تاریخچه تخته نرد + آموزش تصویری بازی تخته نرد

تخته نرد یکی از قدیمی ترین بازی های رومیزی است که قدمت آن به 3000 سال قبل از میلاد مسیح باز می گردد. این یک بازی شانس و استراتژی و محبوب در سراسر جهان است. یادگیری آن آسان و سرگرم کننده است، جای تعجب نیست که چرا در برابر گذر زمان مقاومت کرده و توسط بسیاری از افراد بازی می شود. این پست از به آموزش بازی تخته نرد به مبتدیان و علاقمندان اختصاص دارد.

خرید تخته نرد و نکات مهم

حتما برای شما پیش آمده که در هنگام خرید تخته نرد علاوه بر قیمت تخته نرد نکات دیگری را مد نظر گرفته باشید. بیایید تخته نرد را در مرحله اول با متریال و مواد سازنده آن بسنجیم.
امروزه برای ساخت این محصول از متریال گوناگونی استفاده می شود‌ که از جمله معروف ترین آنها چوب گردو است. همینطور چوب روس، راش، ام دی اف و موارد دیگر وجود دارد که در برخی محصولات از آنها استفاده می شود.

تجهیزات بازی تخته نرد (چیدمان تخته نرد)

• این بازی توسط دو بازیکن انجام می شود، با پانزده مهره یک رنگ. همچنین هر بازیکن جفت تاس خود را دارند.
• یک مکعب مضاعف با اعداد 2 ، 4 ، 8 ، 16 ، 32 ، 64 برای ردیابی سهام دور استفاده می شود.
• این صفحه شامل 24 مثلث طولانی است که نقاط یا پیپ نامیده می شوند. مثلث ها از نظر رنگ متناوب هستند و به چهار ربع شش مثلث تقسیم می شوند. چهار ربع صفحه خانگی و تخته بیرونی بازیکن و تخته خانگی و تخته بیرونی حریف است. تخته های خانه و تخته های بیرونی توسط یک تقسیم کننده در قسمت میانی از آن جدا شده جدا می شود. موقعیت های اولیه قطعات مطابق شکل زیر چیده شده اند.

حتما بخوانید:

خانه ها از 24 در صفحه میزبان حریف شماره گذاری می شود و در صفحه میزبان خود بازیکن به 1 پایان می یابد.

هدف از این بازی این است که همه مهره های خود را به صفحه خانه منتقل کنید و سپس قطعات را به طور کامل از صفحه جدا کنید (از بین ببرید). بازیکنان مهره های خود را در جهت مخالف به دنبال یک مسیر نعل اسبی شکل حرکت می دهند، همانطور که نشان داده شده است.

برای شروع بازی، هر بازیکن یک تاس می اندازد و بازیکن با عدد بالاتر ابتدا با استفاده از هر دو عدد تاس حرکت می کند. اگر هر دو بازیکن عدد یکسانی را بچرخانند، تاس ها دوباره غلت می‌خورند تا زمانی که تعداد مختلفی را بچرخانند. بازیکنان سپس به نوبت چرخش می کنند و در ابتدای هر دور دو تاس می چرخانند. تاس ها باید همیشه با هم جمع شوند و در سمت راست تخته بازی صاف قرار بگیرند. اگر به بیرون یا مهره برخورد کنند، تاس ها باید دوباره غلت بزنند.

شروع: نحوه بازی تخته نرد

تاس تعیین می‌کند که بازیکن قرار است چند شماره مهره خود را حرکت دهد. جستجوگر همیشه به دنبال مسیر نعل اسب به سمت صفحه اصلی بازیکن جلو می رود.

حتما بخوانید:

حرکت در بازی تخت نرد

• خانه‌ای که توسط دو یا چند مهره مخالف اشغال نشده باشد، یک نقطه باز است. هنگام جابجایی یک مهره ممکن است فقط در یک نقطه باز قرار گیرد.
• دو تاس دو حرکت جداگانه را تشکیل می دهند. به عنوان مثال، اگر یک بازیکن 6 و 4 بیاورد، ممکن است مهره‌ای 6 فاصله را به یک نقطه باز و یک مهره دیگر 4 فاصله را به یک نقطه باز منتقل کند.

• بازیکن همچنین ممکن است انتخاب کند که همان مهره را دو بار منتقل کند، به شرطی که هر حرکت به یک نقطه باز باشد.

• هنگامی که جفت بیاید اعداد روی تاس دو بار بازی می شوند. به عنوان مثال، اگر بازیکنی جفت پنج بیاورد، ممکن است مهره‌های خود را چهار بار 5 تایی در هر ترکیبی که روی نقاط باز قرار دارد، حرکت دهد.
• بازیکن باید در صورت امکان هر دو عدد رول شده را حرکت دهد (در صورت جفت آوردند چهار عدد). اگر فقط یکی از اعداد قابل بازی باشد زیرا فقط یک نقطه باز در دسترس است، بازیکن باید آن شماره را بازی کند. اگر هر یک از دو شماره را می توان بازی کند اما نه هر دو، باید عدد بزرگتر بازی شود. اگر هیچ یک از دو شماره قابل بازی نباشد، بازیکن نوبت خود را از دست می دهد. اگر یک بازیکن نتواند هر چهار عدد را در صورت جفت آوردن بازی کند، بازیکن باید تا حد ممکن اعداد را بازی کند.

زدن در بازی تخته نرد

یک نقطه باز که شامل یک مهره مخالف است، یک ضعف است. وقتی یک مهره به یک ضعف منتقل می شود، مهره مقابل زده می شود و مهره مخالفی که ضربه خورده است روی میله قرار می گیرد.

حتما بخوانید:

هنگامی که یک بازیکن یک یا چند مهره در میله دارد، ابتدا باید آنها را دوباره روی صفحه اصلی حریف وارد کند. یک مهره با چرخاندن دو تاس و حرکت دادن آن به نقطه مربوط به یکی از اعداد در صفحه اصلی حریف، وارد آن می شود.

اگر مهره های روی میله نتواند وارد یک نقطه باز شود، بازیکن نوبت خود را از دست می دهد و مهره (ها) روی میله می‌ماند. یک بازیکن نمی‌تواند قطعه دیگری را حرکت دهد تا زمانی که تمام مهره هایش از میله خارج شود. اگر یک بازیکن بتواند بعضی از مهره های خود را وارد کند اما باز هم مهره روی میله داشته باشد، نوبت او تمام می‌شود.

تحمل کردن در بازی تخته نرد

وقتی همه مهره‌های یک بازیکن در صفحه خانه او باشد، او می‌تواند فرایند خارج کردن آنها را  آغاز کند. این کار با شماره تاس مربوط به یک خانه با یک مهره که روی آن قرار دارد انجام می شود.

اگر بازیکنی نتواند مهره خارج کند، باید با مهره های خانه های قبلی بازی کند.

دبل‌ها (جفت‌ها) در نحوه بازی تخته نرد

از مکعب مضاعف برای افزایش سهم در هر نقطه از بازی استفاده می‌شود. در ابتدای بازی، مکعب دو برابر با 64 رو به بالا روی میله قرار می گیرد. قبل از شروع نوبت به بازیکن، ممکن است آن بازیکن پیشنهاد کند که سهام فعلی را دو برابر کند. حریف یا سهم های دوبرابر را می‌پذیرد (می‌گیرد) یا استعفا می‌دهد (رها می شود) و مسابقه و سهم های فعلی را می‌بازد. اگر حریف تصرف کند، صاحب مکعب می‌شود و مکعب را برمی گردانیم تا 2 رو به بالا باشد. پس از آن فقط صاحب مکعب حق دارد پیشنهاد کند که سهام را دوباره دو برابر کند. اگر حریف تصرف کند، مالکیت مکعب به او منتقل می‌شود و این روند می تواند از 4 تا 8 و به بعد ادامه یابد. هیچ محدودیتی برای دو برابر شدن وجود ندارد حتی بیشترین تعداد در مکعب 64 است.

حتما بخوانید:

گامون و تخته نرد

در پایان بازی، اگر فردی پانزده مهره خود را خارج کرده و حریف حداقل یک مهره را خارج کرده باشد، آن شخص سهام فعلی را برنده می‌شود. اگر حریف هیچ مهره ای خارج نکرده باشد، در این صورت حریف یک گام بازی را از دست می‌دهد و دو برابر سهام فعلی را از دست می‌دهد. اگر حریف هیچ مهره را خارج نکرده باشد و همچنان یک یا چند مهره هم در میله داشته باشد، حریف تخته نرد را از دست می دهد و سهام فعلی را سه برابر از دست می دهد.

سخن آخر

در این متن به آموزش بازی تخته نرد به صورت تصویری پرداختیم. با کمی تمرین و دقت این بازی جذاب را یاد می‌گیرید و می‌توانید در دورهمی های دوستانه رقابت هیجان انگیزی داشته باشید. شما می‌توانید این آموزش را در دیگر صفحات اجتماعی خود به اشتراک بگذارید و تجربه و نظرات خود از این بازی را نیز با ما شریک شوید.

مطالب مرتبط:

تاریخچه و اصول ، بازی رومیزی باستانی

تخته نرد یک بازی باستانی با تاریخچه بسیار بلند بالا در کل جهان است. در این قسمت از سرگرمی در مورد اصالت این بازی، انواع مختلف و قوانین متفاوت آن صحبت می کنیم و حقایق دیگری را در مورد بازی تخته نرد به شما معرفی می کنیم که شاید تا بحال نمی دانستید پس برای آموختن این بازی و آشنایی با اصول ، قواعد و اصطلاحات رایج آن با ما همراه شوید.

تاریخچه بازی تخته نرد

بازی تخته نرد از مزوپوتامیا در امپراطور فارسی یا ایران امروزی، عراق و سوریه آمده است و قدیمی ترین نوع بازی تخته شناخته می شود. تخته نرد معمولاً روی سطوحی مثل چوب بازی می شد که با استفاده از سنگ آن را علامت گذاری می کردند. در گذشته تاس موجود در بازی از استخوان، سنگ، چوب یا گل بود که ریشه در هزاران سال پیش دارد. در آن زمان مصریان، سومریان، رمانی ها و فارس ها از این ابزار برای بازی های تخته ای استفاده می کردند.

بازی تخته نرد در طول تاریخ و با توجه به اطلاعاتی که در گذشته از آن وجود دارد، مربوط به مردم پارس، یونان، روم و شرق دور است. این بازی در ابعاد 3×10 یا 3×12 یا 3×6 انجام می شود که در مصر برایش قانون گذاری انجام شد. قدیمی ترین تخته در شهر سوخته سیستان و بلوچستان پیدا شده است، به همین دلیل تخته نرد را به ایران نسبت میدهند، در واقع تخته نرد را به اردشیر بنیانگذار سلسله ساسانی نسبت می دهند و به آن نردشیر نیز می گویند.

تاریخچه این بازی به 3000 الی 1788 سال قبل از میلاد مسیح برمی گردد. تخته های چوبی معمولاً ریشه در بازی های خانواده های شاهنشاهی دارند. قوانین ایجاد شده برای این بازی به طور کامل معمولاً به 177 سال پیش مرتبط است.

بازی تخته نرد در آسیا

نام تخته نرد متعلق به کشور های آسیایی است که به این بازی اختصاص داده شده است. اولین بار این بازی 800 سال قبل از میلاد مسیح در جنوب غرب آسیا تا ایران خودش را نشان داد. این بازی را دو نفر با دو عدد تاس انجام می دهند. نرد یک نام فارسی است که برای محصولات چوبی مثل تخته که روی آن بازی انجام می شود، به کار می رود. تخته نرد به معنای جنگ و مبارزه روی چوب است.

هم اکنون انواع بازی های کامپیوتری از تخته نرد هم موجود است که به طور همزمان چندین بازیکن می توانند به صورت اینترنتی این بازی را انجام دهند، آن را ذخیره کنند، تماشا کنند یا رتبه خودشان را با دیگران مقایسه کنند. به همین دلیل طرفداران این بازی هنوز هم کم نشده است.

معنای هر کدام از اعداد تخته نرد

جالب است بدانید که اعداد موجود در بازی تخته نرد هر کدام معانی مخصوص به خودشان را دارند که در این قسمت آن ها را به شما معرفی می کنیم:

عدد یک: روی تاس ، علامت یکتایی و خداپرستی

عدد دو: علامت آسمان و زمین

عدد سه: علامت پندار نیک ، گفتار نیک و کردار نیک

عدد چهار:علامت جهت شمال ، جنوب ، شرق ، غرب

عدد پنج:علامت خورشید ، ماه ، ستاره ، آتش ، رعد

عدد شش: علامت 6 روز آفرینش

معنی و مفهوم اجزای تخته نرد بر اساس باورهای زرتشتی

تخته نرد: کره زمین

تاس:ستاره بخت و اقبال

گردش تاس ها: گردش ایام

مهره ها:انسان ها

دست بازی: 5 وقت یک شبانه روز

دو رنگ سیاه و سپید: شب و روز

سی مهره:نشان گر 30 شبانه روز یک ماه

بیست و چهارخانه: نشانگر 24ساعت شبانه روز

چهارقسمت زمین: 4 فصل سال

گردش مهره در زمین:حرکت انسان ها (زندگی )

برداشتن مهره در پایان هر بازی :مرگ انسان ها

هر طرف زمین 12 خانه دارد: 12 ماه سال

زمین بازی: آسمان

وسایل مورد نیاز برای انجام بازی تخته نرد

• زمین بازی
• تاس
• جام تاس یا تاس ریز
• 15مهره سیاه و 15 مهره سفید
• تاس دو (داو) یا تاس دوبل

نکته: در ایران از جام تاس و تاس دوبل استفاده کمتری می کنند. 

توضیح کلی در مورد قوانین و چگونگی انجام بازی تخته نرد

چیدن مهره ها

برای انجام بازی تخته نرد نیاز به یک زمین بازی است که همان تخته می باشد. در این بازی از 15 مهره سیاه ، 15 مهره سفید و دو عدد تاس نیز استفاده می شود .اگر شما مهره ی سفید را انتخاب کرده باشید، نحوه ی حرکت شما روی زمین (تخته نرد) بر خلاف جهت عقربه های ساعت و حریف کاملا در جهت عکس شما بازی خواهد کرد.

انداختن تاس

بعد از چیدن مهره ها، ابتدا هر بازیکن یک تاس را می اندازد و بازیکنی که عدد بیشتری بیاورد بازی را شروع می کند. اگر هم مساوی شوند ، دوباره تاس می اندازند.

چگونگی شروع بازی تخته نرد

هر کدام از بازیکن ها که تاس بیشتر و یا طبق توافق تاس کمتری را آورد، می تواند رنگ مهر ها و نحوه ی چیدن مهره ها را انتخاب کند و همچنین شروع کننده ی بازی باشد.

شروع بازی

عدد روی تاس ها مشخص می کند که مهره ها باید چند خانه حرکت کنند. 

چند قانون برای حرکت مهره های تخته نرد

1. عدد های روی هر تاس حرکت های جداگانه ای دارند، یعنی شما هم می توانید دو عدد را جمع کنید و یک مهره را پیش ببرید و هم می توانید هر مهره را متناسب با یک تاس حرکت دهید و اصطلاحا خانه را ببندید (دو مهره یا مهره های بیشتری از شما آن خانه را پر کرده باشد.)
2. در بازی تخته نرد مقصد یک مهره نمی تواند یک خانه بسته باشد. خانه بسته به خانه ای که بیش از یک مهره حریف در آن وجود داشته باشد، می گویند.
3.  اگر تاس شما دو عدد برابر را نشان دهد یعنی جفت آورده اید و باید 4 بار همان عدد را بازی کنید و به جلو ببرید . برای مثال وقتی جفت 2 میاورید، یعنی 4بار عدد 2 را بازی کنید و حرکت دهید .
4.  مهره سفید روی مهره سفید قرار می گیرد اما مهره سفید را به خانه ای که حداقل دو مهره حریف در آن وجود دارد ، نمی توانید حرکت دهید و اگر مقصد حرکت، خانه بسته بود باید مهره دیگری را برای حرکت انتخاب کنید.
5.  خانه اشغال شده توسط یک مهره، تک نامیده می شود. اگر حریف روی مهره تک بیاید، آن مهره را می زند و جای آن قرار می گیرد و مهره خورده شده از بازی بیرون می رود تا زمانی که شما تاس بیاورید و بتوانید در خانه های خالی حریف بنشینید و دوباره به بازی برگردید.
6.  هر بازیکن در بازی تخته نرد باید تاس بریزد و مهره هایش را حرکت بدهد اما ممکن است حریف خانه هایش را بسته باشد و بازیکن قادر به حرکت دادن مهره نباشد.
7.  اگر بازیکنی امکان بازی هر دو تاس را داشته باشد، باید هر دو تاس را بازی کنید، مگر آنکه هیچ راهی وجود نداشته باشد.
8.  همیشه در بازی تخته نرد ابتدا باید تاس بزرگ را حرکت داد، در بعضی از موارد می توانید در صورت سود خود و ضرر نرساندن به حریف تاس کوچک را ابتدا بازی کنید.
9.  هر بازیکن آزاد است که هر تعداد مهره در هر خانه قرار دهد اما در انگلستان هر بازیکن نمیتواند بیش از 5 مهره در هر خانه بگذارد.

اتمام بازی تخته نرد:

وقتی که تمام مهره ها را در 6 خانه سمت راست تخته جمع کردید ، باید تک به تک مهره های خود را از بازی خارج کنید و برای این کار باید تاس ها را بیندازید و به ازای هر عدد تاس ، یک مهره را از بازی خود بیرون کنید.

به طور مثال اگر عدد 3 و 5 بیاورید، باید یک مهره را از خانه شماره 5 و دیگری را از خانه شماره 3 خارج کنید و اگر در این دو خانه مهره ای نبود، باید این دو عدد را بازی کنید و به سمت جلو ببرید .

اگر تاس جفت بیارید می توانید 4 عدد مهره را از خانه ی عدد مورد نظر خارج کنید.

مثلاً اگر جفت 5 بیارید در صورتی که چهار مهره در خانه 5 وجود داشته باشد ، می توانید هر 4 عدد مهره را از بازی خارج کنید . اگر کم تر از 4 مهره در خانه 5 باشد، می توانید بقیه تعداد را از خانه 4 بردارید.

 در نهایت هر بازیکنی که زودتر از دیگری مهره هایش را از بازی خارج کند، برنده محسوب می شود.

اگر در چنین شرایطی بازیکن حریف هیچ مهره ای را وارد 6 خانه سمت راست خود نکرده باشد، اصطلاحا مارس شده و 2 امتیاز را به حریف خود می دهد.

مفهوم اصطلاحات رایج تخته نرد در ایران

بخش انتهایی این بخش از آموزش بازی های رومیزی در نمناک مختص اصطلاحات رایجی است که در بازی تخته نرد به کار برده می شود که شامل :

تاس گرفتن:نشستن تاس روی عدد خاص

تاس موافق: تاس مورد علاقه و خواسته شده

تاس مخالف: تاسی که مورد نیاز بازیکن نیست.

تاس ریختن: پرتاب تاس از درون تاس ریز به روی زمین

تاس بالا:تاسهای که عدد بزرگتری دارند.

تاس پایین: تاسهای که اعداد کمتری دارند .

چیدن: مهره ها را برای آغاز بازی در زمین قراردادن

افشار در بازی تخته نرد:خان افشار به خانه شماره 5 زمین خود و حریف میگویند.

افشار گیری: خانه 5 خود و یا حریف گرفتن

اسیر در تخته نرد: دو مهره ای که در زمین حریف و در خانه 24 قرار دارند.

فرار:خارج نمودن مهره از تیررس حریف و بردن بر روی دیگر مهره های خودی

جفت: زمانی که هر دو تاس مانند هم به زمین میشینند.

دو کور: تاس جفت یک 11

درب خانه: به خانه شماره هفت هر بازیکن می گویند. 

خال خان: به خانه شماره یک در زمین خودی می گویند. 

دو شش: جفت شش 

کوه خانه: خانه ای که در آن بیشتر از 5 مهره قرار گرفته باشد.

خانه مرشد: به خانه شماره 3 زمین خودی می گویند.

ته خانه:خانه های اخر زمین خودی

مایه:مهره ای که روی دومهره خود یا تک به صورت یدکی باشد و آماده گرفتن خانه های آزاد با تاس بعدی باشد. 

دش: مخفف دو شش 

مارس:وقتی حریف هنوز هیچ مهره ای برنداشته اما شما تمام مهره های خود را از بازی خارج کردید.

سگ مارس: وقتی حریف هنوز در زمین شما مهره دارد و شما همه مهره ها را خارج کردید.

ماره در بازی تخته نرد: سگ مارس

زدن: کشته شدن مهره تک که باید برگردد و از زمین حریف بازی را شروع کند.

گشایش: حرکت اول بازی

خانه آزاد: به خانه هایی که مهره در انها قرار نگرفته است ، می گویند.

داو ( دو ): به دو برابر کردن نتیجه بازی می گویند.

دوبرگرد: داو (دو یا دبل ) حریف را به خودش برگرداندن .

پل در بازی تخته نرد: به مهره های خانه شماره 13 که نقش پل را برای فرار دو اسیر ایفا میکنند. 

تاس ریز:تاس را در استوانه هایی مانند لیوان قرار میدهند و به روی صحفه میریزند.

نرد: به معنی بازی تخت نرد است.

نراد: فردی که نرد بازی می کند.

گشاد دادن: زمانی که شما یک مهره را تک در خانه ای قرار می دهید و حریف می تواند آن را بزند.

قات کردن: بردن مهره به روی مهره های خودی

بازی به دو:بازی که امتیاز برد آن بازی 2 شده و داو یا دبل ردو بدل شده است.

نشستن:قرار گرفتن مهره کشته شده از روی پیشخوان به روی زمین

گشاد بازی در تخته نرد:یعنی همه مهره ها رو تک بدهید به دلیل احتمال باخت زیاد و ریسک بازی را افزایش دهید. 

بازی تاخیری:بازی که منتظر گشاد دادن حریف هستید و در قسمت بیرونی زمین حریف خانه گرفتید.

حمله برق اسا: بازی هجومی وگرفتن کشته از حریف در زمین خودی 

پوشش: به بستن یک مهره تک با مهره ی دیگر می گویند. 

شستن بازی: تمام کردن بازی مساوی با توافق دو حریف

تعطیل است: وقتی مهره کشته شده در زمین حریف ننشیند. 

شش بش: تاس شش پنج

کعبتین: تاس

حکم تاس در تخته نرد: بازی که به اجبار و برای بازی کردن هر دو تاس باشد. 

دست به مهره: اگر دست شما هر مهره ای را لمس کرد باید همان را بازی کنید.

خوردن مهره:خارج کردن مهره ها از بازی و برداشتن مهره ها در انتهای بازی از زمین 

باز کردن خانه: یک مهره را برداشتن و ازاد ساختن خانه ای برای نشستن یا زدن حریف 

مفت بر:بردن بازی به راحتی 

مفت باز: واگذار کردن بازی به راحتی 

شکستن: مهرهای موجود در یک خانه را نصف کردن و در خانه یا خانه های دیگر قرار دادن. 

رجز خوانی:جنگ لفظی به شوخی و دوستانه دو بازیکن

تاس آینه: تاسی که عدد آن مشخص نباشد و روی لبه زمین بازی یا مهره قرار بگیرد.

وینشیر: نام قدیمی بازی تخته نرد است. 

نردشیر: نام قدیمی بازی تخته نرد است.

لنگر پایین:با دو مهره گرفتن خانه های یک – دو – سه حریف

لنگر بالا:با دو مهره گرفتن خانه های چهار- پنج – شش حریف

خان: به هر یک از 24 خانه بازی تخته نرد می گویند.

پیشخوان یا بار: به قسمت بلند میان زمین بازی که زمین را به دو نیم تقسیم می کند ، می گویند.

سد: بستن راه حریف

ششدر کردن: بستن شش خانه ی متوالی که در هر خانه نیز 2 مهره قرار گرفته باشد طوری که حریف قادر به گذشتن از مهره های شما نباشد.

بازی جذاب تخته نرد

همه بازی های سرگرم کننده به نوعی خیلی به مهارت نیاز دارند و دقت زیادی را از سوی بازیکن میطلبند تخته نرد یکی از همین بازی های سرگرم کننده می باشد که تاریخچه ای کهن دارد.

بازی تخته نرد یکی از سرگرمی های کهن ایرانی ها و مردم خاورمیانه از حدود 2000 سال پیش تاکنون بوده است که ریشه آن به هندوستان باز می گردد. در بازی تخته نرد باید مهره های خود را در یک گوشه جمع کنید و هرچه زودتر آنها را از بازی خارج کنید.

تاریخچه تخته نرد به کجا باز می گردد؟

برای انجام بازی تخته نرد به چه چیزی نیاز دارید؟

 

به تخته نرد، نردشیر نیز می گویند

1- زمین بازی

2- 15 مهره سیاه و 15 مهره سفید

3- تاس

4- جام تاس یا تاس ریز

5- تاس دو (داو) یا تاس دوبل

از جام تاس و تاس دوبل در ایران استفاده کمتری می کنند اما در کشورهای دیگر بیشتر رواج دارد.

فلسفه تخت نرد و معنی و مفهوم آن بنا به متن کتاب شطرنج نامه (یا گزارش شطرنج و نهش نیو اردشیر)، که عموماً مربوط به باورهای زرتشتی است:

* تخته نرد:کره زمین

* 30 مهره:نشان گر 30 شبانه روز یک ماه

* 24 خانه:نشانگر 24ساعت شبانه روز

* 4 قسمت زمین:4 فصل سال

* 5دست بازی:5 وقت یک شبانه روز

* 2 رنگ سیاه و سپید:شب و روز

* هر طرف زمین 12 خانه دارد:12 ماه سال

* زمین بازی:آسمان

* تاس:ستاره بخت و اقبال

* گردش تاس ها:گردش ایام

* مهره ها:انسان ها

* گردش مهره در زمین:حرکت انسان ها (زندگی )

* برداشتن مهره در پایان هر بازی :مرگ انسان ها

اعداد تاس در تخته نرد:

 

تاسدر تخته نرد معنی ستاره بخت و اقبال را دارد

1:یکتایی و خداپرستی

2:آسمان و زمین

3:پندار نیک؛ گفتار نیک، کردار نیک

4:شمال، جنوب، شرق، غرب

5:خورشید؛ ماه، ستاره، آتش، رعد

6:شش روز آفرینش

آموزش تخته نرد:

چیدن مهره ها بر روی زمین( تخته نرد)

دو راه برای چیدن مهره ها بر روی زمین بازی (تخته نرد) وجود دارد که البته هر دو راه کاملا یکسان است. همانطور که در تصویر میببنید؛ اگر شما مهره ی سفید را انتخاب کرده باشید، نحوه ی حرکت شما روی زمین (تخته نرد) بر خلاف جهت عقربه های ساعت خواهد بود.

 

چیدن مهره ها بر روی تخته نرد وقتی مهره سفید شما باشید

در این تصویر مهره های سفید تخته نرد در جهت عقربه های ساعت حرکت خواهند کرد و حریف کاملا در جهت عکس شما بازی خواهد کرد.

 

چیدن مهره ها بر روی تخته نرد وقتی مهره سفید حریف باشید

چگونگی شروع بازی تخته نرد

برای شروع بازی تخته نرد هر دو بازیکن تاس می اندازند و هر کدام تاس بیشتر و یا طبق توافق تاس کمتری را آورد، می تواند رنگ مهر ها و نحوه ی چیدن مهره ها را انتخاب کند و همچنین شروع کننده ی بازی خواهد بود.

قوانین تخته نرد:

 

در بازی تخته نرد هر بازیکن باید تاس بریزد

چند قانون برای حرکت مهره های تخته نرد وجود دارد:

1- هیچ گاه در بازی تخته نرد مقصد یک مهره نمی تواند یک خانه بسته باشد. خانه بسته به خانه ای گفته میشود که بیش از یک مهره حریف در آن وجود داشته باشد.

2- اگر مثلاً 3 و 5 آوردید می توانید یک مهره را 8 حرکت به خانه ای باز ببرید و یا یک مهره را 5 حرکت و مهره دیگری را 3 خانه حرکت دهید.

3- مهره سفید روی مهره سفید قرار می گیرد (برای حریف هم به همین صورت) اما مهره سفید را نمی توانید به خانه ای که حداقل دو مهره حریف در آن وجود دارد حرکت کند و اگر مقصد حرکت، خانه بسته بود باید مهره دیگری را برای حرکت انتخاب کنید.

4- بازیکنی که تاس جفت می آورد (مانند 2و2 یا 3و3 یا 6و6 و…) باید 4 بار آن عدد را بازی کند. مثلاً کسی که جفت 6 (6 و 6) می آورد باید چهار بار 6 را بازی کند. تاس جفت بهترین تاس در بازی تخته نرد است و شما را در بازی از حریف جلو می اندازد.

5- در بازی تخته نرد هر بازیکن باید تاس بریزد و حتما مهره هایش را حرکت بدهد مگر اینکه، حریف خانه هایش را بسته باشد و بازیکن قادر به حرکت دادن مهره نباشد.

6- اگر بازیکنی امکان بازی هر دو تاس را داشته باشد، باید هر دو تاس را بازی کنید، مگر آنکه هیچ راهی وجود نداشته باشد گاهی اوقات شما ممکن است یک تاس را بازی کنید به طوری که تاس دیگر شما از بین برود و شما بگویید من دوست ندارم تاس دیگر را بازی کنم و این حرکت من است.

به نمونه های زیر توجه کنید.
الف) در تصویر زیر اگر شما در بازی تخته نرد مهره ی سفید باشید و تاس 6-4 اورده باشید، نمیتوانید تاس 6 را توسط مهره های خانه 13 یا 7 بازی کنید و بگویید 4 ندارم. راه درست این است که شما مهره ی خانه 24 را 6 خانه به جلو بیاورید و سپس همان را 4 بازی کنید و در خانه ی 14 قرار بدهید.

 

آموزش تصویری بازی تخته نرد

ب) و یا در تصویر زیر اگر شما مهره سفید باشید و مشغول برداشتن مهره های خود در انتهای بازی تخته نرد هستید و اگر تاس 6-4 اوردید، اینطور نیست که از خانه ی 6 یک مهره بردارید و بگویید 4 ندارم که بازی کنم راه درست این است که تاس 4 را توسط مهره ی خانه 6 بازی کنید و تاس 6 را از خانه 5 بردارید که شما سه مهره گشاد خواهید داد ولی این قانون بازی تخته نرد است.

 

قوانین بازی تخته نرد

پ) اگر شما سفید باشید و تاس 6-4 آورده اید شما فقط میتوانید یکی از دو تاس را توسط مهره ای که در خانه 24 قرار دارد بازی کنید که در این حالت باید تاس بزرگتر را فقط بازی کنید و مهره را در خانه ی 18 قرار دهید.

 

آشنایی با قوانین تخته نرد

7- دقت کنید در بازی تخته نرد همیشه ابتدا باید تاس بزرگ را حرکت داد، اما در بعضی از موارد نیز میتوان تاس کوچک را ابتدا بازی کرد به شرطی که خودتان سود کنید ولی به حریف ضرر نرسانید به نمونه های زیر دقت کنید

الف) در تصویر زیر اگر شما سفید باشید و تاس 4-1 آورده باشید، اگر 4 را بردارید مجبور هستید با 1 حریف را زده و عملا 2 مهره ی گشاد خواهید داد. ولی حرکت درست همین است حتی اگر 2 مهره ی گشاد بدید. نمیتوانید اول مهره را به خانه 3 اورده و سپس ان را بردارید

 

قوانین کامل بازی تخته نرد

ب) اگر شما سفید باشید و تاس 5-4 اورده باشید، برای اینکه خانه شماره 2 خالی نماند و در تاس های بعدی به ضررتان نباشد، شما میتوانید ابتدا تاس کوچک را بازی کرده، به این ترتیب که اول مهره ی شماره 6 را چهار خانه به جلو میبرید ودر 2 قرار میدهید و تاس 5 را از خانه 3 بر میدارید.

 

روش بازی تخته نرد

8- طبق قوانین بین المللی بازی تخته نرد، هر بازیکن آزاد است که هر تعداد مهره در هر خانه قرار دهد. این قانون فقط در انگلستان فرق دارد و طی آن هر بازیکن بیش از 5 مهره در هر خانه نمیتواند بگذارد.

قانون زدن مهره ی حریف و حرکت بعد از ان در بازی تخته نرد
طبق قوانین مرسوم در ایران شما اجازه ندارید بعد از زدن مهره ی حریف، مهره تان را بر روی دیگر مهره هایتان قرار بدهید و یا به عبارتی فرار کنید. در تصویر زیر مشاهده میکنید که سفید تاس 5 – 2 اورده که نمیتواند مهره حریف را بزند و بالا رود، اما در کشورهای دیگر این قانون وجود ندارد.

 

در بازی تخته نرد شما نمیتوانید بعد از زدن مهره حریف فرار کنید

اتمام بازی تخته نرد:

هدف بازی تخته نرد جمع کردن یا رساندن همه مهره های خود به خانه خودی است. حال فرض کنید ما تمام مهره ها را به خانه خودی رساندیم. باید چه کنیم؟ پس از جمع شدن همه مهره ها به خانه، هدف ما خارج کردن مهره ها به بیرون تا آخرین مهره است و بازیکنی که زودتر همه مهره های خود را از خانه خارج کند پیروز بازی خواهد بود.

اصطلاحات تخته نرد رایج در ایران:

چیدن:قرار دادن مهره در زمین برای شروع یازی

افشار در بازی تخته نرد:به خانه شماره 5 زمین خود و حریف خان افشار میگویند

افشار گیری:گرفتن خانه 5 خود و یا حریف

اصطلاح اسیر در تخته نرد:دو مهره ای که در زمین حریف و در خانه 24 هستند

فرار:برداشتن مهره در تیررس حریف و بردن بر روی دیگر مهره های خودی ، مخصوصا مهره ای اسیر در زمین حریف

جفت:وقتی دو تاس مانند هم به زمین میشینند مثلا 22 – 33 11 و….

دو کور:تاس جفت یک 11

درب خانه:خانه شماره هفت هر بازیکن

خال خان:خانه شماره یک در زمین خودی

دو شش:جفت شش

کوه خانه:خانه ای بیشتر از 5 مهره در ان قرار گرفته باشد

معنی پل در بازی تخته نرد:به مهره های خانه شماره 13 که نقش پل را برای فرار دو اسیر ایفا میکنند

تاس ریز:استوانه هایی مانند لیوان که تاس را در ان قرار میدهند و به روی صحفه میریزند

نراد:کسی که نرد بازی میکند

نرد:به معنی جنگ و منظور بازی تخت نرد است

گشاد دادن:وقتی شما مهره ای را به صورت تک در خانه ای قرار می دهید و حریف قادر است آن را بزند. به تصویر زیر دقت کنید، اگر شما مهره ی سفید باشید به مهرهای نشان داده شده گشاد گویند.

 

گشاد دادن در بازی تخته نرد

قات کردن:فرار کردن – بردن مهره به روی مهره های خودی مثله 65 از 18/24

خانه مرشد:خانه شماره 3 زمین خودی

ته خانه:خانه های اخر زمین خودی ( خانه 1 و 2 )

مایه:مهره ای که به صورت یدکی بر روی دومهره خود یا تک باشد و با تاس بعدی اماده گرفتن خانه های ازاد باشد

دش:مخفف دو شش

مارس:هنگامی که شما تمام مهره های خود را از بازی خارج کردید و حریف هنوز هیچ مهره ای برنداشته

سگ مارس:هنگامی که شما همه مهره ها را خارج کردید و حریف هنوز در زمین شما مهره دارد

اصطلاح ماره در بازی تخته نرد:همان سگ مارس

زدن:کشته شدن مهره تک که باید برگردد و از زمین حریف بازی رو اغاز کند

گشایش:حرکت اول بازی

خانه آزاد:خانه هایی که مهره ای در انها قرار نگرفته

داو ( دو ):دو برابر کردن نتیجه بازی

دوبرگرد:برگرداندن داو (دو یا دبل ) حریف به خودش

بازی به دو:بازی که داو یا دبل ردو بدل شده و امتیاز برد آن بازی 2 شده است

نشستن:قرار گرفتن مهره کشته شده از روی پیشخوان به روی زمین

کعبتین:تاس

تاس گرفتن:حیله و نیرنگ به منظور نشستن تاس روی عدد خاص

تاس موافق:تاس مورد علاقه و خواسته شده

تاس مخالف:تاسی که مورد نیاز بازیکن نیست

تاس ریختن:پرتاب تاس از درون تاس ریز به روی زمین

تاس بالا:تاسهای که عدد بزرگتری دارند مثل چهار و پنج شش

تاس پایین:تاسهای که اعداد کمتری دارند مثه یک و دو وسه

حکم تاس در تخته نرد:بازی که به اجبار و برای بازی کردن هر دو تاس باشد

دست به مهره:طبق قوانین ایرانی دست شما هر مهره ای را لمس کرد باید همان ار بازی کند

خوردن مهره:برداشتن مهره ها در انتهای بازی از زمین و خارج کردن انها از بازی

معنی گشاد بازی در تخته نرد:بازی ای که به دلیل احتمال باخت زیاد همه مهره ها رو تک بدهید و ریسک بازی را بالا ببرید

بازی تاخیری:بازی که در قسمت بیرونی زمین حریف مانند خانه های 7 -8 -9 -10 خانه گرفتید و منتظر گشاد دادن حریف هستید

رجز خوانی:جنگ لفظی دو بازیکن که در بازی دوستانه باعث شیرینتر شدن بازی میشود

تاس آینه:تاسی که به روی لبه زمین بازی یا مهره قرار بگیرد و عدد آن مشخص نباشد

وینشیر:نام قدیمی بازی تخته نرد

نردشیر:نام قدیمی بازی تخته نرد

لنگر پایین:گرفتن خانه های یک – دو – سه حریف با دو مهره و بیشتر

لنگر بالا:گرفتن خانه های چهار- پنج – شش حریف با دو مهره و بیشتر

خان:منظور هر یک از 24 خانه بازی تخته نرد است

پیشخوان یا بار:به قسمت بلند میان زمین بازی که زمین را به دو نیم تقسیم می کتد پیشخوان گویند. معمولا مهره های کشته ی بازی تخته نرد را در این قسمت قرار می دهند.

 

مهره های کشته بازی تخته نرد را در پیشخوان قرار می دهند

بستن خانه ی خودی:اگر شما بتوانیدخانه های 1 تا 6 خود را ببندید و اگر از حریف هم کشته گرفته باشید می شود گفت کار حریف شما تمام شده است و از این به بعد فقط شما باید تا پایان بازی تاس بریزید.

 

اصطلاحات مهم در بازی تخته نرد

سد:بستن راه حریف

ششدر کردن:بستن شش خانه ی متوالی که در هر خانه نیز 2 مهره قرار گرفته باشد چنانکه شما بتوانید این عمل را انجام دهید،حریف با بزرگترین تاس (6) هم قادر به گذشتن از مهره های شما نیست و به اصطلاح ششدر شده.

آشنایی با اصطلاحات مهم در تخته نرد

حمله برق اسا:بازی هجومی وگرفتن کشته از حریف در زمین خودی که با بستن خانه ها همراه است

پوشش:بستن یک مهره تک با مهره ی دیگر

شستن بازی:وقتی دو حریف با توافق بازی رو مساوی تمام میکنند

تعطیل است:مهره کشته شده در زمین حریف ننشیند

شش بش در بازی تخته نرد:تاس شش پنج

باز کردن خانه:برداشتن یک مهره و ازاد ساختن خانه ای برای نشستن یا زدن حریف

مفت بر:کسی که بازی ای را به راحتی میبرد

مفت باز:کسی که به راحتی بازی واگذار میکند

معنی شکستن در بازی تخته نرد:نصف کردن مهرهای موجود در یک خانه و قرار دادن انها در خانه یا خانه های دیگر

تاریخچه و آموزش تصویری بازی تخته نرد + تصاویر

منبع : pinterest.com