال، وجود مدارک مثبت استطاعت مالی برای پرداخت اجاره بها و هم چنین، وجود کارت بازرگانی هوشمند، به نام موجر، از جمله مدارک لازم برای اجاره کارت بازرگانی می باشد. در سال های اخیر، قوانین و مقررات مختلفی در رابطه با جرم انگاری اجاره کارت بازرگانی، به تصویب رسیده که راه های استفاده از این نوع کارت ها را، تا حد بسیار زیادی مسدود کرده است. به همین دلیل، به افراد توصیه می شود که علی رغم پیشنهاد وعده های مالی سنگین، اقدام به اجاره دادن کارت بازرگانی خود ننموده و این مدرک، را در اختیار هیچ فردی قرار ندهند.
قیمت و هزینه اجاره کارت بازرگانی
همانطور که پیش تر اشاره گردید، یکی از راه های فرار مالیاتی در سال های اخیر، در رابطه با واردات و صادرات کالا، استفاده از کارت های بازرگانی اجاره ای می باشد. نداشتن یا کافی نبودن اطلاعات حقوقی در خصوص اجاره کارت بازرگانی، گاه به خسارت های مالی بسیاری می انجامد که جبران آن در بسیاری از مواقع، بسیار سخت و زمان بر می باشد.
مطابق با ماده ۱۰ قانون مدنی و اصل آزادی قراردادها، قیمت و هزینه اجاره کارت بازرگانی، کاملا بستگی به توافق طرفین دارد. بر همین اساس، موجر و مستاجر دریافت کارت بازرگانی، می توانند اجاره بهای کارت بازرگانی و شیوه پرداخت هزینه آن را، با توافق یکدیگر تعیین نمایند. از آن جایی که اجاره دهندگان این کارت، غالبا افراد مرزنشین با درآمد پایین می باشند، مبلغ اجاره کارت بازرگانی در مقابل سود حاصله از آن، بسیار اندک بوده و از چند میلیون تومان (غالبا زیر ده میلیون تومان)، فراتر نخواهد رفت.
شیوه پرداخت قیمت و هزینه اجاره کارت بازرگانی، نیز متفاوت بوده و بستگی به شرایط طرفین و توافق آن ها دارد. معمولا روش پرداخت اجاره بهای کارت بازرگانی، به دو شیوه صورت می گیرد. در روش اول، طرفین توافق می کنند که هزینه اجاره کارت بازرگانی، درصدی از سود صادراتی حاصل از آن باشد. در شیوه دیگر، پرداخت هزینه اجاره کارت بازرگانی، مبلغی ثابت بوده که در مدت زمان خاصی، تادیه می گردد.
مراحل و نحوه دریافت کارت بازرگانی اجاره ای
در قسمت های گذشته، پیرامون ماهیت و چیستی کارت بازرگانی اجاره ای، مدارک لازم برای آن و همچنین، قیمت و هزینه مربوطه توضیحاتی ارائه گردید و بیان شد که در سال های اخیر، به دلیل مشکلات و سو استفاده های فراوان از کارت بازرگانی اجاره ای، اتاق بازرگانی اقدام به جرم انگاری این موضوع نموده و مجازات های سنگینی را برای این امر، در نظر گرفته است.
با این حال، در سال های گذشته، افراد با آگاهی از مراحل و نحوه دریافت کارت بازرگانی اجاره ای اقدام به انجام این امر، می نمودند. فرآیند اجاره کارت بازرگانی نیز به این صورت بود که متقاضی دریافت کارت بازرگانی اجاره ای، ابتدا، اقدام به شناسایی افرادی می نمود که دارای کارت بازرگانی معتبر بوده و یا این که می توانند این کارت را دریافت نمایند.
در مرحله بعدی، متقاضی، اقدام به ارائه پیشنهادهای مالی خود به فرد مورد نظر نموده، به گونه ای که وی را مشتاق به انجام معامله نماید. در صورتی که فرد دارای کارت بازرگانی هوشمند باشد، متقاضی به همراه وی به نزد یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و با تنظیم یک وکالت نامه رسمی و هم چنین، پرداخت هزینه وکالت نامه، اقدام به اجاره کارت بازرگانی، کرده و قیمت کارت اجاره ای نیز به دارنده کارت، پرداخت می شد.
در صورتی که اجاره دهنده کارت بازرگانی خود، دارای این کارت نباشد، لازم است که در ابتدا، برای دریافت این کارت اقدام شود. به این منظور، بایستی شرایط دریافت کارت بازرگانی از جمله داشتن محل کسب و دفاتر پلمب شده و ارائه اظهارنامه ثبتی رعایت گردیده و برای دریافت این کارت، به سامانه جامع تجارت مراجعه شود. پس از صدور و دریافت کارت از اتاق بازرگانی، طرفین در دفاتر اسناد رسمی حاضر شده و باقی مراحل را مطابق بند پیشین، پیگیری می نمایند.
مالیات کارت بازرگانی اجاره ای
غالبا انگیزه و هدف اصلی افرادی که اقدام به اجاره کارت بازرگانی هوشمند می نمایند، این است که به این روش از پرداخت مالیات و هزینه های مربوطه به آن شانه خالی نمایند. در این بخش از مقاله، به میزان و نحوه پرداخت مالیات کارت بازرگانی اجاره ای خواهیم پرداخت و بیان خواهیم نمود که وظیفه پرداخت این مالیات به عهده چه کسی می باشد.
مالیات کارت بازرگانی اجاره ای، باید از طریق کسی که کارت بازرگانی به نام وی صادر شده، پرداخت گردد و وی مسئول پرداخت کلیه هزینه های مربوط به آن می باشد. با این حال، ممکن است طرفین در ضمن قرارداد خود، مشخص نمایند که هزینه های گمرکی و عوارض مالیاتی، توسط اجاره کننده کارت بازرگانی اجاره ای، پرداخت گردد.
کلیه دارندگان کارت بازرگانی (اعم از افرادی که خود از کارت بازرگانی استفاده کرده و یا، افرادی که اقدام به اجاره دادن کارت می نمایند) باید هر ساله اظهارنامه مالیاتی خود را در سامانه امور مالیاتی کشور تکمیل کرده و مطابق با آن؛ مالیات قابل پرداخت را به حساب مربوطه واریز نمایند. در نتیجه، باید به طور کلی بیان داشت که، اتاق بازرگانی اداره صنعت، معدن و تجارت که مرجع صادرکننده کارت بازرگانی است، مالک کارت بازرگانی اجاره ای را به عنوان مسئول پرداخت مالیات، عوارض گمرکی و دیگر هزینه های دریافت شده برای صادرات کالا قلمداد می نماید.